Roztocza - charakterystyka, objawy alergii, walka z roztoczami kurzu domowego

Roztocza to niezwykle rozpowszechnione pasożyty z rodziny pajęczaków. Są niewidoczne gołym okiem, a ich ulubionym miejscem jest sypialnia, gdzie gnieżdżą się w poduszkach, kołdrach, materacach, obiciach łóżek i w bieliźnie pościelowej.

W największej ilości występują w domach na terenach nizinnych, w szczególności położonych w okolicy jezior i stawów, a wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza ich liczebność spada. Najlepsza pora dla roztoczy to okres od maja do sierpnia, kiedy to pajęczaki się rozmnażają, zimą ich populacja spada.

Dwa gatunki roztoczy: D. pteronyssinus i D. farinae to główne źródło białek uczulających, które stanowią jedną z najczęstszych przyczyn alergii. Wywołują:

• katar sienny,
• wysypki na skórze,
• migrenowe bóle głowy,
• astmę oskrzelową,
• atopowe zapalenie skóry.

Roztocza kurzu w największej ilości występują w łóżkach i meblach tapicerowanych, w mieszkaniach najczęściej spotykani są przedstawiciele z rodziny Pyroglyphidae. Najpopularniejsze i zarazem najbardziej szkodliwe dla człowieka są następujące gatunki roztoczy kurzu domowego to:

• Dermatophagoides pteronyssinus,
• Dermatophagoides farinae,
• Dermatophagoides microceras,
• Euroglyphusmaynei,
• Dermatophagoides siboney,
• Sturnophagoides brasiliensis,
• Gymnoglyphus longior.

Roztocza w domu czują się bardzo dobrze, ponieważ idealne warunki do ich rozwoju to temperatura 20-25°C i wilgotność powietrza powyżej 60-80%. Co zabija roztocza? Giną one dopiero w temperaturze powyżej 55 stopni lub w przypadku skrajnie niskiej wilgotności (ok. 30%).

Alergia na roztocza jest mniejsza w górach, stąd rejony te są dobrymi kierunkami urlopowymi dla osób uczulonych. Liczebność tych pasożytów jest zależna od pory roku, największa jest od maja do sierpnia, spada w zimie, choć to właśnie wtedy uczulenie na roztocza (alergia na kurz) jest bardziej dotkliwa, ze względu na przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach.

Czy roztocza widać gołym okiem? Wielkość roztoczy domowych nie pozwala na zobaczenie ich bez powiększenia, ponieważ mierzą maksymalnie 0,4 milimetra.

Roztocza pod mikroskopem przypominają nieco pająki, mają osiem odnóży, nie posiadają skrzydeł ani oczu. Ich ciało jest przezroczyste, co sprawia, że giną w trakcie kilkugodzinnego kontaktu z silnym słońcem.

Według danych Polskiego Towarzystwa Alergologicznego roztocza w kurzu stanowią jedną z najpopularniejszych przyczyn chorób alergicznych. Są obecne w wielu miejscach w mieszkaniu, w pluszowych zabawkach, dywanach czy meblach tapicerowanych, choć największą styczność mamy z roztoczami w pościeli.

Objawy alergii na kurz utrzymują się przez cały rok, choć są niezwykle uporczywe w sezonie jesienno-zimowym, pomimo częstego sprzątania domu.

Alergia na roztocza kurzu domowego

Alergia na kurz i roztocza ma charakter całoroczny, choć jej największe nasilenie obserwuje się w sezonie jesienno-zimowym. Może ujawnić się w każdym wieku, choć zwykle rozpoznawana jest alergia na roztocza u dziecka w wieku kilku lat.

Objawy uczulenia na kurz i roztocza są największe w trakcie sprzątania, zmiany pościeli, zaścielania łóżka czy na chwilę po przebudzeniu, ma na wpływ fakt, że roztocza w łóżku i pościeli występują w największych skupiskach.

Objawy alergii na roztocza

Alergia na roztocza kurzu domowego w rzeczywistości jest alergią na mikroskopijne odchody tego pajęczaka. Symptomy mogą mieć różne nasilenie, najczęściej dotyczą układu oddechowego, ale mogą objawiać się także świądem skóry, wysypką, łuszczeniem się skóry i jej podrażnieniami.

Objawy skórne alergii na roztocza przez wiele osób traktowane są jako dowód na ugryzienia roztoczy, nie jest to jednak prawda, ponieważ pasożyty te nie atakują ludzi, wystarcza im martwy naskórek, który znajdują w pościeli i innych miejscach w domu. Objawy alergii na roztocza (objawy alergii na kurz) to:

• przewlekły wodnisty katar, nasilający się po położeniu do łóżka oraz po przebudzeniu,
• ataki kichania,
• swędzenie nosa (dzieci często pocierają nos przez sen),
• swędzenie gardła i podniebienia,
• uczucie zatkanego nosa,
• ataki kaszlu,
• uczucie drapania w oskrzelach,
• suchy kaszel,
• ataki duszności,
• świsty oskrzelowe,
• przewlekła senność,
• bóle głowy,
• problemy z koncentracją,
• wymienione wyżej dolegliwości skórne.

Leczenie alergii na roztocza

Leczenie alergii na roztocza u dorosłych i dzieci najczęściej obejmuje farmakoterapię (w postaci tabletek, maści, kropli do oczu i nosa):

• leki przeciwhistaminowe - mogą pomóc w zmniejszeniu objawów alergii, takich jak swędzenie, łzawienie i duszność,
• leki sterydowe - stosuje się w przypadku ciężkiego lub długotrwałego swędzenia skóry i problemów z oddychaniem,
• leki przeciwastmatyczne - ograniczają kaszel i ułatwiają oddychanie.

Zaleca się również ograniczenie kontaktu z alergenem, ćwiczenia oddechowe (wdechy przez nos i kontrolowane wydechy), oczyszczanie powietrza, częste wietrzenie pomieszczeń i wdrożenie diety bogatej w antyoksydanty.

Jak zapobiegać alergii na roztocza?

Nie istnieją sposoby, które umożliwiałyby uniknięcie uczulenia na roztocza, ponieważ żyjątka te są obecne w mieszkaniach i domach nawet pomimo gruntownego i regularnego sprzątania. Warto jednak pamiętać, że objawy alergii na roztocza nie pojawią się u wszystkich osób, zwykle dotykają one osób bardziej wrażliwych, które źle reagują również na inne alergeny - pokarmowe lub kontaktowe.

Jak zabić roztocza? Roztocza mają idealne warunki do rozwoju w naszych mieszkaniach i domach, giną jedynie w niskiej wilgotności powietrza, co trudno wykorzystać, lub wysokiej temperaturze. W tym celu warto regularnie prać poduszki, kołdry, koce, narzuty i pościele w temperaturze powyżej 60 stopni, a także wystawiać je na działanie słońca.

Dobrym pomysłem jest częste odkurzanie wszystkich dostępnych przestrzeni, a także materaca, na którym gromadzi się nasz martwy naskórek, czyli pożywka dla tych pasożytów.

Wśród domowych sposobów na roztocza wymienia się również częste wietrzenie pomieszczeń, wymianę pościeli na hipoalergiczną i umożliwiającą wypranie w pralce, rezygnację z nadmiernego ogrzewania mieszkania, a także pozbycie się wykładzin, dywanów, ciężkich zasłon i sztucznych kwiatów.

Dobrym pomysłem jest również zakup oczyszczacza powietrza, który pochłania roztocza, grzyby i cząsteczki kurzu. Niestety alergicy nie powinni wpuszczać zwierząt do sypialni, ponieważ ich sierść sprzyja rozwojowi roztoczy.

Niezastąpionym środkiem na roztocza jest też oczywiście częste i dokładne sprzątanie. Niezwykle istotne jest systematyczne usuwanie kurzu z mebli i wycieranie ich na mokro, odkurzanie i mycie podłóg, a przede wszystkim przestrzeni pod kanapą i łóżkiem.

• Alergia na roztocza
• Uczulenie na roztocza kurzu domowego
• Jak w łatwy sposób pozbyć się roztoczy kurzu?