Co wzmacnia wątrobę, a co jej nie służy? Hepatolog odpowiada
Choć wątroba pracuje bez przerwy, przez lata może chorować po cichu. Szacuje się, że nawet co trzeci dorosły ma stłuszczoną wątrobę – często nie wiedząc o tym aż do momentu, gdy pojawią się poważne problemy zdrowotne. Dobra wiadomość? Styl życia i codzienne wybory żywieniowe realnie wspierają ten narząd. - Ogranicz spożycie cukru, nie podjadaj między posiłkami oraz unikaj przetworzonej żywności. Zamiast tego włącz do jadłospisu jak najwięcej owoców i warzyw - radzi hepatolog prof. Philip Newsome, dyrektor placówki Roger Williams Institute of Liver Studies. A co pić w trosce o narząd?
Hepatolog mówi, co "lubi" wątroba, a czego unikać
W tym artykule:
Co jeść, by wspierać wątrobę?
- Wątroba to swego rodzaju ogromna fabryka znajdująca się w twoim ciele, z setkami linii produkcyjnych, które biorą udział w ponad 500 kluczowych procesach metabolicznych – mówi w rozmowie z magazynem "The Guardian" hepatolog Debbie Shawcross.
Zdrowa wątroba potrzebuje prostych, lekkostrawnych i regularnych posiłków – najlepiej pięciu dziennie, w niewielkich porcjach. Jak podkreśla Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH, właściwa dieta może znacząco wspomóc jej regenerację i zapobiec stłuszczeniu.
W codziennym menu powinny znaleźć się produkty zbożowe pełnoziarniste (pieczywo razowe, kasze, płatki owsiane), chude źródła białka (drób, chudy nabiał, ryby morskie jak dorsz czy łosoś) oraz zdrowe tłuszcze roślinne – głównie oliwa z oliwek i olej rzepakowy. Wskazane są też warzywa i owoce, najlepiej świeże lub gotowane, a u osób z wrażliwym układem pokarmowym – w formie przecieranej lub soków bez cukru.
Potrawy warto przygotowywać przez gotowanie, duszenie lub pieczenie bez tłuszczu, unikając zasmażek i śmietany. Przy zaawansowanych chorobach wątroby dietę należy indywidualnie dostosować z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza w przypadku schorzeń takich jak hemochromatoza czy marskość.
Zdaniem naukowców, duże korzyści dla wątroby przynosi też picie kawy.
Najlepszy napój dla wątroby
Kawa to nie tylko zastrzyk energii – coraz więcej badań potwierdza jej korzystny wpływ na wątrobę. Jak wskazuje analiza "Coffee and Liver Disease" opublikowana w Journal of Clinical and Experimental Hepatology, regularne picie kawy wiąże się z niższymi poziomami enzymów wątrobowych (ALT, AST, GGTP) oraz mniejszym ryzykiem włóknienia, marskości i raka wątroby. Najlepsze efekty obserwowano u osób pijących co najmniej dwie filiżanki dziennie.
- Kawa jest środkiem przeciwwłóknieniowym, który zapobiega tworzeniu się tkanki bliznowatej. Badania wykazały, że picie dwóch filiżanek kawy dziennie pomaga w zapobieganiu bliznowaceniu wątroby - mówi hepatolog.
Naukowcy tłumaczą to działaniem przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym składników zawartych w kawie. Korzyści zaobserwowano zarówno w chorobach alkoholowych, jak i niealkoholowym stłuszczeniu wątroby (NAFLD) czy zakażeniach HCV. Choć większość badań ma charakter obserwacyjny, wnioski są jednoznaczne – umiarkowane picie kawy może wspierać funkcje wątroby. Warto jednak wybierać czarną kawę bez cukru i śmietanek, a dzienną dawkę kofeiny ograniczyć do około 400 mg, czyli 3-4 filiżanek.
- Ogranicz spożycie cukru, nie podjadaj między posiłkami oraz unikaj przetworzonej żywności. Zamiast tego włącz do jadłospisu jak najwięcej owoców i warzyw - dodaje hepatolog prof. Philip Newsome, dyrektor placówki Roger Williams Institute of Liver Studies.
Produkty i nawyki niewskazane dla wątroby
Największym wrogiem wątroby jest niezdrowy styl życia, w tym nadmiar kalorii, brak ruchu i otyłość brzuszna. Jak wyjaśnił dr Jan Gietka z Poradni Chorób Wątroby Hepatolodzy w Warszawie w rozmowie z Polską Agencją Prasową (PAP): - Mężczyzna, który waży 70 kg, przy 175 cm wzrostu, ale ma szczupłe kończyny i duży brzuszek – ma duże prawdopodobieństwo stłuszczeniowej choroby wątroby.
Tłuszcz odkładający się w okolicy brzucha sprzyja bowiem stłuszczeniu i stanom zapalnym tego narządu.
Nie bez znaczenia są też używki i niektóre leki. A co jeszcze niszczy wątrbę? - Najczęściej to nadużywanie alkoholu oraz wirusowe przewlekłe zapalenie wątroby typu B i C, ale także może do takiego stanu prowadzić przewlekłe stosowanie niektórych leków - podkreślił prof. Marek Krawczyk, kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM.
Eksperci zalecają też ograniczenie produktów, które najbardziej obciążają wątrobę: smażonych potraw, tłustych mięs i nabiału, słodyczy, fast foodów oraz alkoholu. U osób z wrażliwym układem pokarmowym niewskazane są również warzywa wzdymające, jak kapusta, cebula czy rośliny strączkowe, oraz niektóre owoce – np. śliwki i gruszki.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- WP abcZdrowie
- Polska Agencja Prasowa
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
