Czas rekalcynacji
Czas rekalcynacji jest to inaczej czas krzepnięcia osocza po uwapnieniu. Jony wapniowe są niezbędne do aktywacji kaskady procesów krzepnięcia krwi. Z tego względu dodanie do probówki z osoczem cytrynianowym chlorku wapniowego powoduje, że w wyniku aktywacji wewnątrzpochodnego układu krzepnięcia z udziałem czynników XII, XI, IX i VIII zostaje aktywowany czynnik X, a następnie dochodzi do przekształcenia nieaktywnej protrombiny (białko osocza, nieaktywna postać trombiny, II czynnik krzepnięcia krwi) w aktywną trombinę, która to z kolei powoduje przemianę fibrynogenu w fibrynę (włóknik), czyli substancję białkową, stanowiącą podstawowy składnik skrzepu krwi. Badanie czasu rekalcynacji służy właśnie do oceny wewnątrzpochodnej drogi aktywacji układu krzepnięcia. Wartości nieprawidłowe występują między innymi w przypadku osoczowych skaz krwotocznych, czyli zaburzeniach wykrzepiania krwi związanych z niedoborami różnych osoczowych czynników krzepnięcia. Ze względu na niską czułość, brak standaryzacji metody i w związku z tym niską powtarzalność wyników, a także ze względu na istnienie lepszych metod oceny układu krzepnięcia, badanie to ma obecnie raczej wartość historyczną i jest rzadko wykonywane.
Czas rekalcynacji
W tym artykule:
Sposób oznaczania i wartości prawidłowe czasu rekalcynacji
W celu oznaczenia czasu rekalcynacji pobiera się próbkę krwi żylnej, najczęściej z żyły łokciowej. Materiałem do badania jest osocze cytrynianowe lub osocze cytrynianowe bogatopłytkowe, czyli osocze otrzymane po dodaniu próbki krwi do probówki zawierającej 3,8% roztwór cytrynianu sodu (stosunek osocza do cytrynianu powinien wynosić 9:1). Następnie do tak otrzymanego osocza dodaje się chlorek wapnia, co powoduje aktywację procesów krzepnięcia i powstanie skrzepu krwi. Czas zmierzony od dodania chlorku wapniowego do powstania skrzepu jest to właśnie czas rekalcynacji.
Prawidłowe wartości wyniku badania są uzależnione od rodzaju osocza i wynoszą:
- 100 - 180 sekund, w przypadku osocza cytrynianowego;
- 75 - 135 sekund, w przypadku osocza cytrynianowego bogatopłytkowego.
Do zbadania czasu rekalcynacji należy przygotować się jak do zwykłego badania krwi, to znaczy na pobranie należy zgłosić się na czczo (po co najmniej 8-godzinnej przerwie od ostatniego posiłku). Należy pamiętać, że wynik oznaczenia może być niemiarodajny w przypadku kobiet w ciąży i będących w trakcie krwawienia miesiączkowego.
Interpretacja wyników oznaczania czasu rekalcynacji
Czas rekalcynacji może ulec wydłużeniu w następujących przypadkach:
- niedobór czynników krzepnięcia V, VIII, IX, X, XI, XII – najczęściej przyczyną ich niedoboru jest upośledzona synteza w przebiegu różnych chorób wątroby, ale może to być także wrodzony niedobór czynnika VIII (hemofilia typu A), czynnika IX (hemofilia typu B), czynnika XI (hemofilia typu C);
- leczenie heparyną – heparyna hamuje procesy krzepnięcia krwi; w przypadku stosowania heparyny niefrakcjonowanej niezbędne jest monitorowanie układu krzepnięcia, jednak ze względu na większą czułość badania wykorzystuje się w tym celu oznaczanie APTT, a nie czas rekalcynacji;
- krążące antykoagulanty – przeciwciała antyfosfolipidowe występujące w przypadku zespołu antyfosfolipidowego oraz tocznia rumieniowatego;
- niski poziom fibrynogenu (dysfibrynogenemia) – również związany z upośledzeniem jego syntezy przez wątrobę;
- zaburzenia zewnątrzpochodnego układu krążenia – aktywacja zewnątrzpochodnego mechanizmu krzepnięcia krwi występuje w wyniku kontaktu wynaczynionej krwi z uszkodzonymi tkankami; czas rekalcynacji nie jest specyficzny dla szlaku zewnątrzpochodnego; aby w przebiegu tych zaburzeń doszło do wydłużenia czasu rekalcynacji muszą być one znaczne.
Skrócenie czasu rekalcynacji występuje w przypadku stanów nadkrzepliwości krwi, ale nie ma większego znaczenia diagnostycznego. Nieprawidłowe wyniki mogą być także związane z błędem podczas oznaczania czasu rekalcynacji.
Źródła
- Hemofilia - informacje o chorobie
- Jastrzębska M. Diagnostyka laboratoryjna w hemostazie, OINPHARMA, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61364-05-4
- Brunzel N.A. Diagnostyka laboratoryjna, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010, ISBN 978-83-7609-264-5
- Hyla-Klekot L., Kokot F., Kokot S. Badania laboratoryjne - Zakres norm i interpretacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, ISBN 978-83-200-4301-3
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
