Hemoroidy a inne choroby odbytu

Głównym objawem choroby hemoroidalnej, zwanej potocznie żylakami odbytu, jest krwawienie oraz uczucie niepełnego wypróżnienia podczas oddawania stolca. Czasami występuje również świąd, pieczenie, a rzadziej ból w okolicy odbytu. Nie są to jednak objawy patognomoniczne i mogą świadczyć także o innych stanach chorobowych. Warto zatem, żebyś zapoznał się z treścią artykułu, który pozwoli ci odróżnić charakterystyczne objawy hemoroidów od innych schorzeń.

1. Co to są hemoroidy i jak rozwija się choroba hemoroidalna?

Hemoroidy to niewielkie struktury anatomiczne znajdujące się wewnątrz kanału odbytu. Ich nazwa pochodzi od greckiego słowa hemoroides, które oznacza przepływ krwi. Zadaniem tych struktur jest, obok zwieraczy, utrzymywanie szczelności odbytu. Mają formę uwypukleń błony śluzowej i składają się głównie z licznych połączeń tętniczo-żylnych. Układ końcowych tętniczek bezpośrednio przechodzących w naczynia żylne (bez obecności naczyń włosowatych) tworzy poduszeczki naczyniowe w górnej części kanału odbytu tuż powyżej tzw. linii grzebieniastej.

Są one otoczone dwoma mięśniami okrężnymi - zwieraczami odbytu - wewnętrznym i zewnętrznym. Mięśnie te przez większość czasu pozostają w stanie napięcia. Powoduje to zastój krwi w hemoroidach, ich pęcznienie, ścisłe przyleganie do siebie i utrzymywanie szczelności kanału odbytu. W trakcie oddawania stolca mięśnie zwieracza odbytu rozluźniają się i wówczas następuje odpływ krwi zgromadzonej w hemoroidach.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Choroba hemoroidalna jest zaś skutkiem zmian patologicznych zachodzących w tych fizjologicznie występujących strukturach naczyniowych. Zaawansowanie choroby hemoroidalnej ocenia się na podstawie położenia guzków krwawniczych. Na podstawie różnych doniesień częstość występowania waha się w szerokich granicach od 4,4% w populacji dorosłych w USA do 36,4% pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej w Londynie.

2. Czynniki ryzyka choroby hemoroidalnej

Przyczyny choroby hemoroidalnej nie są wciąż wyjaśnione. Można jednak wyróżnić niektóre czynniki sprzyjające rozwojowi hemoroidów, a inne traktować za wyzwalające. Należą do nich:

• złe nawyki żywieniowe,
• nieodpowiednia dieta niezawierająca właściwej ilości błonnika,
• niedostateczna ilość płynów,
• niedostateczna aktywność fizyczna,
• długotrwałe stanie lub pozostawanie w pozycji siedzącej,
• praca wymagająca dużego wysiłku mięśni,
• długotrwałe i częste zaparcia (zwiększony wysiłek podczas parcia na stolec),
• ciąża i poród,
• podeszły wiek,
• niektóre zmiany chorobowe, takie jak obecność dużych guzów w jamie brzusznej i miednicy mniejszej, marskość wątroby,
• biegunki lub częste wymioty,
• niewydolność serca i nadciśnienie tętnicze,
• rak odbytnicy,
• wrodzona słabość mięśni zwieracza odbytu.

3. Hemoroidy a inne choroby

Przyczyną krwawienia z odbytu, bólu czy świądu w okolicy odbytu nie zawsze muszą być jednak hemoroidy. Najważniejsze to nie bagatelizować takich objawów. Mogą bowiem być zwiastunem zarówno błahego zapalenia jak i poważnych stanów chorobowych. By zweryfikować przyczynę takich objawów konieczna jest pełna diagnostyka – począwszy od dokładnego wywiadu, poprzez badanie fizykalne, wraz z badaniem „per rectum”, aż po badania specjalistyczne (rektoskopia, sigmoidoskopia, wlew kontrastowy doodbytniczy, kolonoskopia, enteroskopia).

4. Choroby imitujące chorobę hemoroidalną

• Szczelina odbytu – jest to głębokie pęknięcie lub owrzodzenie śluzówki odbytnicy, w którym w miarę upływu czasu może dojść do zapalenia. Szczelina może powodować ostry ból oraz często nieznaczne krwawienie.
• Egzema okołoodbytnicza – jest to zapalna choroba skóry w okolicy odbytu. Obydwa wymienione stany chorobowe powstają ze względu na fakt, że skóra okolicy odbytu jest bardzo wrażliwa. Bardzo łatwo dochodzi tam do podrażnień, skaleczeń lub zapalenia.
• Wypadanie odbytnicy - obwodowe pełnej grubości wgłobienie ściany odbytnicy z jej wysunięciem się poza kanał odbytowy. Występuje w przypadkach powikłań leczenia chirurgicznego lub ginekologicznego w obrębie dna miednicy, spadku poziomu estrogenów, raka odbytnicy lub esicy, w przypadku niektórych schorzeń neurologicznych czy zakażeniu przywrami.
• Kłykciny kończyste okolicy odbytu – są to tak zwane brodawki weneryczne. Należą do grupy schorzeń wywoływanych przez wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV).
• Świąd odbytu – na schorzenie to cierpi około 5 % populacji. Etiologia i patogeneza choroby jest nadal niejasna i słabo poznana. Najczęściej obserwuje się tak zwany samoistny świąd odbytu, kiedy nie można ustalić przyczyny dolegliwości i objawów. Leczenie jest trudne i w większości objawowe.
• Nietrzymanie stolca (inkontynencja) - jest dolegliwością o zróżnicowanej i złożonej etiologii, wstydliwą dla chorego, wymagającą starannej diagnostyki i trudną do leczenia. Brak zasad rozpoznawania związany z mało dostępnymi technikami diagnostycznymi znacznie ogranicza możliwość podjęcia właściwej terapii. Może być spowodowane demencją, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, polineuropatią cukrzycową, zabiegami ginekologicznymi lub chirurgicznymi.
• Ropień okołoodbytniczy - może lokalizować się płytko pod skórą przy brzegu odbytu lub dużo głębiej w pobliżu ściany odbytnicy. Objawem charakterystycznym dla ropnia okołoodbytniczego jest silny, ostry, czasem pulsujący ból w okolicy odbytu, nasilający się podczas siedzenia, kaszlu i oddawania stolca.
• Przetoka odbytu - jest to wąski, prosty lub rzadziej rozgałęziony kanał, którego jedno ujście (tzw. otwór pierwotny, wewnętrzny) znajduje się w bańce odbytnicy, a drugie (tzw. otwór wtórny, zewnętrzny) na skórze okolicy odbytu. Przetoka odbytu jest zwykle pozostałością po samoistnym przebiciu się lub chirurgicznym nacięciu ropnia okołoodbytniczego i jest rezultatem jego niepełnego wygojenia. Do objawów choroby należą: podrażnienie, zapalenie, a nawet zmiana barwy skóry wokół otworu zewnętrznego przetoki, obecność miękkiego, bolesnego przy dotykaniu guzka w okolicy otworu zewnętrznego przetoki oraz ból nasilający się podczas lub zaraz po oddaniu stolca.
• Nowotwory jelita grubego – druga przyczyna z powodu nowotworów w Polsce zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn. Wśród objawów dominują: krwawienia utajone, krwawienia jawne, zmiana rytmu wypróżnień, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia.

Wiele osób cierpi na dolegliwości hemoroidalne, a mimo to chorzy wciąż często mają duże zahamowania, aby porozmawiać o tym ze swoim lekarzem lub farmaceutą. Opis dolegliwości okolic odbytu jest dla wielu osób krępujący i przez to unikany. W wyniku tego choroba hemoroidalna jest często rozpoznana i leczona zbyt późno.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.