Czy wirus powoduje nadciśnienie?

Chorobę nadciśnieniową stwierdza się u pacjenta wówczas, gdy występuje u niego stale lub okresowo podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Aby to ustalić, potrzebne są regularne pomiary dokonywane albo w gabinecie lekarza czy pielęgniarki, albo też samodzielnie w domu przez chorego. Mało kto jednak profilaktycznie takich pomiarów dokonuje, więc nadciśnienie diagnozowane jest zwykle przypadkowo, podczas rutynowych badań lub jednorazowego zmierzenia wartości ciśnienia z zupełnie innego powodu. Niestety, wywołane chorobą zmiany w organach wewnętrznych często są już wówczas dość poważne.
Nadciśnienie przebiega bowiem praktycznie bezobjawowo – dotknięte nim osoby odczuwają jedynie czasami tak niespecyficzne dolegliwości, jak niewielkie bóle w okolicy serca, zawroty lub bóle głowy, nadmierne pobudzenie albo przeciwnie – senność i zmęczenie. Objawy te mogą wystąpić z wielu innych powodów, więc odczuwające je osoby nie wykonują pomiaru ciśnienia. Tymczasem powikłania są bardzo groźne:

• uszkodzeniu ulegają nerki, co z czasem może prowadzić nawet do całkowitej ich niewydolności;
• lewa komora serca jest przeciążona, zwiększa więc swoje rozmiary, co prowadzi do niewydolności mięśnia sercowego;
• dla układu nerwowego istotnym zagrożeniem jest występujący często udar mózgu;
• wszystkie narządy ciała są niedostatecznie zaopatrywane w krew, co powoduje ich stopniowe uszkadzanie i upośledzenie ich funkcji.

Nadciśnienie tętnicze pierwotne, czyli takie, gdzie nie udaje się znaleźć konkretnej przyczyny problemu, leczy się jedynie poprzez obniżanie wartości ciśnienia. Im szybciej zaczniemy to robić, tym szkody w organizmie mniejsze.

U mniej więcej 7% pacjentów ze stwierdzonym nadciśnieniem można zdiagnozować i wskazać bezpośrednią przyczynę, po usunięciu której ciśnienie wraca zwykle do normy. Nadal jednak nie wiemy, czemu choroba jest tak często spotykana, choć właściwie u większości pacjentów nie ma ku temu konkretnej przyczyny fizjologicznej. Wskazuje się więc najczęściej na tryb życia, nieprawidłową dietę, niedostatek ruchu, otyłość, palenie papierosów – choć zwykle wprowadzenie w nich zmian nie daje oczekiwanego rezultatu. Być może jednak chodzi o coś innego.

Ciekawą teorię na ten temat przedstawili niedawno naukowcy z centrum kardiologii z Beijing Hospital. Znaleźli oni i przedstawili pierwszy przekonujący dowód na związek pomiędzy ludzkim wirusem cytomegalii (HCMV) i pierwotnym nadciśnieniem tętniczym.
Cytomegalowirus występuje bardzo powszechnie niemal na całym świecie, zwykle jednak jego nosiciele nie mają o tym pojęcia. Zakażenie jest praktycznie bezobjawowe – ewentualne pogorszenie samopoczucia jest przejściowe i uznawane raczej za zwykłe przeziębienie. Wirus ujawnia się dopiero wówczas, kiedy system odpornościowy nosiciela zostanie bardzo osłabiony – a więc u większości ludzi w zasadzie nigdy. Pekińscy kardiolodzy wykazali jednak, że nawet nieaktywny wirus może wywoływać duże problemy zdrowotne – tyle, że po prostu nie były one z nim nigdy kojarzone. Te objawy to właśnie nadciśnienie tętnicze pierwotne, którego innych przyczyn nie udaje się znaleźć. Predyspozycje genetyczne zaś, podobnie jak tryb życia, jedynie „wspomagają” wirusa w podnoszeniu ciśnienia.

Badacze są zdania, że dzięki temu odkryciu uda się radykalnie zmniejszyć częstość występowania nadciśnienia tętniczego, a więc i jego powikłań oraz spowodowanych nimi zgonów. Jeżeli więc tezę tę uda się potwierdzić, a także stworzyć szczepionkę na HCMV, będzie to jeden z największych sukcesów współczesnej medycyny.