Dbają o serce, wątrobę, mózg. "Ta witamina spowalnia wzrost komórek raka"

Według raportu "Rynek suplementów diety w Polsce 2023", aż trzy czwarte dorosłych Polaków sięga po preparaty z witaminami i mikroelementami przynajmniej raz w roku. W 2023 roku sprzedaż suplementów diety wzrosła o 12-14 proc. w porównaniu do roku poprzedniego.

Według najnowszego raportu przedstawionego przez PMR Market Experts "Rynek suplementów diety w Polsce 2024", w latach 2024-2029 przewidywany jest dalszy wzrost tego rynku na poziomie 6,5 proc.

- Najchętniej sięgamy po suplementy witaminowo-mineralne w formie tabletek lub kapsułek. Zazwyczaj przyjmujemy je po okresie jesienno-zimowym, żeby odbudować organizm po mroźnych miesiącach. Jednak należy pamiętać, że do suplementacji należy podejść z głową. Nie możemy przekraczać zalecanych dawek i warto sprawdzić, które suplementy można ze sobą łączyć - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska, specjalistka medycyny rodzinnej, członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego i założycielka Instytutu Medycyny Integracyjnej Arcana.

Lekarka dodaje, że dzięki przyjmowaniu odpowiednich witamin możemy wesprzeć funkcjonowanie całego organizmu.

- Zacznijmy od serca. Zbawienne dla niego będą witaminy z grupy B. Gdy dochodzi do ich wypłukiwania z organizmu, możemy się zmagać np. z chorobą zwaną kardiomiopatią rozstrzeniową. Pamiętajmy także, że należą one do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Zatem nie są one syntetyzowane w organizmie. Dlatego konieczne jest ich regularne przyjmowanie z pożywieniem lub suplementacją - wyjaśnia dr Cubała-Kucharska.

Witaminy z grupy B występują głównie w mięsie wieprzowym, przetworach mięsnych, a także produktach pełnoziarnistych, nasionach roślin strączkowych czy ciemnozielonych warzywach liściastych, takich jak szpinak, brokuł, brukselka, jarmuż i natka pietruszki.

- Powinniśmy suplementować szczególnie witaminę B12, ponieważ obniża ona poziom homocysteiny, która sprzyja miażdżycy. O jej suplementacji nie powinni zapominać zwłaszcza weganie i wegetarianie, ponieważ występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego - podnosi specjalistka medycyny rodzinnej - tłumaczy lekarka.

Witamina B12 będzie nie tylko wspierała pracę serca, ale warunkuje ona także prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i pokarmowego.

- Wątroba to główny magazyn witaminy B12 w organizmie. Ponadto pojawiają się badania, z których wynika, że włączenie witaminy B12 do standardowego leczenia zapalenia wątroby typu C może zwiększyć szanse na pozbycie się wirusa. Wątrobę będzie wspierać także cholina, nazywana również witaminą B4. Bierze ona udział w produkcji fosfatydylocholiny (lecytyny), wspomagając metabolizm tłuszczów i zapobiegając ich nadmiernemu gromadzeniu się w wątrobie. Także dla kobiet w ciąży cholina ma szczególne znaczenie – wspiera rozwój układu nerwowego i innych narządów płodu. Aby dostarczyć odpowiednią ilość choliny z dietą, warto sięgać po jajka, ryby, orzechy, nasiona oraz warzywa liściaste - wylicza dr Cubała-Kucharska.

Ekspertka podkreśla, że inne witaminy z grupy B będą także wpływały zbawiennie na pracę naszego mózgu.

- Zwłaszcza witamina B1. Jej niedobór może powodować szereg niepokojących objawów, takich jak na przykład zaburzenia pamięci. Znajdziemy ją w produktach pełnoziarnistych, kaszy gryczanej i komosie ryżowej, wątróbce, tuńczyku i łososiu, warzywach strączkowych, szpinaku i innych zielonych warzywach liściastych, ziemniakach, batatach oraz orzechach - wylicza członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego.

Ekspertka dodaje, że na naszej suplementacyjnej liście powinna znaleźć się także witamina D. Jej niedobór może doprowadzić do spadku sił, zmęczenia, pogorszenia stanu paznokci i włosów, bólów kończyn dolnych, anemii, łuszczenia i suchości skóry, pękania kącików ust, a nawet do zaostrzenia przebiegu chorób przewlekłych oraz do ogólnego zmniejszenia odporności na infekcje wirusowe.

- Witamina D jest niezbędna dla całej naszej metaboliki. Jej niedobór zwiększa ryzyko chorób krążenia, zaburza pracę układu pokarmowego, a także obniża naszą odporność. Badania pokazują, że odpowiedni poziom witaminy D może zmniejszyć ryzyko zawału o jedną piątą. Odpowiednia suplementacja tej witaminy przeciwdziała krzywicy i osteoporozie, zalecana jest także w profilaktyce cukrzycy. Natomiast jej niedobór może negatywnie wpłynąć na długość naszego życia - wyjaśnia dr Cubała-Kucharska.

Jednym z badań, które potwierdzają słowa ekspertki, jest to opisane w periodyku "Annals of Internal Medicine".

"Nasze badanie dostarcza silnych dowodów na związki między niskim poziomem witaminy D i śmiertelnością. To pierwsze badanie tego rodzaju, ponieważ uwzględnia zgony z powodu chorób układu oddechowego" - wyjaśnia Josh Sutherlandm, autor badania. Niski poziom witaminy badacze ustalili na poziomie mniej niż 25 nmol/L, a przeciętny na 45.2 nmol/L.

Jednak to nie koniec. Coraz więcej badań wskazuje, że niedobory witaminy D3 mogą zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów, a przede wszystkim raka jelita grubego, prostaty, piersi, płuc, czerniaka i białaczki.

- Witamina D3 ma zdolność regulacji wzrostu i różnicowania komórek. Jej niedobór powoduje dysfunkcję układu odpornościowego i właśnie tutaj upatruje się korelacji między jej niedoborem a ryzykiem powstawania nowotworów – tłumaczy specjalistka medycyny rodzinnej.

Kolejną z witamin, której poziom warto kontrolować, jest witamina K, dotychczas kojarzona głównie ze zdrowiem kości i krzepnięciem krwi.

Naukowcy z Cold Spring Harbor Laboratory odkryli, że menadion, będący pro-oksydacyjną formą witaminy K (nazywaną również witaminą K3), może spowalniać rozwój nowotworu prostaty.

- Witamina K jest niezbędna także do tworzenia czynników krzepnięcia krwi, przez co ma działanie przeciwkrwotoczne. Odgrywa również ważną rolę w profilaktyce choroby Alzheimera oraz ograniczeniu uszkodzenia komórek nerwowych po wylewach. Występuje głównie w zielonych warzywach liściastych, takich jak szpinak, jarmuż, brokuły, brukselka, kapusta włoska i sałata. Znajdziemy ją również w olejach roślinnych, takich jak olej rzepakowy i sojowy, oraz w niektórych owocach, jak śliwki i awokado - wylicza członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego.

Kolejną witaminą, o której suplementacji nie powinniśmy zapominać, jest witamina C.

- Witamina C jest kluczowa dla syntezy kolagenu, czyli białka, które stanowi szkielet podtrzymujący tkanki. Wiele badań wykazało, że podawanie optymalnych dawek witaminy C może spowolnić wzrost i rozsiew komórek na przykład raka prostaty, trzustki czy wątroby. Ponadto, gdy będziemy dbać o odpowiednią suplementację witaminy C, zauważymy, że szybciej nam się goją rany i znikają siniaki, łatwiej zrastają się złamania, a krwotoki są znacznie mniej obfite. Dodatkowo witamina C wspomaga układ odpornościowy i układ krążenia. Często jest też wykorzystywana do produkcji kosmetyków, ze względu na spowalnianie procesów starzenia się - mówi dr Cubała-Kucharska.

Ekspertka dodaje, że do suplementacji należy podchodzić z głową, bo nadmiar witamin może być tak samo szkodliwy, jak ich niedobór.