Dermatologiczne objawy COVID-19. Zmiany na języku, stopach i dłoniach
Badania hiszpańskich naukowców po raz kolejny potwierdziły, że objawami zakażenia SARS-CoV-2 mogą być problemy dermatologiczne. U pacjentów mogą się pojawić zmiany na języku, jak również na palcach stóp i dłoni. U niektórych występuje też wysypka, która może przybierać różną postać: od swędzącej pokrzywki po wypryski podobne do ospy.
Artykuł jest częścią akcji Wirtualnej Polski #DbajNiePanikuj
1. Covidowy język
Badanie przeprowadzone przez hiszpańskich naukowców wykazało, że wśród ponad 660 pacjentów hospitalizowanych z powodu COVID-19 w Madrycie, 25 proc. zgłaszało wystąpienie zmian na języku, a 4 na 10 - na dłoniach i podeszwach stóp.
Również epidemiolodzy w Wielkiej Brytanii zgłaszają coraz więcej takich dolegliwości wśród pacjentów zakażonych koronawirusem. Prof. Tim Spector, epidemiolog z King's College London przyznaje, że u części pacjentów zauważono występowanie zmian w jamie ustnej, takich jak owrzodzenie języka lub obrzęk jamy ustnej. Zdaniem prof. Spectora nawet 1 na 5 zakażonych może mieć nietypowe objawy infekcji, które w pierwszej chwili trudno jednoznacznie łączyć z COVID-19.
"Widzę rosnącą liczbę języków covidowych i owrzodzeń jamy ustnej. Jeśli masz dziwne objawy lub nawet po prostu bóle głowy i zmęczenie, zostań w domu!" – napisał na Twiterze prof. Tim Spector, pokazując na zdjęciu jak wygląda covidowy język. Na języku chorego widać białe plamy. U większości pacjentów owrzodzenia mijały po tygodniu.
One in five people with Covid still present with less common symptoms that dont get on the official PHE list - such as skin rashes. Seeing increasing numbers of Covid tongues and strange mouth ulcers . If you have a strange symptom or even just headache and fatigue stay at home ! pic.twitter.com/V04CiZNilK
— Tim Spector (@timspector) January 13, 2021
Dr Paweł Grzesiowski przyznaje, że w przypadku koronawirusa musimy być gotowi na pojawianie się nowych, nieobserwowanych wcześniej objawów chorobowych, jak również różnice w przebiegu zakażenia w różnych rejonach świata, ze względu na mutacje wirusa.
- Wirus SARS-CoV-2 powoduje różne zmiany śluzówkowe, więc właściwie dzisiaj powiedzenie, że coś na pewno nie jest związane z COVID-19 jest trudne. Ten wirus wywołuje zmiany naczyniowe w każdej tkance, w zależności od tego, gdzie się umiejscowi. Wirus namnaża się w drogach oddechowych, a nie w nabłonku jamy ustnej, więc jest to jakiś nieswoisty objaw. Do tej pory nie spotkałem się u pacjentów z takimi objawami, odnotowaliśmy przypadki obrzęku nosa, obrzęku zatok, ale nie bezpośrednio wewnątrz jamy ustnej. Ta choroba nauczyła nas tego, że nie można niczego wykluczyć - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie dr Paweł Grzesiowski, wakcynolog, pediatra i ekspert ds. walki z COVID-19 Naczelnej Rady Lekarskiej.
2. Covidowe palce
Covidowe palce są jednymi z najbardziej charakterystycznych zmian skórnych dla COVID-19. Występują częściej u dzieci i młodzieży, a także mają tendencję do ujawniania się przy okazji innych infekcji. Zmiany skórne, które pojawiają się na palcach rąk i nóg, mogą być bolesne, ale zwykle nie swędzą. Kiedy objaw ustąpi, górne warstwy skóry mogą zacząć się złuszczać.
- Początkowo jest to siny rumień, następnie pojawiają się pęcherze, owrzodzenia, suche nadżerki. Te problemy obserwujemy przede wszystkim u osób młodych i z reguły związane są z łagodniejszym przebiegiem choroby podstawowej. Może się zdarzyć też tak, że jest to jedyny objaw zakażenia koronawirusem - przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. n. med. Irena Walecka, kierownik Kliniki Dermatologii CMKP Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA.
Lekarka wyjaśnia, że część zmian na skórze towarzyszących chorobie, prawdopodobnie ma związek z zaburzeniami krzepnięcia i zapaleniem naczyń. U zakażonych na palcach mogą również występować zmiany niedokrwienne z tendencją do martwicy, ale dotyczy to raczej starszych pacjentów i osób z chorobami współistniejącymi. Z reguły w takich przypadkach przebieg COVID-19 jest ciężki i w tej grupie odnotowywana jest duża śmiertelność.
3. Covidowe wysypki
Poniższa grafika przedstawia 6 typów najczęściej spotykanych wysypek u pacjentów zakażonych koronawirusem.
Pokrzywka
Jedną z częstych zmian skórnych obserwowanych w przebiegu COVID-19 jest pokrzywka. We włoskim badaniu u 3 z 18 pacjentów stwierdzono tego typu zmiany na skórze. Podobne objawy zaobserwowali również lekarze z Hiszpanii i Stanów Zjednoczonych. Mogą występować na tułowiu i kończynach.
Pojawienie się pokrzywki może poprzedzać inne objawy zakażenia koronawirusem. We Francji opisano m.in. historię 27-letniej kobiety, u której pokrzywka pojawiła się na 48 godzin przed wystąpieniem gorączki i dreszczy w przebiegu COVID-19. Szacuje się, że pokrzywa towarzyszy ok. 19 proc. przypadków.
Covidowe palce
To jeden z objawów, którego lekarze nie obserwowali wcześniej w przebiegu innych chorób. U części zakażonych koronawirusem na palcach rąk lub stóp pojawia się sine zabarwienie, przypominające odmrożenia. Najczęściej w późniejszym etapie zmiany przechodzą w pęcherze, owrzodzenia, suche nadżerki.
Covidowe palce zauważono u ok. 19 proc. zakażonych, głównie w grupie młodych chorych.
Zmiany plamisto-grudkowe
Zmiany plamisto-grudkowe są jednymi z najczęściej obserwowanych w przebiegu COVID-19. W jednej z analiz we Włoszech zauważono, że spośród 18 pacjentów, którzy mieli zmiany skórne, aż 14 (77,8 proc.) miało właśnie zmiany plamisto-grudkowe.
Tego typu dolegliwości najczęściej pojawiają się wraz z innymi, bardziej typowymi objawami zakażenia koronawirusem. Występują u ok. 47 proc. chorujących.
Siność siateczkowata
Siateczkowe zasinienia na skórze zaobserwowali u zakażonych koronawirusem na początku lekarze w Stanach Zjednoczonych. Eksperci uważają, że te zmiany mają charakter wtórny i są związane z zaburzeniami w układzie krążenia.
Lekarze potwierdzają, że koronawirus może powodować problemy naczyniowe. Również w Polsce do specjalistów zgłasza się coraz więcej pacjentów z niewydolnością żylną, zakrzepicą i zapaleniem żył.
Szacuje się, że siność siateczkowa występuje w ok. 6 proc. przypadków zakażeń koronawirusem.
Zmiany pęcherzykowe
Zmiany pęcherzykowe są dość charakterystyczne dla wszystkich infekcji wirusowych. Wysypka przypomina zmiany występujące podczas ospy wietrznej. Krosty najczęściej pojawiają się na kończynach i są swędzące. Mogą poprzedzać inne objawy zakażenia koronawirusem. Występują u ok. 9 proc. chorujących na COVID-19.
Rozlane ogniska krwotoczne
To najrzadziej obserwowane zmiany. U niewielkiej grupy pacjentów z COVID-19 zauważono wykwity skórne przypominające rozlane ogniska krwotoczne. Prawdopodobnie ma to związek z powikłaniami naczyniowymi i zaburzenia krzepnięcia krwi w przebiegu zakażenia.
Lekarze zauważyli, że rodzaj wysypki ma zazwyczaj związek z etapem infekcji - inne zmiany występują we wczesnym stadium, inne jako powikłania, chociaż i w tym wypadku zdarzają się wyjątki.
W niektórych przypadkach problemy skórne występują przed typowymi objawami koronawirusa. Przykład opisała Międzynarodowa Federacja Podologów. U 13-letniego chłopca zaobserwowano plamki na stopach. Początkowo zakładano, że dziecko zostało ugryzione przez pająka. Kilka dni później u chłopca wystąpiły inne objawy: gorączka, ból mięśni, głowy i intensywny świąd stóp.
Dodatkową trudność w rozpoznaniu covidowych zmian skórnych stanowi fakt, że u części pacjentów wysypka może się pojawić w reakcji na działanie leków, które przyjmują w trakcie terapii.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
