Działają na cholesterol, ale i na mózg. Nowe doniesienia ws. statyn
Nowe badanie sugeruje, że leki zażywane przez wielu pacjentów na całym świecie w celu obniżenia cholesterolu mogą wykazywać działanie neuroprotekcyjne i zapobiegać rozwojowi demencji. Jest jednak jedno "ale".
Popularne leki mogą chronić przed demencją. Zażywa je wielu Polaków
W tym artykule:
Statyny i ezetymib nie tylko dla serca
Międzynarodowy zespół naukowców z Uniwersytetu w Bristolu oraz Szpitala Uniwersyteckiego w Kopenhadze wykazał, że popularne leki stosowane w obniżaniu poziomu cholesterolu, takie jak statyny czy ezetymib, mogą również redukować ryzyko rozwoju demencji. Wnioski te pochodzą z ogromnej metaanalizy obejmującej niemal milion uczestników.
Badacze oparli się na wcześniejszych dowodach łączących wysoki poziom "złego" cholesterolu LDL z pogorszeniem funkcji poznawczych. Jednak to najnowsze opracowanie dostarcza najpełniejszego jak dotąd zestawu danych potwierdzających, że utrzymywanie niskiego poziomu cholesterolu może działać ochronnie również na mózg.
Tak maskuje się depresja. "Strategia radzenia sobie"
Geny zamiast tabletek
Co ciekawe, naukowcy nie analizowali bezpośrednio osób przyjmujących leki na cholesterol. Zastosowali metodę tzw. randomizacji Mendla, wykorzystującą naturalne różnice genetyczne między ludźmi. Oznacza to, że zamiast obserwować skutki przyjmowania statyn przez lata, zbadano osoby z wariantami genów, które w sposób naturalny obniżają poziom cholesterolu przez całe życie.
Dzięki temu badanie mogło wyeliminować wpływ czynników zewnętrznych, takich jak dieta, aktywność fizyczna czy styl życia, i skupić się wyłącznie na biologicznym związku między cholesterolem a demencją.
Rezultaty były jednoznaczne: osoby posiadające geny sprzyjające niskim poziomom cholesterolu miały istotnie niższe ryzyko zachorowania na demencję. Zdaniem badaczy mechanizm ten może być związany z miażdżycą - odkładaniem się złogów tłuszczowych w naczyniach krwionośnych, które zaburzają przepływ krwi również w mózgu. Niedotlenienie i mikrouszkodzenia naczyń mogą z kolei przyczyniać się do rozwoju chorób otępiennych.
- Miażdżyca to choroba całego ciała, można ją porównać do nowotworu, który rozsiewa się po całym organizmie. W tym przypadku jest podobnie, a nawet gorzej, bo nowotwór na początku występuje tylko miejscowo, a miażdżyca od razu w różnych narządach, m.in. w naczyniach serca, aorcie, kończynach dolnych i górnych, mózgu. Dlatego ten proces jest tak groźny i trzeba go zatrzymać jak najwcześniej - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Maciej Banach, specjalista w dziedzinie kardiologii i lipidologii, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego oraz Międzynarodowego Panelu Ekspertów Lipidowych.
Co dalej? Potrzebne długofalowe badania kliniczne
Autorzy pracy opublikowanej w czasopiśmie "Alzheimer’s & Dementia" podkreślają, że kolejnym krokiem powinny być wieloletnie badania kliniczne, w których uczestnicy przyjmowaliby leki obniżające cholesterol, a naukowcy obserwowaliby wpływ terapii na rozwój demencji.
"Jeśli udałoby się przeprowadzić randomizowane badanie trwające nawet 10-30 lat, moglibyśmy ostatecznie potwierdzić, że leki na cholesterol naprawdę chronią mózg" - zaznaczyła współautorka, biochemiczka kliniczna Liv Tybjærg Nordestgaard, cytowana przez ScienceAlert.
Nowe odkrycie to kolejny dowód na to, że zdrowie serca i zdrowie mózgu są ze sobą nierozerwalnie związane, a profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych może jednocześnie stać się profilaktyką demencji.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła:
- Liv Tybjærg Nordestgaard et al., "Cholesterol-lowering drug targets reduce risk of dementia: Mendelian randomization and meta-analyses of 1 million individuals", Alzheimer & Dementia, 2025.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
