Efekt McGurka - charakterystyka, ciekawostki
Efekt McGurka, będący iluzją słuchowo-wzrokową, udowadnia, że większość z nas „słyszy oczami”. Jest to zjawisko ludzkiej percepcji związane z dźwiękiem, gdzie sygnały słuchowe są zintegrowane z sygnałami wizualnymi, w taki sposób, że dochodzi do stworzenia nowych wrażeń zmysłowych. Najczęstszym przykładem efektu McGurka jest to, że nagranie ust jednej osoby mówiącej z dubbingiem tworzy iluzję, że widz słyszy słowa inne niż te, które faktycznie są wypowiadane.
1. Co to jest efekt McGurka?
Efekt McGurka (ang. McGurk effect) to iluzja słuchowo-wizualna, która pozwala zobrazować, w jaki sposób obserwatorzy łączą informację z dźwiękami mowy poprzez zmysły. Zjawisko pokazujące znaczenie interakcji wzrokowej i słuchowej w audiowizualnej percepcji mowy zostało po raz pierwszy opisane w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, dokładnie w 1976 roku. Harry McGurk, specjalizujący się w psychologii poznawczej z pomocą Johna MacDonalda opisał swoje spostrzeżenia na temat iluzji w popularnym i niezwykle prestiżowym magazynie naukowym Nature.
Artykuł Harry’ego McGurka i Johna MacDonalda nosił nazwę „Hearing lips and seeing voices”. Autorzy artykułu zasugerowali czytelnikom, że to co słyszy osoba, do której kierowany jest komunikat mówiony, w dużej mierze uzależnione jest od tego, co w danej chwili widzi.
Jak w praktyce wygląda efekt McGurka?
Jeśli film przedstawiający efekt McGurka pokazuje człowieka poruszającego wargami w taki sposób, jakby wymawiał sylabę „ga”, a do podłożonego do filmu głosu nagrano sylabę „ba”, większość dorosłych osób oglądających nagranie będzie słyszało sylabę „da”. W przypadku wysłuchiwania samego dźwięku, bez obrazu, można zaobserwować brak efektu McGurka.
2. Ciekawostki na temat efektu McGurka
Większość populacji ulega iluzji słuchowo-wizualnej, zarówno osoby nieświadome, jak i te, które badają to zjawisko i mają pełną świadomość w jaki sposób działa efekt McGurka). Nawet wtedy, gdy mamy świadomość, że występuje pewna niezgodność między obrazem a dźwiękiem, nie jesteśmy w stanie usłyszeć nic innego niż to, co podawane jest w formie sugestii przez nasz zmysł wzroku.
Co ciekawe, słabszy efekt obserwuje się u pacjentów chorujących na dysleksję, autyzm czy chorobę Alzheimera. Na iluzję słabiej reagować mogą także osoby dotknięte zaburzeniami językowymi.
Specjalistom udało się zaobserwować, że osobami niepodatnymi na działanie iluzji słuchowo-wzrokowej są instrumentaliści, dyrygenci czy kompozytorzy posiadający wieloletnie doświadczenie muzyczne.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.