Fibronektyna płodowa - wskazania do badania, dodatni i ujemny wynik fFN
Poród przedwczesny jest jednym z najbardziej powszechnych powikłań ciąży, które zwiększają ryzyko śmierci u noworodków. Niektóre kobiety odczuwają dolegliwości, które oznaczają zbliżające się rozwiązanie. W takiej sytuacji wykonuje się badanie fibronektyny płodowej, dzięki czemu lekarz jest w stanie ocenić ryzyko porodu przedwczesnego i w razie konieczności zastosować działania w celu jego opoźnienia. Co warto wiedzieć o fibronektynie płodowej (fFN)?
1. Czym jest fibronektyna płodowa?
Podczas ciąży w organizmie następuje synteza markerów, między innymi fibronektyny płodowej (fFN), wytwarzanej w okolicy połączenia worka owodniowego i błony śluzowej macicy.
Fibronektyna razem z innymi związkami wpływa na rozwój tkanek płodowych oraz utrzymuje połączenie maciczno-łożyskowe. W początkowym etapie ciąży stężenie fibronektyny płodowej rośnie aż do około 18. tygodnia.
Następnie dochodzi do spadku wartości, który utrzymuje się do 35. tygodnia ciąży, po czym ponownie zaczyna rosnąć i oznacza gotowość do porodu. Zdarza się jednak, że kobieta pomiędzy 23., a 35. tygodniem ciąży odczuwa dolegliwości, wskazujące na poród przedwczesny.
W tej sytuacji oznaczenie poziomu fibronektyny płodowej to sposób na ocenienie ryzyka porodu w ciągu najbliższych dni. Dzięki temu lekarz jest w stanie zastosować leczenie podtrzymujące ciąże, a także monitorować stan kobiety.
2. Wskazania do badania fibronektyny płodowej
Fibronektyna płodowa powinna zostać zbadana u kobiet pomiędzy 23., a 35. tygodniem ciąży, u których występuje co najmniej jeden z objawów porodu przedwczesnego:
- ból pleców,
- ból brzucha,
- nietypowa wydzielina z dróg rodnych,
- krwawienie z dróg rodnych,
- skurcze macice występujące częściej niż co 20 minut.
Na wystąpienie powyższych dolegliwości szczególnie narażone są kobiety, które w przeszłości doznały poronienia lub porodów przedwczesnych. Ryzyko zwiększa także nadmierny stres, wysiłek fizyczny, zakażenia dróg rodnych, niewydolność szyjki macicy lub nadmierna czynność skurczowa macicy.
Badanie fibronektyny płodowej wykonuje się u kobiet, które nie uprawiały seksu ani nie były badane ginekologiczne przez ostatnią dobę, nie mają szwu okrężnego na szyjce macicy, nie mają uszkodzonej błony owodniowej i nie wystąpiło u nich rozwarcie większe niż 3 centymetry.
3. Przeciwwskazania do badania fibronektyny płodowej
- ciąża mnoga,
- przedwczesne odklejenie łożyska,
- przedwczesne pęknięcie błon płodowych,
- łożysko przodujące,
- umiarkowane lub obfite krwawienie z dróg rodnych,
- rozwarcie szyjki macicy przekracza 3 cm.
4. Jak wygląda badanie fibronektyny płodowej?
Poziom fibronektyny płodowej można oznaczyć na podstawie wydzieliny z pochwy. Przygotowanie do badania wymaga zrezygnowania z uprawiania seksu, stosowania środków dopochwowych oraz badań ginekologicznych przez 24 godziny.
Oznaczenie fibronektyny płodowej polega na pobraniu wymazu z tylnego sklepienia pochwy lub z okolicy ujścia szyjki macicy za pomocą wacika. Najczęściej czynność wykonuje położna, badanie jest bezpieczne i bezbolesne.
5. Norma fibronektyny płodowej
Na początku ciąży fibronektyna powinna mieścić się w przedziale 0,5-3,5 mikrogramów/ml. Najwyższe stężenie ok. 4 mikrogramów/ml przypada na 10-12 tydzień ciąży. W późniejszym czasie wynik spada, w 18 tygodniu wynosi poniżej 0,05 mikrograma/ml. Ponowny wzrost jest zauważalny dopiero na przełomie 36.-37. tygodnia ciąży i fibronektyna przekracza wartość 0,5 mikrograma/ml.
6. Dodatni i ujemny wynik fibronektyny płodowej
Dodatni wynik fibronektyny płodowej to stężenie powyżej 0,05 mikrograma/ml między 24., a 34. tygodniem ciąży. Wówczas traktuje się go jako zwiększone ryzyko porodu przedwczesnego i wskazanie do stałego monitorowania pacjentki, a także zastosowania leczenia podtrzymującego ciążę w razie braku poprawy.
Ujemny wynik fibronektyny płodowej to mniej niż 0,05 mikrograma/ml. Należy pamiętać, że niskie stężenie nie wyklucza porodu przedwczesnego, ale informuje o niskim ryzyku na jego wystąpienie. W przypadku ujemnego wyniku i utrzymywaniu się symptomów porodu przedwczesnego badanie fFN powinno być powtarzane co kilka dni.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
