Gerontologia – czym się zajmuje? Kim jest gerontolog?

Gerontologia to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, zajmująca się problemami człowieka starzejącego się. Często bywa mylona z geriatrią, ale pojęcia te nie są tożsame. Co warto o niej wiedzieć?

1. Co to jest gerontologia?

Gerontologia to nauka o procesach starzenia się. To szeroka dziedzina, będąca kompilacją biologii, medycyny, kulturoznawstwa czy psychologii. Nazwa gerontologia powstała ze słów pochodzenia greckiego (geras: starość, geron: starzec lub mędrzec, logos: nauka).

Gerontologia jest nauką interdyscyplinarną o starości i wszystkich związanych z nią zjawiskach oraz problemach. Warto wiedzieć, że z naukowego punktu widzenia starzenie jest postępującym i uogólnionym uszkodzeniem wszystkich funkcji organizmu, powodującym utratę adaptacyjnej odpowiedzi na stres (wskutek ograniczenia rezerwy homeostazy) i rosnące ryzyko chorób zależnych od wieku.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Co powinien jeść senior?"

Istnieje kilka podgałęzi gerontologii. To na przykład:

• gerontologia porównawcza,
• gerontologia biologiczna,
• gerontologia eksperymentalna,
• gerontologia społeczna,
• gerontologia demograficzna.

Osoby zainteresowane geriatrią i gerontologią zrzesza Polskie Towarzystwo Gerontologiczne. Organizacjami zawodowymi lekarzy geriatrów są Kolegium Lekarzy Specjalistów Geriatrii w Polsce i Sekcja Geriatryczna Polskiego Towarzystwa Lekarskiego.

2. Zadania gerontologii

Gerontologia często bywa mylona z geriatrią, ale pojęcia te nie są tożsame. Geriatra zajmuje się wyłącznie schorzeniami, które pojawiają się u ludzi starszych. Gerontologia zaś badaniem procesów starzenia się człowieka. Geriatra jest jednym z elementów gerontologii.

Gerontologia, w odróżnieniu od geriatrii, zajmuje się różnymi kwestiami niemedycznymi, które dotyczą wieku podeszłego. Skupia się na problemach socjalnych, psychologicznych, logistycznych, a także profilaktyce zdrowotnej, warunkach życia. Analizuje również potrzeby seniorów.

3. Kim jest gerontolog?

Gerontologiem może być nie tylko lekarz. To specjalista skupiony na osobie starszej, jej dolegliwościach, problemach i potrzebach: psychologicznych, społecznych, a także warunkach życia. To doradca seniora i animator aktywnego oraz zdrowego sposobu życia.

Gerontologiem może zostać osoba, która ukończyła co najmniej I stopień studiów. Musi wykazywać się wiedzą z zakresu biologii, nauk społecznych (psychologia, pedagogika, socjologia). Ponadto powinna być wrażliwa i empatyczna, otwarta i łatwo nawiązująca kontakty, lubiąca starszych ludzi.

4. Gerontologia społeczna - studia

Dane statystyczne informują o znaczącym wydłużaniu się średniej długości życia ludzi. Oznacza to, że czas trwania końcowej fazy życia, czyli starości, jest dłuższy. Jednocześnie pojawiają się różne problemy dotyczące szeroko pojętej egzystencji seniorów. To dlatego mówi się, że gerontolog to zawód przyszłości.

W odpowiedzi na zmiany demograficzne obejmujące starzenie się społeczeństw wszystkich wysokorozwiniętych krajów, możliwe stało się zdobycie wykształcenia na kierunku gerontologia. Na studiach magisterskich, kierunek pedagogika, powstała na przykład specjalność „Gerontologia społeczna i oświatowa”. Można również podjąć podyplomowe studia w zakresie gerontologii, które są przeznaczone są dla osób posiadających wyższe wykształcenie na poziomie studiów I i/lub II stopnia. Studia umożliwiają zdobycie interdyscyplinarnej wiedzy z zakresu pedagogiki, psychologii, andragogiki, gerontologii i polityki społecznej oraz kompetencji, które są kluczowe w kontekście wspierania, edukacji i usług społecznych przeznaczonych dla seniorów.

Zakres tematyczny programu studiów obejmuje między innymi:

• podstawy geriatrii,
• podstawy andragogiki i gerontologii,
• biologiczne aspekty starzenia się i starości,
• psychologia starzenia się i starości
• gerontologia społeczna i oświatowa
• polityka społeczna i instytucje wsparcia społecznego.

Absolwent studiów zostaje przygotowany do pracy jako:

• opiekun osoby starszej,
• animator w klubach seniora i domach kultury,
• opiekun w domach pomocy społecznej, prywatnych pensjonatach oraz domach spokojnej starości, dziennych domach pomocy społecznej, ośrodkach interwencji kryzysowej i opieki długoterminowej nad osobami niesprawnymi, ośrodkach opieki domowej,
• organizator wolontariatu na rzecz seniorów,
• pracownik instytucji medycznych w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki gerontologicznej (poradnie, oddziały rehabilitacyjne, sanatoria, szpitale, hospicja),
• pracownik pomocy społecznej i polityki społecznej,
• pracownik instytucji zajmujących się edukacją i aktywizacją seniorów.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.