Gorączka przy ząbkowaniu – czy to typowy objaw ząbkowania?

Gorączka przy ząbkowaniu, rozumiana przez rodziców jako nieznaczne podwyższona temperatura, to jeden z typowych objawów, które zwiastują wyrzynanie się zęba. Najczęściej jej pojawienie się ma związek ze stanem zapalnym, który rozwija się wskutek przeciskania się zęba przez wąską szczelinę kości i przecinania dziąsła.

U większości dzieci w okresie wyrzynania się pierwszych zębów mlecznych obserwuje się wzrost temperatury nawet do 37,8 stopni Celsjusza. Nie jest to jednak gorączka w ścisłym tego słowa znaczeniu. Mówi się o niej bowiem dopiero wtedy, gdy termometr wskaże więcej niż 38,5 stopnia Celsjusza. Gorączka u dziecka jest więc często mylona ze stanem podgorączkowym.

To, czy i na jakim etapie wyrzynania się zęba pojawi się podwyższona temperatura oraz jak długo będzie trwać, to kwestia indywidualna. Dokładnie tak samo, jak w przypadku innych objawów ząbkowania. Trudno tu o jakąś regułę.

U niektórych dzieci podwyższona temperatura ciała pojawia się już na samym początku wyrzynania się zębów, u innych na ostatnim etapie, gdy ząb będzie przebijał się przez dziąsło. Niektóre dzieci wyrzynanie się zębów przechodzą bezobjawowo, inne bardzo cierpią. Zazwyczaj gorączka pojawia się u ząbkujących niemowląt. Gdy zęby wyrzynają się później, u nieco starszych dzieci, proces przebiega łagodniej.

Ząbkowanie, czyli wyrzynanie się zębów mlecznych u niemowlęcia i starszego dziecka stanowi normalny etap rozwoju uzębienia. Mleczaki, czyli pierwsze pokolenie zębów, są czasowe. Pojawiają się w buzi dziecka w okolicach 6. miesiąca życia, a ich zawiązki – już w życiu płodowym. Zęby mleczne rosną w określonej kolejności, a proces wyrzynania obejmuje najczęściej 2 lata.

Choć ząbkowanie to naturalny etap rozwoju, jego przebieg zwykle nie jest przyjemny zarówno dla maluchów, jak i ich rodziców oraz opiekunów. Czasem zdarza się, że przebiega ono bezobjawowo, najczęściej jednak tak nie jest. Gdy wyrzyna się ząb, obserwuje się różne charakterystyczne objawy, takie jak:

• ból dziąseł, który może promieniować na całą jamę ustną wrażliwość i tkliwość dziąseł,
• rozpulchnienie i zaczerwienienie dziąseł, zasinienie czy niewielkie krwawienie,
• ślinienie się,
• wkładanie do buzi przez dziecko różnych przedmiotów, gryzienie twardych przedmiotów,
• niespokojny sen, trudności z zasypianiem, wybudzanie się,
• wysypka wokół ust i podbródka,
• niechęć do jedzenia, utrata apetytu,
• rozdrażnienie, niepokój.

Ząbkowaniu zwykle towarzyszy stan podgorączkowy, co oznacza, ze temperatura ciała jest wyższa niż zwykle (37⁰C), ale nie przekracza 38⁰C i trwa nie dłużej niż 3 dni. Choć podwyższona temperatura związana z ząbkowaniem pojawia się najczęściej wyłącznie w dniu wyrzynania się zęba, to stan podgorączkowy może się utrzymywać dwa albo trzy dni, dopóki ząb nie przebije się przez dziąsło.

Długo utrzymująca się i wysoka gorączka powinna zostać skonsultowana z lekarzem. Najczęściej nie jest ona bowiem związana z wyrzynaniem się zębów, a infekcją. W czasie ząbkowania dziecko częściej niż zwykle wkłada do buzi rączki i różne przedmioty, ułatwiając tym samym transmisję wirusów czy bakterii. Do pediatry należy udać się także w sytuacji, gdy gorączka nie mija pomimo pojawienia się zębów.

Na wizytę do pediatry trzeba umówić się także wtedy, gdy gorączkujące dziecko ma mniej niż 3 miesiące lub gdy pojawiły się niepokojące objawy, takie jak biegunka, wymioty lub wysypka z gorączką, a także nadmierna senność.

Aby złagodzić dolegliwości, które towarzyszą wyrzynaniu się zębów, warto zaopatrzyć się w:

• płyn, żel lub maść na ząbkowanie, czyli preparaty łagodzące do smarowania dziąseł,
• chłodny i dość twardy gryzak, gryzienie którego przynosi dziecku ulgę,
• rumianek i gazę do przemywania dziąseł.

A leki przeciwgorączkowe? Lekarze nie zalecają zbijania podwyższonej temperatury, która nie przekracza górnej granicy stanu podgorączkowego. Gorączka u niemowlaka, o której mówi się, gdy temperatura ciała jest wyższa niż 38 stopni C, wymaga podania środków przeciwgorączkowych. Gorączka powyżej 39 stopni C stanowi zagrożenie dla dziecka.