"Gorzka prawda". Lekarka zdradza, gdzie kryje się cukier
Większość z nas zjada dziennie nawet cztery razy więcej cukru, niż zalecają eksperci, często... nieświadomie. Dlaczego tak się dzieje? Bo cukier potrafi skutecznie się ukryć – w pieczywie, sosach, jogurtach, smoothie i napojach roślinnych.
Polacy spożywają nawet 42 kg cukru rocznie
W tym artykule:
Wolne cukry – co to takiego i ile możemy ich zjeść?
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (PZH) oraz dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskazują, że przeciętne spożycie cukru w Polsce w ostatnich latach oscyluje wokół 39-42 kg rocznie na osobę. Jeszcze w latach 90. XX wieku konsumpcja cukru wynosiła ok. 30 kg rocznie. Tymczasem skutki tego wzrostu to zaburzenia metaboliczne i choroby tj. otyłość, cukrzyca typu 2 czy hipercholesterolemia. Nadmierne spożycie cukru to także zwiększone ryzyko próchnicy, chorób układu krążenia, a także nowotworów.
Nad problemem nadmiernej konsumpcji cukru w jednym z wpisów opublikowanych na X (dawniej Twitter) pochyliła się dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalistka chorób zakaźnych i hepatolog. Lekarka zwróciła uwagę na obecność w naszej diecie tzw. wolnych cukrów.
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wolne cukry to wszystkie cukry dodane do żywności – zarówno przez producentów, jak i przez nas samych – a także te naturalnie obecne w miodzie, sokach czy syropach.
Jak pisze dr Pyziak, WHO rekomenduje, aby spożycie wolnych cukrów nie przekraczało 10 proc. dziennej energii (czyli około 50 g), a najlepiej – mniej niż 5 proc., co oznacza 25 g dziennie. Tymczasem według analiz z krajów UE, dorośli Europejczycy spożywają nawet 50-100 g dziennie, czyli znacznie więcej niż sugerowane minimum.
Gdzie ukrywa się cukier? Lista produktów
Dane są alarmujące – ponad połowa spożywanych cukrów pochodzi z produktów, które nie kojarzą się ze słodkościami. Przykłady? Dr Pyziak wskazuje na:
- pieczywo tostowe - 5 g cukru na 100 g,
- sos słodko-kwaśny - 29 g cukru w porcji 200 g,
- ketchup - 14 g/100 g,
- latte na napoju owsianym - 8 g cukru w jednej filiżance,
- jogurt truskawkowy - 17 g w jednym kubku,
- smoothie butelkowane - 27 g w jednej porcji,
- radler 0% - do 37 g cukru w butelce 500 ml.
Jeśli zjemy te produkty w ciągu dnia, dostarczamy do organizmu ponad 120 g cukru, czyli czterokrotność rekomendacji WHO.
Cukier w żywności
Dlaczego do niesłodkich produktów spożywczych dodawany jest cukier? Jak wyjaśnia lekarka, cukier w przemyśle spożywczym pełni wiele funkcji: w przetworach z pomidorów reguluje smak i kwasowość, w niektórych sosach nadaje konsystencję, w pieczywie przyspiesza fermentację, może też maskować gorzki smak.
Dodatkowo etykiety często wprowadzają konsumenta w błąd - zamiast słowa "cukier", pojawiają się dziesiątki synonimów: glukoza, syrop kukurydziany, maltodekstryna, koncentrat soku jabłkowego, a nawet egzotycznie brzmiące "muscovado" - zwraca uwagę ekspertka.
"Pamiętaj: cukier to cukier, niezależnie od tego, czy pochodzi z syropu glukozowo-fruktozowego, zagęszczonego soku jabłkowego czy 'brązowego cukru z Panamy'. Jeśli produkt ma powyżej 10 g cukru w porcji, potraktuj go tak, jakbyś dosypywał co najmniej 2-3 łyżeczki białych kryształków - alarmuje dr Pyziak.
Źródła:
WHO, X (Twitter), NIZP-PZH.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
