Nadwaga i otyłość to pojęcia, które odnoszą się do zawartości tkanki tłuszczowej i masy ciała w organizmie. Nie oznaczają jednak tego samego.
Otyłość jest skomplikowaną chorobą przewlekłą; czasem stanowi zagrożenie dla życia. Charakterystyczne jest dla niej nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie (pow. 25% masy ciała dorosłej kobiety i pow. 15% masy ciała dorosłego mężczyzny). Ilość tej tkanki przekracza fizjologiczne potrzeby człowieka.
Nadwaga jest traktowana jako wstęp do otyłości. Jest to wyraźny sygnał alarmujący, że nadszedł czas, aby rozpocząć walkę ze zbędnymi kilogramami. W tej fazie organizm zaczyna gromadzić nadwyżki energii, której dostarczamy wraz z jedzeniem, pod postacią tkanki tłuszczowej.
Jeśli tego procesu nie zahamujemy, tkanka ta będzie narastać w różnych częściach ciała - zwykle najszybciej na brzuchu. Jest nazywana otyłością brzuszną. Może pojawić się również na pośladkach i udach. W taki sposób nadwaga przechodzi w fazę otyłości, I, II lub III stopnia.
Zbyt duże ilości tkanki tłuszczowej są jednak jedynie objawem, a nie przyczyną nadwagi i otyłości. Choroby te nie zawsze wynikają z małej ilości ruchu i dużej ilości jedzenia, naukowcy wyróżnili do tej pory około 50 powodów, przez które ludzki organizm może gromadzić tkankę tłuszczową.
Aby dowiedzieć się, czy masa naszego ciała jest prawidłowa, czy może chorujemy na otyłość, warto użyć kalkulatora BMI (ang. Body Mass Index - indeks masy ciała), zwany inaczej wskaźnikiem Queteleta.
< 20 - możliwa niedowaga,20-25 - minimalne ryzyko zwiększonej umieralności,25-30 - mogą pojawić się problemy ze zdrowiem, wynikające z nadwagi,30-40 - umiarkowana otyłość, skutkująca problemami ze zdrowiem,> 40 - otyłość olbrzymia (dużego stopnia).
Wyróżnić możemy otyłość wtórną i prostą. Wtórna często towarzyszy takim chorobom jak:
- niedobór hormonu wzrostu,
- nadczynność kory nadnerczy,
- niedoczynność tarczycy,
- wady rozwojowe,
- leki (przeciwdepresyjne, insulina, kortykosteroidy),
- organiczne choroby podwzgórza.