Guz tarczycy - objawy i leczenie. Kiedy guzki są groźne?
Schorzenia tarczycy takie jak nadczynność oraz niedoczynność należą do jednych z częściej diagnozowanych chorób endokrynologicznych. W przebiegu tych chorób w wyniku powiększenia się tarczycy może pojawić się tak zwane wole i guzki. Zmiany te zazwyczaj początkowo mają łagodny charakter, ale wraz z upływem czasu mogą przekształcić się w złośliwą zmianę nowotworową. Nie można tego lekceważyć.
1. Czym właściwie jest tarczyca?
Tarczyca położona jest w okolicy szyi. Jest narządem odpowiedzialnym za metabolizm, czyli po prostu ma ogromny wpływ na aktywność życiową organizmu człowieka. Główną funkcją tarczycy jest wydzielanie hormonów: tyroksyny, trójjodotyroniny, kalcytoniny. Hormony te mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania organizmu. Powiększenie się tarczycy nazywane jest wolem lub guzem. Najczęściej występuje ono na skutek zbyt małej ilość jodu w diecie lub w wyniku przyjmowania leków powodujących zaburzenia wydzielania hormonów tarczycy. Do powiększenia się tarczycy mogą też prowadzić różnego rodzaju stany zapalne tarczycy, guzki oraz guz tarczycy.
2. Łagodne guzki tarczycy
Na powierzchni tarczycy czasem pojawiają się niewielkie guzki. Może być ich dużo lub mogą być tylko pojedyncze. Ich przyczyna zazwyczaj leży w genetyce lub zaburzeniach hormonalno-witaminowych.
Na skutek niedoboru jodu zachodzą reakcje, które w konsekwencji powodują, że tarczyca się powiększa i powstają guzki na tarczycy. Najbardziej zagrożone są osoby, które żyją w regionach z niedoborem jodu.
Bardzo ryzykowne i niebezpieczne jest też działanie promieni jonizujących. Jedną z przyczyn wywołujących guzki tarczycy są też choroby dziedziczone po rodzicach oraz wynikające z uwarunkowań genetycznych.
2.1. Czy guzki tarczycy są groźne?
Guzki tarczycy nie zawsze oznaczają, że dana osoba ma nowotwór o charakterze złośliwym. Najważniejsze jednak jest to, żeby profilaktycznie poddawać się badaniom oraz po wykryciu obserwować guzki tarczycy.
Łagodne guzy tarczycy to najczęściej:
- wole guzkowe nietoksyczne – ten rodzaj zmiany najczęściej jest nieaktywny hormonalnie;
- wole guzkowe toksyczne (choroba Plummera) – zmiana ta rośnie w sposób stopniowy i w pewnym momencie staje się czynna hormonalnie. Daje objawy nadczynności tarczycy;
- guzek autonomiczny – może nie dawać żadnych objawów lub być przyczyną nadczynności tarczycy.
Guzki tarczycy w postaci wola inaczej określa się jako mnogie. Takie guzki tarczycy wcale nie muszą być niebezpieczne, jeśli wytwarzają właściwą ilość hormonów. Zdarza się jednak tak, że praca tarczycy jest niewłaściwa w postaci nadczynności. W takim wypadku guzki tarczycy, czyli wole, określa się jako toksyczne.
3. Objawy guzków tarczycy
Objawy na początku wcale nie wskazują na to, że ktoś ma guzki tarczycy. Mogą pojawić się zawroty głowy, które zdarzają się przecież przy różnego rodzaju dolegliwościach. Czasami dana osoba uskarża się na bóle w okolicach klatki piersiowej lub też na zaburzenia rytmu serca.
W takich przypadkach należy udać się do specjalisty. Dopiero po badaniu kardiolog może stwierdzić, że u pacjenta pojawiły się guzki tarczycy. Innym objawem jest uczucie dławienia w przełyku. Konieczne jest, żeby o wszystkich tych symptomach poinformować jak najszybciej lekarza. Guzki tarczycy można wykryć dzięki badaniu USG, nawet wtedy, gdy są one jeszcze mało rozwinięte.
Zobacz też:
4. Rozpoznanie guzów tarczycy
Guzki oraz guz tarczycy są wyczuwalne palpacyjnie. W przypadku zaobserwowania tego rodzaju struktur w okolicy tarczycy należy zgłosić się do lekarza. Poszerzenie diagnostyki zazwyczaj obejmuje wykonacie badania ultrasonograficznego (USG tarczycy). Guz zazwyczaj w badaniu USG charakteryzuje się wyraźnym obrysem. Guz tarczycy może mieć różną wielkość, w niektórych przypadkach jest prawie niewyczuwalny a w innych jest większy niż tarczyca. W skrajnych wypadkach guz tarczycy może uciskać na przełyk oraz drogi oddechowe.
5. Złośliwy nowotwór tarczycy
Złośliwy guz tarczycy jest stosunkowo rzadką chorobą. Najczęstszą przyczyną tego schorzenia jest niedobór lub nadmiar jodu. Lekarze wyróżniają kilka typów nowotworowych guzów tarczycy:
- rak brodawkowaty – jest to najczęściej występujący nowotworowy guz tarczycy - to najbardziej łagodny i najlepiej rokujący nowotworowy guz tarczycy;
- rak pęcherzykowy – ten guz tarczycy zazwyczaj jest wykrywany u osób między czterdziestym a pięćdziesiątym rokiem życia. Często daje przerzuty do płuc i kości;
- rak rdzeniasty – guz tarczycy tego typu pojawia się najczęściej u osób po pięćdziesiątym roku życia. Może dawać przerzuty do węzłów chłonnych, śródpiersia i szyi.
- rak anaplastyczny – to najbardziej złośliwy guz tarczycy. Charakteryzuje się bardzo szybki rozwojem. Zazwyczaj daje przerzuty do płuc, kości i mózgu.
6. Leczenie guzów tarczycy
Terapia guza tarczycy jest uzależniona od tego czy ma on charakter złośliwy czy łagodny. W sytuacji gdy guz tarczycy nie musi być usuwany, zalecane jest między innymi przyjmowanie leków, które hamują wydzielanie hormonów tarczycy. W przypadku, gdy guz tarczycy jest duży i stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta, należy go usunąć operacyjnie.
Leczenie raka tarczycy najczęściej polega na wykonaniu zabiegu operacyjnego. W niektórych przypadkach stosuje się także terapię jodem promieniotwórczym.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.