Hipodoncja - rodzaje, przyczyny, leczenie u dzieci i dorosłych
Hipodoncja to choroba uwarunkowana genetycznie, którą wyróżnia brak niektórych zębów mlecznych lub stałych. Zwykle rozpoznaje się brak jednego lub dwóch zębów, ale niektórzy pacjenci posiadają nawet 7 luk w uzębieniu. Hipodoncja wymaga leczenia, które najlepiej rozpocząć w wieku dziecięcym, by nie doszło do uszkodzenia narządu żucia. Co warto wiedzieć o hipodoncji?
1. Co to jest hipodoncja?
Hipodoncja to wrodzone schorzenie, które charakteryzuje brak części zawiązków zębowych i zębów u dzieci oraz dorosłych. Choroba jest rozpoznawana u około 5,5% ludzi, w większości u kobiet i zwykle dotyczy zębów siecznych bocznych górnych.
Hipodoncja może współistnieć z ponad 120 schorzeniami genetycznymi, takimi jak zespół Downa lub występować samodzielnie. U pacjentów rozpoznaje się brak jednego lub wielu zębów, ale za przypadek hipodoncji nie uznaje się braku zębów trzonowych trzecich.
Jednym z objawów hipodoncji jest diastema, czyli charakterystyczna przerwa pojawiająca się zwykle między górnymi siekaczami, która powstaje w wyniku zbyt małej ilości zębów w jamie ustnej.
2. Rodzaje hipodoncji
- oligodoncja - brak co najmniej sześciu zębów, schorzenie to występuje u 0,14% populacji,
- mikrodoncja - występowanie miniaturowych zębów, które pod względem strukturalnym nie różnią się od prawidłowego uzębienia,
- taurodontyzm - pionowe powiększenie komory zęba trzonowego kosztem długości korzenia.
3. Przyczyny hipodoncji
- predyspozycje genetyczne,
- niewłaściwy sposób odżywiania,
- choroby somatyczne matki podczas ciąży,
- stosowanie leków w ciąży (np. środków przeciwpadaczkowych),
- urazy,
- chemioterapia,
- radioterapia,
- zaburzenia unerwienia zawiązków zębowych.
4. Leczenie hipodoncji
Sposób leczenia jest dostosowywany indywidualnie w zależności od pacjenta, jego wieku i ilości brakujących zębów. U wielu osób braki w uzębieniu są niezauważalne, ponieważ zęby samoistnie się przesuwają i zapełniają ewentualne wolne przestrzenie. Na fotele stomatologiczne trafiają osoby, które nie posiadają co najmniej kilku zębów i zauważają zaburzenia w funkcjonowaniu narządu żucia.
4.1. Leczenie hipodoncji u dzieci poniżej 6. roku życia
Zaburzenia rozwojowe zębów diagnozuje się po pojawieniu się uzębienia, mniej więcej w wieku 6 lat. Leczenie hipodoncji w tym wieku polega na zastosowaniu protez ruchomych, które ułatwiają gryzienie i żucie pokarmu.
Należy pamiętać, że u dzieci zmiany budowy szczęki i kości czaszki są bardzo częste, w związku z czym wymagane są regularne wizyty kontrolne i dostosowywanie protez.
4.2. Leczenie hipodoncji u dzieci 7-12 lat
U pacjentów 7-12 lat zwykle zaleca się kompozytowe nadbudowy koron zębów stałych, nakładane na zęby objęte mikrodoncją oraz starte korony.
Dzięki temu poprawia się wygląd zgryzu, funkcja żucia i samopoczucie dziecka. Dodatkowo pacjenci noszą protezy ruchome, by kontrolować przesuwanie się zębów.
4.3. Leczenie hipodoncji u dorosłych
Po zakończeniu rozwoju struktur twarzoczaszki (w wieku 16-20 lat) najlepszym rozwiązaniem jest wstawienie implantów pojedynczych lub zastosowanie implantów i konstrukcji protetycznych.
U osób dorosłych, które wcześniej nie podejmowały leczenia hipodoncji sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Wówczas stomatolog proponuje wszczepienie implantów lub założenie mostów adhezyjnych. Natomiast rozległe zmiany wymagają zastosowania mostów protetycznych lub wykonania protezy zębowej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.