Kaszel krtaniowy – przyczyny, objawy i leczenie
Kaszel krtaniowy, znany także jako kaszel szczekający, to rodzaj uporczywego, suchego kaszlu, który występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Bywa, że towarzyszą mu duszności i świst wdechowy. Jest bardzo charakterystyczny. Jak go rozpoznać? Co robić, by się wyleczyć?
1. Co to jest kaszel krtaniowy?
Kaszel krtaniowy, nazywany też kaszlem szczekającym czy świszczącym, jest charakterystycznym rodzajem kaszlu. To skutek podrażnienia oraz obrzęku strun głosowych i tchawicy, co wywołuje trudności w oddychaniu.
Warto pamiętać, że kaszel jest naturalnym odruchem organizmu, który próbuje pozbyć się z organizmu czynników drażniących (drobnoustrojów, alergenów, pyłów oraz ciał obcych). Jest objawem, nie chorobą samą w sobie.
Kaszel krtaniowy, czyli jaki? Okazuje się, że ma on bardzo charakterystyczne cechy. Cechuje go to, że:
- jest suchy, „szczekający” (przypomina szczekanie psa); kaszel krtaniowy mokry (kaszel krtaniowy z wydzieliną) to raczej rzadkość,
- jest bardzo uciążliwy, trudny do opanowania,
- częściej pojawia się u dzieci niż u dorosłych,
- zazwyczaj dokucza w nocy oraz nad ranem,
- towarzyszą mu duszności. Gdy pojawia się duszność wdechowa, rozpoznaje się zespół krupu.
Kaszlowi krtaniowemu może towarzyszyć chrypka, utrata głosu (częściowa lub całkowita) oraz stridor (świst wdechowy, tzw. świst krtaniowy).
2. Przyczyny kaszlu krtaniowego
Przyczyny kaszlu krtaniowego są różne. W dużej mierze zależy to od wieku. W przypadku dzieci najczęściej są to choroby krtani, takie jak zapalenie krtani, któremu może towarzyszyć zespół krupu (to podgłośniowe zapalenie krtani). To choroba wirusowa, zwykle wywoływana przez adenowirusy, wirusy grypy czy też wirusy paragrypy.
Zdarza się, że za kaszel krtaniowy odpowiada Haemophilus influenzae (HiB). To bakteria, która wywołuje bakteryjne zapalenie krtani. Ponieważ kalendarz szczepień obejmuje szczepienie przeciwko HiB, zdarza się to rzadko.
Kaszel krtaniowy u dorosłych może mieć związek z zapaleniem krtani, dokładnie tak, jak u dzieci. Dodatkowe czynniki to podrażnienie gardła w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych. Podobny kaszel może towarzyszyć ciężkim postaciom alergii albo astmy.
3. Kaszel krtaniowy – kiedy do lekarza?
Kiedy kaszel krtaniowy jest wskazaniem do wizyty u specjalisty? To zależy od nasilenia dolegliwości oraz objawów towarzyszących, ale i wieku pacjenta.
W przypadku noworodków, niemowląt i małych dzieci konsultacja z lekarzem jest konieczna. Kiedy pojawiają się objawy zespołu krupu, należy wezwać zespół pogotowia ratunkowego. Czekając na pomoc trzeba otworzyć okno. Chłodne powietrze powinno zmniejszyć duszność.
W przypadku starszych pacjentów zmagających się ze szczekającym kaszlem wizyta u lekarza jest wskazana po 3-4 dniach stosowania domowych metod leczenia bez poprawy lub gdy dolegliwości nasilają się. Wskazaniem jest także przewlekły kaszel krtaniowy u dziecka.
4. Leczenie kaszlu krtaniowego
Leczenie kaszlu krtaniowego może wymagać zarówno leczenia objawowego (w przypadku infekcji wirusowej), jak i przyczynowego (w przypadku infekcji bakteryjnej).
Dużym wsparciem są inhalacje z glikokortykosteroidów (preparaty zawierające budezonid), czasem konieczny jest antybiotyk. Pomocne są również tabletki na kaszel krtaniowy o działaniu osłaniającym i powlekającym. Doskonale sprawdzają się pastylki do ssania (dobrze, by zawierały wyciąg z porostu islandzkiego, który nawilża gardło i łagodzi drapanie i odruch kaszlowy) lub syrop.
Jaki wybrać? Syrop na kaszel krtaniowy dla dzieci, tak jak czy syrop na kaszel krtaniowy dla dorosłych to syrop na kaszel suchy (tylko taki tłumi odruch kaszlu). Produkty na kaszel krtaniowy zawierają zwykle kodeinę i dekstrometorfan, które blokują czynność ośrodka oddechowego i ośrodka kaszlu w mózgu. Pomóc może również syrop ziołowy: prawoślazowy, tymiankowy czy z dziewanny.
Kaszel krtaniowy – domowe sposoby
Ponieważ infekcje upośledzają czynność rzęsek i nabłonka migawkowego, należy zwiększać lepkość błony śluzowej poprzez nawilżanie śluzówek dróg oddechowych, jak i otoczenia. Co robić?
Przede wszystkim pić sporo wody lub mleka z masłem i miodem. Gdy dokucza kaszel krtaniowy, warto również zadbać o optymalną temperaturę (nie więcej niż 20 stopni Celsjusza) i nawilżenie powietrza w mieszkaniu. Warto w tym celu wykorzystać nawilżacze powietrza, wilgotne ręczniki albo garnki z parującą wodą (zwracając uwagę na zasady bezpieczeństwa, zwłaszcza w przypadku dzieci). Bardzo ważne jest także częste wietrzenie pomieszczeń.
Świetnym domowym sposobem na kaszel krtaniowy jest także inhalacja (wystarczy nachylić się nad miską z gorącą wodą. Dobrze jest nakryć głowę ręcznikiem, a do wody dodać sól kuchenną lub olejek eteryczny). Trzeba pamiętać, że nie powinno się wykonywać inhalacji z olejkami u niemowląt oraz dzieci poniżej 6. roku życia.
Co na kaszel krtaniowy u dziecka? W przypadku dzieci dobrze jest korzystać z nebulizatora. Wykorzystując urządzenie można wykonać inhalację z roztworu izotonicznej soli fizjologicznej lub soli fizjologicznej kwasem hialuronowym.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.