Kobiety w medycynie
Na kartach historii medycyny zapisało się wiele kobiet. Nie wszystkie znamy, nie o wszystkim pamiętami. Warto poznać je choć trochę bliżej, aby wiedzieć, jak wielki wkład miały w jej rozwój. Oto niektóre z nich.
METRODORA
Pochodząca z Grecji Metrodora jest uznawana za autorkę najstarszego w historii tekstu medycznego napisanego przez kobietę. Był to ''Περὶ τῶν Γυναικείων παθῶν τῆς μἠτρας'', czyli pierwszy podręcznik chorób kobiecych oraz sposobów ich leczenia. Jej traktat był często i bardzo chętnie cytowany przez autorów medycznych w starożytnej Grecji i Rzymie oraz w średniowiecznej Europie.
ŚW. HILDEGARDA Z BINGEN
Z jej porad, odkryć i przepisów korzystamy do dnia dzisiejszego, a dieta św. Hildegardy z Bingen bije obecnie rekordy popularności. Mistyczka i uzdrowicielka. Nauczała, jak ważna jest jedność człowieka z naturą. Zwracała uwagę na siłę, jaka drzemie w jedzeniu i piciu.
TROTULA Z SALERNO
Do dziś wzbudza zainteresowanie historyków na całym świecie. Przypisuje się jej autorstwo traktatu ''De passionibus mulierum ante in et post partum'', czyli ''O cierpieniu kobiety przed, w trakcie i po porodzie''. Jest on uznawany za początek ginekologii i położnictwa nowożytnych czasów.
ANGÉLIQUE MARGUERITE LE BOURSIER DU COUDRAY
Urodziła się we Francji w rodzinie medyków. Zauważona przez króla Francji Ludwika XV została mianowana nauczycielem sztuki położnictwa na terenie całego królestwa. Du Courday wynalazła pierwszy, naturalnych rozmiarów manekin położniczy służący do praktykowania pozorowanych narodzin.
ELIZABETH BLACKWELL
Elizabeth od zawsze chciała zostać lekarzem. Aby osiągnąć swój cel, wynajęła mieszkanie w domu lekarza i uczyła się medycyny z książek znajdujących się w jego domowej bibliotece. Większość uczelni odmawiałą przyjęcia Balckwell ze względu na jej płeć. W końcu udało się - przypadkiem. W 1849 roku jako pierwsza kobieta w USA otrzymała tytuł doktora medycyny. Napisała poradnik dla studentów medycyny ''The Moral Education of the Young''. A po powrocie do Wielkiej Brytanii wspólnie z Florence Nightingale stworzyła ''Women’s Medical College''.
FLORENCE NIGHTINGALE
Jest uznawana za twórczynię podstaw nowoczesnego pielęgniarstwa. Nazywana była też ''damą z lampką''. Angielska pielęgniarka. Odkryła jak ważna jest odpowiednia opieka i leczenie u żołnierzy narażonych na zespół szoku pourazowego. W 1860 roku założyła pierwszą szkołę pielęgniarstwa.
ROSALIND FRANKLIN
Biolog i genetyk. Współodkrywca DNA. Jej prace zostały wykorzystane bez jej zgody, a sama badaczka zmarła kilka lat po przełomowym odkryciu, dlatego smakiem Nagrody Nobla musiała się obejść. Nagroda została przyznana Francisowi Crickowi, Jamesowi Watsonowi i Maurice’owi Wilkinsow, którzy przyznali, że bez notatek i opisów Franklin, nigdy nie udało by się im osiągnąć tak wielkiego sukcesu.
VIRGINIA APGAR
Jedna z najsłynniejszych amerykańskich lekarek. Specjalizująca się w pediatrii i anestezjologii Apgar, jest przede wszystkim znana z wprowadzenia skali służącej do określania stanu noworodków. Została ona nazwana od nazwiska lekarki. W roku 1975 Amerykańska Akademia Pediatryczna ustanowiła nagrodę imienia Virginii Apgar.
MAGDALENA BENDZISŁAWSKA
Magdalena Bendzisławska była pierwszą kobietą w Polsce, która uzyskała dyplom chirurga. W 1697 roku uzyskała prawo do wykonywania zawodu cyrulika na mocy decyzji Augusta II Mocnego. Niewiele wiadomo na temat Bendzisławskiej. Na pewno jej mąż również był chirurgiem, a jego praktyka związana była z Wieliczką.
REGINA SALOMEA Z RUSIECKICH PILSZTYNOWA
Jej mąż był doktorem okulistyki, a ona sama chociaż nie posiadała dyplomu, samozwańczo nazywała siebie doktorką. Wiedzę medyczną zdobyła od męża, była nadwornym medykiem i okulistą haremu sułtana Imperium Osmańskiego Mustafy III.
MARIA ZAKRZEWSKA
Urodzona w Niemczech lekarka polskiego pochodzenia. Ukończyła szkołę medyczną w Cleveland w roku 1853, a dziewięć lat później utworzyła New England Hospital dla kobiet i dzieci. Był to pierwszy szpital w Bostonie prowadzony wyłącznie przez kobiety. Jako jedna z pierwszych w Stanach Zjednoczonych, zatrudniała czarne kobiety na stanowisku pielęgniarek.
ANNA TOMASZEWSKA-DOBRSKA
Pierwsza Polka-absolwentka uniwersytetu w Zurychu. Studiowała również w Wiedniu oraz Berlinie. Dyplom nostryfikowała w Sankt Petersburgu. Specjalizowała się w chorobach kobiecych i pediatrii.
MELANIA LIPIŃSKA
Urodzona w Ostrołęce Melania Lipińska, medycynę studiowała w Paryżu, Zurychu i Stockholmie. Ogromne uznanie i sławę zyskała dzięki swojej pracy doktorskiej ''Histoire des femmes médecins depuis l’antiquité jusqu’à nos jours''. Była autorką wielu prac naukowych z zakresu psychologii, fizjoterapii, historii medycyny, a nawet wegetarianizmu.
MAGDALENA MARIA EPSTEIN
Z inicjatywy, a także przy wsparciu finansowym Epstein, utworzono pierwszą na ziemiach polskich szkołę pielęgniarską. Placówka medyczna powstała w Krakowie. Epstein utworzyła również Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Zawodowych. Pomogła założyć Uniwersytecką Szkołę Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie. Dziś mieści się tam Wydział Nauk o Zdrowiu Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. W wieku 55 lat porzuciła karierę medyczną, aby wstąpić do klasztoru Sióstr Dominikanek.
Tekst powstał w wyniku inspiracji wykładem ''Kobiety w medycynie'', który wygłosił dr hab. n. med Ryszard Gryglewski, prof. UJ, Kierownik Zakładu Historii Medycyny Collegium Medicum UJ podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji POLKA W EUROPIE organizowanej przez Stowarzyszenie ''Dziennikarze dla Zdrowia''. Kraków 2017.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
