Trwa ładowanie...

Kość ogonowa - anatomia, urazy, kokcygodynia

 Agnieszka Gotówka
17.12.2021 13:03
Kość ogonowa - anatomia, urazy, kokcygodynia
Kość ogonowa - anatomia, urazy, kokcygodynia (AdobeStock)

Boląca kość ogonowa może dać się mocno we znaki. W wyniku urazu może dojść do jej złamania lub stłuczenia. Czasem jednak ból nie wiąże się z upadkiem, a jest objawem innych chorób.

spis treści

1. Kość ogonowa - anatomia

Kość ogonowa (inaczej określana jako kość guziczna) to końcowy odcinek kręgosłupa. Jest pozostałością po „przodkach” i składa się z 3 do 5 zrośniętych ze sobą kręgów. 

Kość ogonowa u człowieka występuje w miejscu, w którym u innych ssaków wykształcił się ogon. Człowiek posiada geny warunkujące jego wykształcenie, ale są one hamowane w życiu płodowym, co dla naukowców jest niezbitym dowodem ewolucji. 

Zobacz film: "Najlepsze ćwiczenia na kręgosłup"

Najczęściej kość ogonowa składa się z czterech zrośniętych ze sobą kręgów. Pierwszy z nich jest połączony z kością krzyżową za pomocą wyrostków stawowych. Kolejne kręgi kości guzicznej zbudowane są jedynie z trzonów. 

Choć kość ogonowa nie bierze udziału w dźwiganiu ciężaru ciała człowieka, podobnie jak inne elementy kręgosłupa, jest podatna na urazy, ulega nadwyrężeniom i osłabieniu. Może również ulec zwyrodnieniu. Ma ponadto do spełnienia ważną funkcję: przyczepione są do niej mięśnie, ścięgna i więzadła. Wspiera również ciało w pozycji siedzącej.

2. Kość ogonowa - przyczyny i leczenie kokcygodynii

W przypadku bólu w okolicy kości ogonowej najczęściej diagnozuje się coccygodynię (w polskim nazewnictwie określaną jako kokcygodynia). Jest to zespół bólowy występujący w dolnym odcinku kręgosłupa, mający charakter przewlekły. Dokucza podczas siedzenia i stania, a miejsce bólu jest wrażliwe na dotyk (tkliwość palpacyjna).

W przeważającej większości przypadków chorobę tę diagnozuje się u młodych kobiet (między 20. a 45. rokiem życia), co może mieć związek z urazem kości ogonowej w czasie porodu siłami natury.

Za czynniki ryzyka rozwoju kokcygodyni uznaje się: siedzący tryb życia, ciążę, porody, zwiększone napięcie mięśnia dna miednicy oraz przewlekły stres. Uważa się bowiem, że choroba ta może u niektórych pacjentów mieć charakter psychosomatyczny, zwłaszcza jeśli wcześniej zdiagnozowana była depresja.

Leczenie nie jest proste. Stosuje się najczęściej masaże lecznicze, ćwiczenia angażujące mięśnie miednicy, zabiegi fizjoterapeutyczne z wykorzystaniem ciepła lub prądów, kąpiele lecznicze. Lekarz może również zalecić pacjentowi leki przeciwbólowe oraz leki zmiękczające stolec (zaparcia mogą nasilać dolegliwości bólowe).

3. Kość ogonowa - urazy a ciąża

Wiele upadków kończy się urazem kości ogonowej. Kość guziczna może ulec stłuczeniu lub złamaniu. Wiąże się to z dużym bólem i wieloma niedogodnościami. 

Jeśli u kobiety doszło kiedyś do urazu kości ogonowej, wówczas rośnie prawdopodobieństwo, że da to o sobie znać w czasie ciąży. W tym szczególnym okresie bowiem zwiększa się obciążenie organizmu, a powiększona macica naciska na kręgosłup. 

Jeśli w czasie ciąży kobiecie dokucza ból, a wcześniej nie doznała ona urazu tej części kręgosłupa, może być on związany z innymi schorzeniami, np. torbielą Tarlova (torbiel okołonerwowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym). Może to być również ból, który promieniuje w dół, a dotyczy wyższych odcinków kręgosłupa. 

Ból kości ogonowej w ciąży może promieniować na wyższe partie pleców, pośladki czy nogi. Leczenie dolegliwości bólowych w ciąży jest trudne i wymaga konsultacji z lekarzem. Nie wszystkie środki przeciwbólowe są wskazane, stąd konieczna jest wizyta u specjalisty. Ulgę przynieść może również ciepła kąpiel, delikatny masaż i ogrzewanie bolącego miejsca. Jeśli natomiast siadanie przynosi duży dyskomfort, można podkładać pod pośladki poduszkę. 

O bólu kości ogonowej w ciąży należy poinformować lekarza prowadzącego ciążę. Zdecyduje on, czy możliwy jest poród siłami natury, czy konieczne będzie wykonanie cesarskiego cięcia. Należy bowiem wiedzieć, że wysiłek w czasie porodu może nasilić dolegliwości bólowe. Zwiększa się również ryzyko urazu kości ogonowej.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze