Kto powinien stosować probiotyki?
Probiotyki są zalecane jako suplementy diety zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym. Można je stosować już od pierwszych dni życia, a nawet u wcześniaków. Probiotyki to żywe drobnoustroje (bakterie, drożdże), które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny efekt zdrowotny.
1. Jak działają probiotyki?
Nie ma jednego wspólnego dla wszystkich probiotyków mechanizmu działania. Mechanizm działania probiotyków polega m.in. na niszczeniu mikroorganizmów patogennych kolonizujących przewód pokarmowy poprzez produkcję bakteriocyn (substancji białkowych, które działają zabójczo lub bakteriostatycznie), nadtlenku wodoru (niszczenie mikroorganizmów, które nie posiadają lub mają niski poziom enzymów takich jak peroksydaza), współzawodnictwo o substancje odżywcze i miejsca receptorowe z drobnoustrojami patogennymi.
Probiotyki wywierają immunomodulujący wpływ na układ immunologiczny gospodarza poprzez wzmożoną produkcję immunoglobulin i cytokin, podwyższenie aktywności makrofagów i limfocytów.
2. Czy twoje dziecko potrzebuje probiotyku?
Preparaty probiotyczne są zalecane dzieciom przyjmującym antybiotyki, ale na tym nie kończy się ich zastosowanie. Probiotyki podaje się również przy łagodzeniu objawów tzw. biegunki podróżnych oraz w leczeniu i profilaktyce chorób przewodu pokarmowego. Dolegliwości tego typu są szczególnie częste u dzieci, których układ pokarmowy jest delikatny. Probiotyki można stosować u dzieci już od pierwszych dni życia, nawet u wcześniaków. Ich przyjmowanie jest bezpieczne i w wyżej wymienionych wskazaniach skuteczne. Oprócz działań leczniczych, probiotyki mają również działanie profilaktyczne. Probiotyki umożliwiają prawidłową kolonizację przewodu pokarmowego u małych niemowląt. Już w trakcie porodu, jałowy dotąd przewód pokarmowy dziecka zaczyna kolonizować się bakteriami. Początkowo tymi z pochwy matki (przy porodzie naturalnym), kolejno tymi z najbliższego otoczenia. Jeśli dziecko przebywa w tym czasie dłużej w szpitalu, istnieje ryzyko kolonizacji przewodu pokarmowego szpitalnymi drobnoustrojami patogennymi, co może skutkować między innymi infekcjami przewodu pokarmowego. U takich pacjentów warto stosować prewencyjnie probiotyki.
3. Szczepy stosowane w probiotykach
Poszczególne szczepy probiotyków wykazują różną skuteczność. Zaledwie trzy szczepy bakterii z wielu przebadanych wykazały się skutecznością znamienną statystycznie. Są to:
- Lactobacillus rhamnosus GG,
- Saccharomyces boulardii,
- Lactobacillus sporogenes (obecnie niedostępny w naszym kraju).
W przypadku powikłań antybiotykoterapii pożądany efekt ochronny wykazuje również szczep Bifidobacterium lactis Bb12. Znajduje się on w niektórych probiotycznych mlekach dla niemowląt.
4. Który probiotyk wybrać?
Obecnie wiadomo, że probiotyki wykazują działanie szczepozależne. Oznacza to, że konkretny preparat probiotyczny powinien być podawany według wskazań lekarskich. Uzyskany efekt zdrowotny różni się bowiem między poszczególnymi probiotykami i z tego powodu nie należy przyjmować ich zamiennie. Uzasadnione jest stosowanie danego szczepu probiotycznego w ilości, która została poddana ocenie w prawidłowo przeprowadzonym badaniu jako przynosząca zamierzony efekt. Istnieją cztery generacje probiotyków, różniące się od siebie, tj.:
- Pierwsza generacja ‒ wolne bakterie niepowlekane (preparaty w fiolkach).
- Druga generacja ‒ bakterie dostarczane w twardej tabletce lub kapsułce uwalnianej w jelitach.
- Trzecia generacja ‒ bakterie mikrokapsułkowane.
- Czwarta generacja ‒ preparaty z zastosowaniem wielowarstwowych mikroosłon, umożliwiających dotarcie do jelit wysokiej liczby komórek zdolnych do życia.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.