L4 na nowych zasadach. Będzie można chorować i pracować jednocześnie

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji, który diametralnie zmienia dotychczasowe podejście do zwolnień lekarskich. Do tej pory każda aktywność zawodowa podczas choroby mogła skutkować utratą zasiłku chorobowego. Obecne przepisy nie precyzowały jednak, czym dokładnie jest "praca zarobkowa" ani jakie działania uznaje się za "niezgodne z celem zwolnienia". To powodowało liczne problemy interpretacyjne.

Nowelizacja ma to zmienić. Przede wszystkim wprowadza definicję pracy zarobkowej jako każdej czynności o charakterze zarobkowym, niezależnie od jej podstawy prawnej. Co istotne, wyłącza z tej definicji działania incydentalne, np. podpisanie faktury czy odebranie telefonu, jeśli wymagają ich istotne okoliczności, np. zapobieżenie stratom pracodawcy. Samo polecenie przełożonego nie będzie taką okolicznością.

Zobacz też: Nowe dane ZUS dotyczące L4. Niepokojący trend wśród Polaków

Nowe przepisy doprecyzowują także, czym są aktywności niezgodne z celem L4. Według projektu będą to działania, które utrudniają leczenie lub przedłużają rekonwalescencję. Wyjazd na wakacje czy intensywny remont mieszkania w czasie zwolnienia mogą więc skończyć się odebraniem świadczeń – nawet jeśli lekarz zaznaczył, że pacjent "może chodzić".

Nie będzie natomiast podstawy do kary za zwykłe czynności dnia codziennego, takie jak zakupy, wizyta u lekarza czy spacer.

Najbardziej przełomową zmianą jest możliwość łączenia zasiłku chorobowego z wynagrodzeniem za pracę wykonywaną u innego pracodawcy – jeśli rodzaj tej pracy nie stoi w sprzeczności ze stanem zdrowia chorego. Przykład? Chirurg ze złamanym palcem może nadal prowadzić zajęcia akademickie, a dziennikarz z chrypką – pisać teksty.

Dotychczas taka sytuacja była traktowana jako naruszenie przepisów i skutkowała utratą świadczeń za cały okres zwolnienia. Nowelizacja to zmienia – wystarczy poinformować pracodawcę, u którego kontynuuje się pracę, o trwającym zwolnieniu z innej działalności.

Zobacz też: ZUS żądał zwrotu zasiłku, bo wzięła ślub na L4. Sąd stanął po stronie pracownicy

Choć pierwotnie planowano zmiany dotyczące miejsca pobytu podczas L4 (w tym zakaz wyjazdów zagranicznych), zapis ten został wycofany. Nadal więc możliwe będzie przebywanie poza miejscem zamieszkania, o ile ZUS będzie mógł przeprowadzić kontrolę – zwłaszcza w krajach UE.

Wszystko wskazuje na to, że od 2026 roku L4 stanie się bardziej elastyczne i dostosowane do realiów pracy wieloetatowej. Nowe przepisy mają chronić zarówno interesy pracowników, jak i systemu ubezpieczeń społecznych.

oprac. Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. Rynek Zdrowia