Leczenie autyzmu komórkami macierzystymi – na czym to polega?

Leczenie autyzmu komórkami macierzystymi polega na ich uprzednim pobraniu i przeszczepieniu. Choć okrzyknięto ją przełomową, wielu specjalistów uznaje ją za niepewną. Niektórzy wręcz twierdzą, że to jedynie złudna nadzieja wyleczenia autyzmu, która ma wysoką cenę (koszt wszczepienia komórek macierzystych metodą punkcji lędźwiowej wynosi około 10 000 euro).

Czym jest autyzm?

Autyzm to zaburzenie w rozwoju mózgu, które dotyka jego wielu obszarów. U osób zmagających się z nim obserwuje się ograniczone oddziaływanie i komunikowanie się z otoczeniem oraz typowo zmienione i powtarzające się zachowanie.

Objawy zwykle pojawiają się przed 3 rokiem życia dziecka. Podłoże i przyczyny autyzmu wciąż pozostają nieznane. Nie istnieje także leczenie przyczynowe. Celem terapii jest łagodzenie zaburzeń i poprawa warunków życia. Czasem konieczne jest włączenie leków. To środki psychoaktywne lub przeciwkonwulsyjne, antydepresyjne, stymulujące i antypsychotyczne.

Jak działają komórki macierzyste?

Komórki macierzyste to niewyspecjalizowana forma komórek, które mają potencjał do namnażania się oraz przekształcania w komórki wyspecjalizowane. Mogą być na przykład przeszczepiane w celu odbudowy uszkodzonych elementów układu krwionośnego czy odpornościowego.

To dlatego od lat wykorzystuje się je u osób chorych na nowotwory i schorzenia hematologiczne. Badania sugerują, że terapia nimi może mieć zastosowanie również w terapii chorób neurologicznych.

Komórki macierzyste można podzielić na:

• embrionalne (zarodkowe) komórki macierzyste,
• pępowinowe komórki macierzyste,
• dojrzałe komórki macierzyste, które można pobrać z kości biodrowej lub z tkanki tłuszczowej.

W wielkim uproszczeniu można powiedzieć, że leczenie autyzmu komórkami macierzystymi składa się z takich etapów jak: pozyskanie komórek macierzystych ze szpiku lub z krwi obwodowej, oddzielenie komórek macierzystych, * przeszczep (wstrzyknięcie) komórek macierzystych. Wykorzystuje się iniekcje dożylne i nakłucie lędźwiowe (punkcja).

Metody pozyskiwania komórek macierzystych

Istnieją dwie metody pozyskiwania komórek macierzystych: ze szpiku i z krwi obwodowej. Gdy komórki macierzyste mają być pobrane ze szpiku kostnego, nakłucie odbywa się w warunkach sali operacyjnej. Jednorazowo można uzyskać dużą ilość materiału do przeszczepu.

Pobranie komórek macierzystych z krwi obwodowej poprzedza seria zastrzyków, które uruchamiają komórki macierzyste ze szpiku do krwi. To separacją. Procedura ta trwa dłużej, a ilość pobranego do przeszczepu materiału może być mniejsza.

Metody przeszczepu komórek macierzystych

Sam przeszczep wykonywany jest różnymi metodami. Są to iniekcje dożylne i nakłucie lędźwiowe (punkcja). Do iniekcje dożylnych wykorzystuje się kroplówki. Procedura wszczepiania komórek macierzystych trwa około 45 minut.

Z kolei nakłucie lędźwiowe (punkcja) to zabieg, podczas którego do kanału kręgowego wprowadzana jest igła. Następnie przez nią wprowadzany jest płyn. Dzięki temu płyn dostaje się bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego. Wlew trwa nie dłużej niż godzinę.

W przypadku autyzmu wykorzystuje się zwykle punkcję lędźwiową pozwalającą na transport komórek macierzystych bezpośrednio do kanału rdzeniowego i do mózgu.

Z uwagi na to, że komórki macierzyste zachowują się jak „inteligentny lek”, który wysyła komórkom sygnał, będący bodźcem do zmiany funkcjonowania, spodziewane efekty kliniczne terapii to złagodzenie negatywnych objawów autyzmu.

Dzięki komórkom macierzystym u pacjentów poprawie mają ulegać funkcje poznawcze, a także koncentracja uwagi czy zapamiętywanie. Efektem terapii komórkami macierzystymi ma być również redukcja nieprawidłowych zachowań stereotypowych i autostymulacyjnych, poprawa kontaktu wzrokowego, mowy, umiejętności komunikacyjnych i kontaktów społecznych.

O czym warto pamiętać, rozważając leczenie autyzmu komórkami macierzystymi? Po pierwsze komórki macierzyste nie wyleczą z autyzmu, a jedynie pomogą w codziennym funkcjonowaniu. Po drugie - niestety nie wszyscy pacjenci reagują na komórki macierzyste. Po trzecie - terapia jest bezpieczna, nie pojawiają się niepożądanych następstwa.