Leki przeciwgorączkowe

Gorączka jest to niefizjologicznie podwyższona ciepłota ciała, zaś pierwotne jej znaczenie to odpowiedź obronna organizmu na atak różnych patogenów, obecność ciał obcych, czy chemicznych pirogenów. Choć istnieją argumenty potwierdzające jej jak najbardziej pozytywny wpływ na organizm ludzki, to istnieje też cały ogrom leków, które mają za zadanie ją zwalczać.

Mnogość preparatów na gorączkę

Rynek farmaceutyczny obfituje w ogromną liczbę preparatów na gorączkę. Wynika to zarówno z możliwości jakie oferuje nam medycyna, tj, wielu grup leków, które właśnie takie działanie posiadają, ale oczywiście też z aspektu ekonomicznego koncernów farmaceutycznych.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Kupując więc, nie można dać się zmanipulować – powinniśmy czytać etykiety i zwracać uwagę na skład – może się bowiem okazać, że wszystkie z nich różnią się jedynie nazwą i ceną. Oczywiście cała masa tych sposobów na gorączkę nie ma jednak działania cudotwórczego. Najważniejsze jest zlikwidowanie przyczyny choroby.

Powinny być stosowane jedynie jako środki wspomagające leczenie gorączki.

Wysoka gorączka można zakwalifikować do wielu grup, głównie ze względu na różnice w budowie, jednak tylko część z nich jest powszechnie używana.

1. Kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy to pochodna acetylowa kwasu salicylowego. Ma działanie:

• przeciwbólowe,
• przeciwgorączkowe,
• przeciwzapalne,
• podczas długotrwałego stosowania wykazuje również działanie przeciwzakrzepowe.

Podany doustnie dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Ze względu na małą rozpiętość między dawką terapeutyczną a toksyczną zalecane jest ścisłe przestrzeganie dawkowania leku. Dawkowanie leków u noworodków, dzieci i młodzieży jest inne niż u dorosłych. Jako lek przeciwgorączkowy zalecany jest w dawce 50–65 mg/kg masy ciała/dobę w 4–6 dawkach podzielonych.


Długotrwałe przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego może mieć jednak skutki uboczne. Do najważniejszych należą uszkodzenia błony śluzowej żołądka, których konsekwencją mogą być krwawienia z przewodu pokarmowego oraz wrzody. 
Kwas acetylosalicylowy nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży. Badania wykazały bowiem związek między jego zażywaniem przez matki, a występowaniem rozszczepu podniebienia i wad serca u noworodków. Nie należy też podawać go dzieciom do lat 14 w leczeniu objawowym grypy, przeziębienia i innych chorób wirusowych, ponieważ może to spowodować wystąpienie zespołu Reye'a. Ponadto nie powinien być stosowany u osób ze skazami krwotocznymi, astmą oskrzelową oraz u osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy.

Kwas acetylosalicylowy jest lekiem na grypę, który przedawkowany, może wywoływać objawy toksyczne, zależne od stężenia leku we krwi. Przedawkowanie początkowo objawia się zaburzeniami słuchowymi i wzrokowymi, nudnościami, zawrotami głowy i wymiotami. Później rozwija się kwasica metaboliczna. Może dojść również do wystąpienia gorączki, drgawek, śpiączki, zapaści i niewydolności nerek. Dawka śmiertelna kwasu acetylosalicylowego wynosi 20-30 gramów.

Jednocześnie kwas acetylosalicylowy zmniejsza stężenie witaminy C we krwi, nie zapominajmy więc, żeby w trakcie leczenia gorączki, dodatkowo suplementować tę witaminę.

2. 
Ibuprofen

Ibuprofen to niesteroidowy lek przeciwzapalny, który jest pochodną kwasu propionowego. Podobnie jak pochodne kwasu acetylosalicylowego ma działanie:

• przeciwbólowe,
• przeciwgorączkowe,
• przeciwzapalne.

Przeciwgorączkowe działanie ibuprofenu polega na hamowaniu produkcji prostaglandyn na obwodzie. Po wchłonięciu się z przewodu pokarmowego, maksymalne stężenie w surowicy krwi osiąga po 60 minutach. Zalecana dawka ibuprofenu to w przypadku stosowania przeciwgorączkowego 200–400 mg 4–6 razy na dobę (maksymalna dawka dobowa bez konsultacji z lekarzem to 1,2 g), dla dzieci zaś 20–30 mg/kg/godz. (maksymalna dawka dobowa to 40 mg/kg masy ciała).

Wśród przeciwwskazań znajdują się:

• nadwrażliwość na ibuprofen i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• czynna choroba wrzodowa żołądka, dwunastnicy oraz skaza krwotoczna,
• ostrożnie powinien być również stosowany u osób z niewydolnością nerek, wątroby, i serca,
• u dzieci poniżej 12 roku życia.

Objawy niepożądane, jakie mogą wystąpić podczas stosowania ibuprofenu to:

• objawy ogólnie takie jak niestrawność, nudności,
• bóle w nadbrzuszu,
• biegunka, brak łaknienia,
• rzadziej krwawienia z przewodu pokarmowego,
• odczyny alergiczne, a wśród nich skórne reakcje uczuleniowe, obrzęki i pokrzywka.

Podczas długotrwałego leczenia gorączki może wystąpić niedokrwistość hemolityczna, granulocytopenia, małopłytkowość i upośledzenie czynności nerek.

3. Paracetamol (acetaminofen)

Paracetamol działa poprzez blokowanie enzymu cyklooksygenazy prostaglandynowej w ośrodkowym układzie nerwowym, a tym samym hamuje syntezę prostaglandyn.

Ma działanie:

• przeciwgorączkowe
• przeciwbólowe.

Wykazuje ponadto bardzo słabe działanie przeciwzapalne i nie zaburza procesu krzepnięcia krwi. Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie w surowicy krwi już po 30-60 minutach. Efekt leczniczy utrzymuje się przez 3–5 godzin.

Dawkowanie leków na gorączkę różni się w przypadku dzieci i dorosłych. U dorosłych w celu uzyskania efektu leczniczego powinno być to 500-1000 mg jednorazowo. W razie potrzeby dawkę można powtórzyć co 4-6 godzin. U dzieci zaś dawka lecznicza zależna jest od ich wieku.


W dawkach terapeutycznych paracetamol nie wykazuje zbyt wielu działań niepożądanych oraz nie drażni błony śluzowej żołądka i jelit, tym niemniej przy zalecanych dawkach mogą pojawić się:

• odczyny alergiczne: wysypka, świąd, rumień i pokrzywka,
• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: nudności i wymioty,
• uszkodzenie wątroby lub nerek – głównie podczas długotrwałego przyjmowania wysokich dawek,
• zaburzenia w układzie krwiotwórczym: methemoglobinemia, agranulocytoza i trombocytopenia.

W przypadku przedawkowania paracetamolu stosuje się odtrutkę jaką jest acetylocysteina.

Wśród przeciwwskazań do stosowania znajdują się nadwrażliwość na preparat, niedokrwistość, zaburzenia funkcji nerek lub wątroby oraz niedożywienie i odwodnienie chorego.

Ze względu na poważne interakcje nie można łączyć paracetamolu między innymi z lekami przeciwgruźliczymi, lekami przeciwwirusowymi jak i barbituranami.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.