Lobektomia i pulmonektomia w leczeniu raka płuc
Według Światowej Organizacji Zdrowia rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobą nowotworową zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Rak płuca jest chorobą polegającą na niekontrolowanym rozroście złośliwych komórek nowotworowych w tkance płuca. Niestety, większość chorych w Polsce na nowotwór o tej lokalizacji w momencie postawienia rozpoznania nie ma możliwości wyleczenia. Związane jest to z faktem, że choroba jest rozpoznawana zbyt późno, gdy jest już zbyt zaawansowana i operacja jest niemożliwa. Przeprowadzenie operacji jest możliwe jedynie u 10-20% chorych z rakiem płuca.
Według Światowej Organizacji Zdrowia rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobą nowotworową zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet
W tym artykule:
Typy nowotworu płuca
Występują dwa główne typy nowotworów płuca:
- niedrobnokomórkowy - 75-80% wszystkich przypadków,
- drobnokomórkowy.
- Leczenie raka płuca
- Leczeniem z wyboru raka niedrobnokomórkowego płuc (stanowiącego większość raków płuca) jest leczenie operacyjne. Leczenie raka drobnokomórkowego płuca polega przede wszystkim na podawaniu chemioterapii. Stosowana bywa również radioterapia i rzadziej leczenie operacyjne.
Leczenie operacyjne polega na resekcji zmienionej tkanki.
Produkty, które chronią przed rakiem płuc
Wykonuje się standardowo:
- wycięcie płata płucnego (lobektomia) - 50% zabiegów,
- wycięcie dwóch płatów płucnych (bilobektomia),
- wycięcie płuca (pulmonektomia) - 40% zabiegów.
Do zabiegów niestandardowych należą:
- obwodowe resekcje - segmentektomia, resekcja klinowa,
- centralne - resekcja klinowa, resekcja mankietowa.
Zabiegi nietypowe wykonywane są u osób starszych i u chorych, u których stwierdzono nieprawidłowe wyniki określające wydolność płuc.
Wykonywane są również operacje rozszerzone - wskazane w znacznym zaawansowaniu choroby, gdzie oprócz tkanki płucnej usuwane jest osierdzie, ściany klatki piersiowej oraz protezowane są naczynia.
Do leczenia chirurgicznego raka płuca kwalifikują się chorzy bez przeciwwskazań do usunięcia miąższu płucnego wraz z guzem. Konieczne jest całkowite wycięcie nowotworu wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi (znajdują się we wnęce i śródpiersiu). Przed operacją pod uwagę brane są również parametry czynnościowe płuc, czyli ich wydolność. Gdy funkcje płuc są nieprawidłowe, stanowi to przeciwwskazanie do operacji. Oceniana jest także wydolność mięśnia sercowego.
Leczenie operacyjne jest wskazane w I i II stopniu zaawansowania choroby.
Stopnie zaawansowania raka płuca
I stopień zaawansowania klinicznego choroby to sytuacja, gdy guz ma średnicę mniejszą niż trzy centymetry i nie nacieka oskrzela głównego.
II stopień występuje wówczas, gdy guz ma przynajmniej jedną z cech wymienionych - średnicę powyżej trzech centymetrów, zajęte oskrzele główne w odległości nie mniejszej niż dwa centymetry od ostrogi głównej, naciekanie opłucnej, towarzysząca niedodma lub zapalenie płuc.
W kolejnych stopniach zaawansowania dochodzi do naciekania ściany klatki piersiowej, przepony, osierdzia, nerwów, serca, tchawicy i kręgów. Dochodzi również do rozsiewu nowotworu w postaci przerzutów (stopień IV).
W tych stadiach wskazania do leczenia są ściśle określone, zwykle jest to leczenie skojarzone i składa się ze stosowania przed operacją chemioterapii, następnie operacji z resekcją guza i kolejno radioterapii lub chemioradioterapii.
W stadium, gdy istnieją przerzuty, leczenie operacyjne praktycznie nie jest wykonywane (czasami operacja jest wykonywana w przypadku istnienia pojedynczego przerzutu w ośrodkowym układzie nerwowym).
Operacja nowotworów zawsze powinna obejmować usunięcie guza oraz części zdrowej tkanki (tak zwany margines).
W znacznym zaawansowaniu nowotworu, czyli w jego IV stadium, czasami konieczne jest leczenie paliatywne (czyli objawowe - takie, które ma na celu poprawę jakości życia a nie wyleczenie choroby). W przypadku zwężenia tchawicy i oskrzela zastosowanie ma między innymi leczenie chirurgiczne, które polega na założeniu stentu (specjalnej protezy utrzymującej niezwężone światło) do zwężonego narządu. Protezowanie daje natychmiastowy efekt i poprawę wydolności oddechowej.
Przeciwwskazania lobektomii i pulmonektomii
Przeciwwskazaniami do operacji są między innymi:
- obecność przerzutów odległych,
- naciek lub ucisk żyły, lub tętnicy płucnej we wnęce widoczne na angiografii,
- porażenie przepony (zajęcie nerwu przeponowego),
- chrypka (zajęcie nerwu wstecznego),
- obecność komórek nowotworowych lub krwi w płynie z opłucnej,
- zmiany przechodzące na ścianę klatki piersiowej,
- zajęcie oskrzeli bliżej niż dwa cm od ostrogi rozdwojenia tchawicy,
- wiek podeszły,
- zaawansowane choroby towarzyszące.
Postępowanie pooperacyjne
Po leczeniu operacyjnym następują kolejne etapy leczenia. O ich rodzaju decyduje onkolog. Stosowana jest chemioterapia oraz radioterapia, a także ich połączenie, czyli chemioradioterapia.
Wyniki leczenia chirurgicznego są zależne od zaawansowania choroby. W pierwszym stopniu zaawansowania klinicznego 60% chorych przeżywa 5 lat od wykonanej operacji. W ostatnim stopniu odsetek ten wynosi 1%.
Ze względu na częstość występowania tego nowotworu i wysoką śmiertelność, warto unikać czynników ryzyka, które doprowadzają do jego rozwoju. Należą do nich:
- palenie papierosów,
- ekspozycja na azbest i gazy radonu.
Źródła
- Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na 2010 rok, pod red. A. Szczeklika
- Chirurgia, pod red. W. Noszczyka
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
