Manometria odbytu – przebieg badania, wskazania i przygotowanie

Manometria odbytu to badanie, podczas którego do odbytu i odbytnicy wprowadza się wielokanałowy cewnik. To umożliwia zarejestrowanie zmiany ciśnienia i siłę skurczu mięśni i pozwala ocenić funkcję zwieraczy odbytu. Wykonuje się ją w przypadku ciężkich, uporczywych zaparć lub nietrzymania stolca. Jak przebiega badanie? Na co wskazuje jego wynik?

1. Co to jest manometria odbytu?

Manometria odbytu i odbytnicy, inaczej manometria anorektalna lub manometria odbytowo-odbytnicza, to badanie diagnostyczne stosowane w gastroenterologii. Jego celem jest ocena czynności zwieraczy odbytu poprzez pomiar zmian ciśnienia w odbytnicy i odbycie.

Podczas badania przeprowadza się testy diagnostyczne służące ocenie czynności motorycznej odbytu, czucia trzewnego, ocenie ciśnień zwieraczy zewnętrznego i wewnętrznego odbytu czy prawidłowości łuków odruchowych (próba ściskania, parcia, kaszlu, czucia trzewnego).

Zobacz film: "Badania krwi - bilirubina"

Procedura nie jest bolesna, choć może jej towarzyszyć dyskomfort. Wynik badania umożliwia rozpoznanie jednostki chorobowej i pomaga dobrać odpowiednie leczenie.

2. Na czym polega manometria odbytu?

Do badania pacjent układa się na lewym boku, ze zgiętymi kończynami w stawach biodrowych i kolanowych. Manometria odbytu polega na wprowadzeniu przez odbyt, do końcowego odcinka jelita, cewnika z wypełniany powietrzem balonikiem, który jest połączony z urządzeniem rejestrującym.

W zależności od wieku cewnik wsuwa się na głębokość od 10 do 15 cm. Dzięki temu można ocenić, jakie ciśnienie panuje na wysokości odbytnicy, zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego podczas defekacji.

Następnie - podczas wydalania cewnika, który spełnia podczas badania funkcję kału - rejestruje się ciśnienia powstające w końcowym odcinku przewodu pokarmowego. Wyniki są rejestrowane przez urządzenie elektroniczne i analizowane przez lekarza.

Badanie trwa około od 30 do 60 minut. Wykonuje się je w specjalistycznych ośrodkach gastroenterologicznych, ponieważ procedura wymaga specjalistycznego sprzętu (trzech sond, urządzenia do rejestracji i przetwarzania danych oraz komputera z odpowiednim oprogramowaniem do zapisu i analizy wyników) oraz doświadczonej kadry (to ważne zarówno podczas wykonywania badania, jak i analizowania jego wyników). Cena manometrii anorektalnej wynosi około 700 zł.

3. Wskazania do manometrii odbytu i odbytnicy

Wskazaniem do wykonania manometrii odbytu i odbytnicy są:

• ciężkie, uporczywe zaparcia,
• nietrzymanie stolca,
• wypadanie odbytnicy,
• choroby zapalne jelita grubego, choroba Crohna z przetokami okołoodbytniczymi,
• podejrzenie choroby Hirschprunga u dzieci i młodzieży,
• ocena funkcji odbytu i odbytnicy przed zabiegami chirurgicznymi tej okolicy przewodu pokarmowego (np. rekonstrukcji lub zabiegami w okolicy odbytu),
• ocena funkcji odbytu i odbytnicy po zabiegach chirurgicznymi tej lokalizacji.

Manometria odbytu znajduje zastosowanie:

• w przypadku uciążliwych zaparć stolca,
• w diagnostyce nietrzymania kału,
• podczas kwalifikacji do zabiegu operacyjnego na końcowym odcinku przewodu pokarmowego,
• w zespołach bólów odbytu.

4. Wyniki manometrii odbytu

Po przeprowadzonej manometrii odbytu lekarz otrzymuje wyniki, to jest informacje o ciśnieniach w obrębie odbytnicy i odbytu. Na co wskazują? W warunkach fizjologicznych po umieszczeniu cewnika w odbycie, podczas próby wydalenia cewnika, dochodzi do wzrostu ciśnienia w odbytnicy i jego spadku w obrębie obu zwieraczy (ciśnienie w odbytnicy zwiększa się, natomiast ciśnienie zwieraczy zewnętrznego oraz wewnętrznego obniża się). Tym samym:

• zbyt wysokie mogą być przyczyną ciężkich zaparć,
• zbyt niskie mogą być przyczyną nietrzymania stolca.

5. Jak się przygotować do manometrii odbytu?

Przed wprowadzeniem cewnika konieczne jest opróżnienie jelit, dlatego pacjent proszony jest o wcześniejsze oddanie stolca i dwukrotne wykonanie doodbytniczej wlewki czyszczącej (lewatywy).

Gdy badanie ma się odbyć w godzinach popołudniowych, pierwszą lewatywę należy wykonać rano, a drugą na dwie godziny przed zaplanowanym badaniem. Badanie jest miarodajne wyłącznie u pacjentów bez zalegających mas kałowych w odbytnicy.

Konieczne jest także odstawienie leków działających skurczowo lub rozkurczowo na mięśnie. Należy poinformować lekarza o uczulenia na lateks. Po przeprowadzonym badaniu pacjent może natychmiast powrócić do normalnej aktywności.

6. Przeciwwskazania do badania i powikłania

Manometria odbytu i odbytnicy to badanie bezpieczne, dobrze tolerowane przez pacjentów. Bardzo rzadkie powikłanie toból w okolicy odbytu, a także krwawienie i perforacja odbytnicy.

Aby trafnie ocenić ciśnienia zwieracza zewnętrznego i wewnętrznego odbytu, czucia trzewnego, czynności motorycznej odbytu, pacjent może zostać poproszony o wykonanie odpowiednich testów diagnostycznych.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.