Modliszka - gatunki, czy stanowi zagrożenie
Modliszka jest owadem najczęściej spotkanym w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Nazwę zawdzięcza swojej pozycji, która przypomina nieco modlącą się osobę. Na całym świecie istnieje ponad 2 tysiące gatunków modliszki. W Polsce nie występuje powszechnie, jedynie na południu kraju zadomowiła się modliszka zwyczajna, choć jakiś czas temu mogliśmy zaobserwować nagły wysyp tego owada także w innych regionach. Czy jest niebezpieczna dla ludzi? Czy prawdą jest, że samica modliszki zjada samca?
1. Modliszka - charakterystyka
Modliszki są owadami drapieżnymi, czasem występuje u nich kanibalizm. Brytyjski biolog, Dave Goulson, jakiś czas temu opisał badanie, jakie przeprowadził nad modliszką.
Umieścił kilka niedojrzałych modliszek razem w jednym słoiku. Po jakimś czasie okazało się, że pozostał w nim tylko jeden, największy owad. Po umieszczeniu modliszek w osobnych słoikach, wszystkie dotrwały do dorosłości.
Wbrew obiegowej opinii nie każda kopulacja modliszek kończy się zjedzeniem samca przez samicę. Statycznie ma to miejsce w 5 - 30% przypadków.
Aby do tego doszło, musi zajść kilka czynników jednocześnie (mało pożywienia w otoczeniu modliszki, samiec podchodzi od przodu samicy, nie od tyłu, zaś sezon godowy musi właśnie się kończyć). Prawdopodobnie samica pożera samca, by mieć energię na późniejsze składanie jaj.
Modliszka poluje na pająki oraz inne owady, czając się w niskich zaroślach i oczekując na zbliżenie sie ofiary na tyle, aby można było ją pochwycić. Przed atakiem zastyga bez ruchu, złapaną ofiarę zjada żywcem.
2. Modliszka - gatunki
Na całym świecie żyje około 2300 gatunków modliszki. Różnią się one między sobą ubarwieniem i rozmiarem. Poniżej przedstawiam kilka najbardziej znanych gatunków modliszki:
2.1. Modliszka storczykowa
Owad ten wyglądem przypomina kwiaty storczyka. Posiada białe, różowawe lub różowo-białe ubarwienie, jej odnóża zaś przypominają płatki kwiatów.
Piękno modliszki storczykowej bywa jednak mylące, ponieważ jest drapieżnikiem, który poluje na muchy domowe, motyle, muszki owocowe i świerszcze.
Samica tego gatunku osiąga wielkość do 6 centymetrów, samiec zaś do 3 centymetrów.
2.2. Modliszka gwinejska
Modliszka gwinejska - jest to owad drapieżny, jak wszystkie inne gatunki. Poluje na owady latające i biegające. Może przybierać różne barwy - od zielonej do brązowej.
Samica osiąga do 7 centymetrów, samiec zaś do 6 centymetrów.
2.3. Modliszka diabelska
Modliszka diabelska - wbrew nazwie jest dość płochliwa. Żywi się owadami mniejszymi od siebie. Jej wygląd jest różnokolorowy, osiąga większe rozmiary niż osobniki z innych gatunków. Samce zwykle mają do 9 centymetrów długości, samice do 10 centymetrów.
2.4. Modliszka zwyczajna
Gatunek ten występuje jako jedyny w Polsce. Jej głowa jest ruchliwa, z wielkimi oczami oraz przyoczkami. Ubarwienie ciała modliszki zwyczajnej jest żółtozielone, zielone lub jasnobrązowe. Zwykle samce osiągają mniejsze rozmiary niż samice.
Samice modliszki zwyczajnej mają od 50-75 milimetrów długości, do lotu nie wykorzystują skrzydeł. Gdy coś je wystraszy uciekają pieszo. Samce posiadają od 40 do 60 milimetrów długości i podrywają się do lotu, zwykle krótkiego.
Pierwsza para odnóży jest przekształcona w narząd chwytny. Chwyt ten jest niezwykle silny, z którym nie mogą poradzić sobie nawet tak duże owady jak koniki polne.
Modliszkę zwyczajną można spotkać od sierpnia do października, w okresie ciepłym. Zamieszkuje łąki śródleśne, brzegi lasów i polany.
Samica modliszki zwyczajnej składa od stu do dwustu jaj w przylegającym do łodygi rośliny kokonie, inaczej zwanym ooteką. Okres przeobrażenia larwy trwa kilka miesięcy. Po wylęgu larwy muszą radzić sobie same, ponieważ ani samiec, ani samica nie zajmują się swoim potomstwem.
3. Modliszka w Polsce
W Polsce modliszka zwyczajna występuje przede wszystkim w Kotlinie Sandomierskiej, jednak ocieplenie klimatu i coraz bardziej upalne lata wpływają na pojawianie się modliszki w coraz większej ilości miejsc.
Do tej pory zaobserwowano ją między innymi w okolicach Białegostoku, Olsztyna, Warszawy, w Puszczy Białowieskiej, w Karpatach, czy też Górach Świętokrzyskich.
Jak wspomniałam wyżej jedynym gatunkiem występującym w Polsce jest modliszka zwyczajna. Po raz pierwszy została opisana w 1958 roku. Jest to największy gatunek modliszki, jaki występuje w Europie.
W czasie kopulacji samica zwykle pozostaje bierna, samiec zaś, aby zbliżyć się do swej wybranki, ma do wyboru dwie metody. Po tańcu godowym zbliża się do samicy od przodu, lub może zaatakować ją od tyłu, wskakując na jej grzbiet.
Warto mieć na uwadze, że samica nie zawsze godzi się na takie zaloty. W przypadku, gdy nie będzie chciała zbliżenia, będzie z samcem toczyć walkę. Z uwagi na jej rozmiary, najczęściej tę walkę wygrywa.
W Polsce dochodzi do wylęgu larw w maju.
3.1. Modliszka w Polsce - czy stanowi zagrożenie
Modliszka może być niebezpieczna dla innych owadów, małych płazów i swego partnera, lecz nie jest groźna dla człowieka. Gdy jednak poczuje się zaatakowana, może ugryźć. Jest to bolesne, jednak nie niebezpieczne.
Jeśli spotkamy modliszkę na zewnątrz, w jej naturalnym środowisku, nie musimy podejmować jakiś szczególnych działań, ponieważ najprawdopodobniej nas nie zaatakuje.
Jeśli uda jej się trafić do naszego mieszkania, możemy delikatnie, na kartce papieru lub w słoiczku, wypuścić ją na zewnątrz.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
