Najnowsze wytyczne dla kobiet w ciąży. Sprawdź, co powinnaś wiedzieć jako przyszła mama

Stało się! Test ciążowy pokazał dwie wymarzone kreski. Za kilka miesięcy zostaniesz mamą, masz zatem czas, by przygotować się do tej roli. Teraz jednak musisz skupić się na trosce o swoje zdrowie, bo ma ono duży wpływ na rozwój dziecka. Sprawdź zatem, jakie badania wykonać na początek i po jakie witaminy sięgnąć.

1. Pierwsze objawy ciąży oraz badania, które należy wykonać

Jeśli starałaś się z parterem o powiększenie rodziny, najpewniej jesteś wyczulona na wczesne objawy ciąży. Najbardziej charakterystyczny jest brak miesiączki, choć może się zdarzyć, że mimo bycia w ciąży krwawienie w terminie spodziewanego okresu i tak wystąpi. Jest jednak najczęściej dość skąpe i w większości przypadków nie stanowi powodu do niepokoju.

Inne objawy ciąży to:

• nudności i wymioty (zwłaszcza poranne),
• ból i drażliwość piersi,
• zmęczenie, senność,
• zaburzenia w oddawaniu moczu.

Ciążę ostatecznie potwierdzi pierwsza wizyta u ginekologa. Lekarz podczas badania ginekologicznego zauważy m.in. zmiany w obrębie szyjki macicy, a także zasinienie ścian pochwy (tzw. objaw Chadwicka). Wykonując przezpochwowe badanie USG, zobaczy też zarodek i akcję serca płodu.

1.1. Kiedy ginekolog potwierdzi ciążę, zleci badania, jakie trzeba wykonać. Są wśród nich:

• oznaczenie grupy krwi i Rh,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie stężenia glukozy we krwi na czczo (krzywa cukrowa w ciąży obejmuje trzykrotne pobranie krwi: na czczo oraz po 1 i 2 h po spożyciu 75 g glukozy),
• test przesiewowy VDRL, który ma na celu wykryć ewentualne zakażenie kiłą,
• badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM) i różyczki.

Bardzo ważne badanie w ciąży to również test w kierunku HIV. Zaleca się wykonać je w I trymestrze ciąży i powtórzyć przed porodem.

Istotna jest też konsultacja stomatologiczna. To mit, że w ciąży nie można leczyć zębów, przeciwnie – zła higiena jamy ustnej i choroby przyzębia mogą stwarzać w niektórych przypadkach ryzyko przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka.

Jako optymalny termin wizyty lekarskiej dentyści podają I trymestr ciąży (do 12.-13. tygodnia), kiedy to przeprowadza się ocenę stanu zdrowia jamy ustnej, ryzyko rozwoju próchnicy i oszacowanie potrzeb leczniczych.

W przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegów stomatologicznych najlepszym terminem jest II trymestr ciąży (14.- 27. tydzień). W tym czasie bowiem organizm kobiety zaadoptował się do fizjologicznych zmian hormonalnych, organogeneza płodu została zakończona, a ryzyko porodu przedwczesnego jest stosunkowo niewielkie [1]. W tym okresie również ustępują najczęściej mdłości w ciąży.

2. Ciążowe fakty i mity

Kobiety w ciąży nierzadko słyszą mnóstwo dobrych rad od koleżanek, cioć i babć. Niektóre z nich budzą śmiech, inne wprawiają w konsternację. Z doświadczenia wiemy, że te nigdy się nie kończą, bo kiedy zostaniesz mamą, na pewno nieraz usłyszysz legendarne już pytanie o to, gdzie dziecko ma czapeczkę, albo jak je karmisz.

2.1. To warto wiedzieć:

• kawa w ciąży nie jest zakazana – spożywanie kofeiny w małych ilościach (nie powinno przekraczać 300 mg ) nie jest niebezpieczne dla życia płodu, brakuje też przekonujących dowodów co do jej negatywnego wpływu na wzrost i rozwój dziecka [2],
• jest grupa produktów, których w ciąży należy unikać ze względu na ryzyko zanieczyszczenia bakteriami Listeria monocytogenes (L. monocytogenes), Salmonella i pierwotniakami Toxoplasma gondii (T. gondii); są wśród nich: surowe lub niedogotowane mięso, niepasteryzowane mleko i jego przetwory (np. sery pleśniowe typu brie i camembert, ser z niebieską pleśnią, ser feta), surowe jaja, niemyte owoce i warzywa [3],
• w ciąży nie je się za dwóch, ale dla dwojga, co oznacza, że spożycie energii i białka powinno być zrównoważone (pod uwagę bierze się m.in. wartość wskaźnika BMI przed ciążą i zindywidualizowane przyrosty masy ciała w czasie ciąży), a dieta powinna składać się z produktów i potraw o wysokiej jakości [3].

3. Jakie suplementy polecane są dla kobiet w ciąży?

Dieta w ciąży powinna uwzględniać znaczący wzrost zapotrzebowania na większość mikroelementów. Najczęściej niedobory składników odżywczych dotyczą witaminy D, folianów, żelaza, jodu, cynku. A są one niezwykle ważne dla rozwijającego się dziecka.

Jeśli już kiedy szukałaś informacji o tym, jak przygotować się do ciąży, najpewniej słyszałaś o kwasie foliowym, który jest odpowiedzialny za regulację wzrostu i podziału komórek układu pokarmowego, nerwowego i krwiotwórczego.

Kwas foliowy w ciąży zmniejsza ryzyko wystąpienia u płodu otwartych wad ośrodkowego układu nerwowego, wad serca i układu moczowego. U matki zmniejsza ryzyko poronienia i zakrzepicy [4]. Stąd też rekomenduje się jego suplementację:

• w dawce 0,4 mg/d u kobiet w wieku prokreacyjnym w postaci suplementów jako uzupełnienie naturalnej, bogatej w foliany diety,
• w dawce 0,4-0,8 mg/d w I trymestrze ciąży (do 12. tygodnia ciąży)
• w dawce 0,6-0,8 mg/d po 12. tygodniu ciąży i w okresie karmienia piersią w populacji kobiet bez dodatkowych czynników ryzyka [5].

Warto nadmienić, że kwas foliowy to niejedyna istotna witamina B w ciąży. Ważna jest też cholina (witamina B4), która wspiera prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka (jest obecna m.in. w preparacie LittleMe trymestr 1 Health Labs Care). Uciążliwe objawy ciąży (zwłaszcza zmęczenie pojawiające się na jej początku) pomaga zminimalizować witamina B6 (pirydoksalo-5-fosforan), która ponadto przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu białka i glikogenu, a także pomaga w produkcji czerwonych krwinek i wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego.

W ciąży zwiększa się też zapotrzebowanie na jod, który jest składnikiem regulującym wzrost, rozwój i metabolizm poprzez udział w biosyntezie hormonów tarczycy. Szczególnie potrzebny jest w czasie trzech pierwszych miesięcy ciąży, kiedy intensywnie rozwija się system nerwowy dziecka [3]. Kiedy jest go za mało, może to skutkować powstaniem wola tarczycowego u matki

W 2/3 krajów europejskich, w tym w Polsce, stwierdzono, że mediana stężenia jodu u ciężarnych jest poniżej normy, co oznacza, że co najmniej połowa Polek w ciąży ma niedobory jodu. Stąd najnowsze rekomendacje zalecają jego suplementację u kobiet bez chorób tarczycy w dawce 150-200 mcg/dobę (u kobiet z chorobami tarczycy w wywiadzie zaleca się suplementację pod kontrolą stężenia hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych) [5]. Taką dawkę jodu zawiera LittleMe trymestr 1 oraz LittleMe trymestr 2 i 3 Health Labs Care.

Ważnym składnikiem w ciąży jest też żelazo, którego niedobór prowadzi do niedokrwistości, zaburzeń odporności, pogorszenia koncentracji i zaburzeń rytmu pracy serca. Zwiększa też ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego oraz wpływa na niższą masę urodzeniową dziecka. Stąd też warto uzupełnić dietę o podroby (zwłaszcza wątróbkę), natkę pietruszki, nasiona roślin strączkowych, czerwone mięso, jaja, pestki dyni, słonecznika, suszone morele, szpinak, jarmuż, które są najbogatszym źródłem tego pierwiastka. Warto je łączyć ze źródłami witaminy C, np. czerwoną papryką, która zwiększa wchłaniania żelaza.

Suplement diety LittleMe trymestr 2 i 3 Health Labs Care zawiera 30 mg żelaza, czyli dokładnie tyle, ile kobietom po 16. tygodniu ciąży zaleca Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników. W jego składzie obecne są też witaminy z grupy B, wapń, a także koenzym Q10 pomocny w uzupełnianiu niedoboru ważnych antyoksydantów.

W ciąży i okresie karmienia piersią nie wolno też zapominać o kwasach tłuszczowych omega-3, wśród których najważniejszy dla przebiegu ciąży i laktacji jest kwas dokozaheksaenowy (DHA). Dowiedziono, że ma pozytywny wpływ na wydłużenie czasu trwania ciąży [6], wzrost masy urodzeniowej noworodka (bez wzrostu ryzyka makrosomii), spadek ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego oraz prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka w pierwszych latach życia [4].

Odpowiednia podaż DHA w diecie matki zmniejsza też ryzyko wystąpienia depresji poporodowej [4]. Warto zatem włączyć do diety źródła kwasów tłuszczowych omega-3: ryby morskie, owoce morza i algi morskie, a w przypadku, gdy nie ma tych produktów w naszym jadłospisie, po konsultacji z lekarzem rozważyć suplementację.

W rekomendowanej dawce kwasy omega-3 w rekomendowanej dawce znajdziesz w suplemencie diety OmegaMe Prenatal Health Labs Care (700 mg DHA i 100 mg EPA z ryb + 2000 IU witaminy D w jednej kapsułce). Preparat ma czysty, krótki, prosty skład. Jest wolny od zanieczyszczeń i metali ciężkich, co potwierdzają badania przeprowadzone przez niezależne, certyfikowane laboratorium J.S. Hamilton Poland. Jego zaletą jest też wygodna forma miękkiej kapsułki żelowej, która ułatwia połykanie, a jednocześnie pozwala uniknąć charakterystycznego smaku oleju z ryb.

Pamiętaj jednak, że każdą suplementację w ciąży należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. Staraj się też o siebie zadbać. Odpoczywaj, a jeśli nie ma medycznych przeciwwskazań, bądź aktywna fizycznie. Staraj się również unikać stresu, dobrze się odżywiać i pić odpowiednią ilość wody. Możesz też pobrać kalkulator ciąży i śledzić poszczególne tygodnie.

Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.