Natrium chloratum – działanie, wskazania i skutki uboczne

Natrium chloratum (NaCl) to roztwór soli fizjologicznej będący źródłem wody i elektrolitów. Substancją czynną preparatu jest chlorek sodu. Jest dostępny w wielu postaciach.

To koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji, roztwór do przepłukiwania, roztwór do wlewu, roztwór do wstrzykiwań, roztwór do wstrzykiwań i wlewu dożylnego, które stosuje się dożylne, domięśniowo lub podskórne.

Natrium Chloratum 0,9% i 3% to z kolei sterylny roztwór soli fizjologicznej w postaci ampułek zawierających pojedynczą dawkę preparatu. Nie jest przeznaczony do iniekcji. Występuje jako roztwór do inhalacji z nebulizatora, roztwór do irygacji, roztwór do przemywania oczu, roztwór do przemywania uszu, roztwór do stosowania miejscowego, roztwór do stosowania na skórę, roztwór do inhalacji.

Wskazanie do stosowania Natrium chloratum wewnętrzne stanowi:

• pozajelitowe uzupełnianie płynów i elektrolitów (sód, chlorki),
• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
• hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu w surowicy),
• przewodnienie hipotoniczne (zatrucie wodne),
• alkaloza (zasadowica) metaboliczna,
• zabiegi chirurgiczne, testy aparatury do dializy,
• rozcieńczanie i rozpuszczanie koncentratów elektrolitów i produktów leczniczych. To nośnik lub rozpuszczalnik do podawania leków stosowanych dożylnie, domięśniowo lub podskórnie.

Wskazaniem do stosowania Natrium Chloratum 0,9% i 3% jest:

• higiena oczu (jako płyn do płukania lub przemywania oczu)
• higiena nosa (do płukania i oczyszczania suchego i/lub zatkanego nosa),
• płukanie uszu,
• przemywanie ran,
• inhalacja.

Dawkowanie jest zależne od stanu pacjenta, jego wieku oraz masy ciała. Dawka dobowa preparatu może wynosić nawet kilka litrów w postaci wlewu dożylnego. Natrium chloratum dożylnie może podawać wyłącznie personel medyczny.

Natrium chloratum, ponieważ zawiera sód i chlor, wpływa na równowagę elektrolitową, ponieważ:

• sód reguluje skurcze i rozkurcze mięśni, w tym mięśnia sercowego, odpowiada za gospodarkę wodną w organizmie,
• chlor uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej w organizmie oraz równowagi kwasowo-zasadowej, wchodzi w skład soków trawiennych w przewodzie pokarmowym (sok żołądkowy i ślina).

Roztwory chlorku sodu w stężeniu 0,9% znajdują zastosowanie jako środek nawadniający organizm, uzupełniający elektrolity, środek do rozcieńczania i rozpuszczania różnych substancji leczniczych, a także zewnętrznie do przepłukiwania ran, oczu i nosa oraz inhalacji.

Z kolei stężenie 3% działa obkurczająco, co wspomaga oczyszczanie nosa, zatok oraz dolnych dróg oddechowych.

Natrium chloratum stosowane dożylne, domięśniowo lub podskórne należy podawać według zaleceń lekarza, który ustala dawkowanie indywidualnie dla pacjenta (np. w zależności od stężenia, w jakim należy podać rozpuszczony preparat).

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania NaCl? Okazuje się, że tak. Natrium chloratum nie należy stosować w przypadku:

• nadwrażliwości na substancję rozpuszczaną lub rozcieńczaną w produkcie leczniczym,
• przewodnienie,
• hipernatremia,
• hipokaliemia,
• hiperchloremia,
• kwasica (nagromadzenie we krwi nadmiernych ilości kwaśnych substancji),
• niewydolność serca, uogólnione obrzęki, obrzęk płuc, nadciśnienie, rzucawka, ciężka niewydolność nerek oraz inne stany wymagające ograniczeń w przyjmowaniu sodu,
• noworodków w celu uzupełniania niedoboru wody (stosować wyłącznie do wyrównania zaburzeń jonowych.

Lek można stosować u kobiet w okresie ciąży oraz podczas karmienia piersią. Decyzję o stosowaniu leku u dzieci i młodzieży podejmuje lekarz.

Ze stosowaniem Natrium chloratum 0,9% wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się:

• obrzęki kończyn dolnych spowodowane zatrzymaniem sodu w organizmie,
• zwiększenie stężenia sodu i chloru we krwi,
• kwasica,
• nasilenie objawów niewydolności serca i obrzęk płuc (zwłaszcza u pacjentów z chorobami układu krążenia) tj. duszność, zmęczenie,
• nierówne bicie serca.

W miejscu podania leku może wystąpić: podrażnienie żyły oraz zakrzepowe zapalenie żyły. Należy zachować ostrożność oraz powiadomić lekarza, jeśli pacjent:

• jest leczony kortykosteroidami lub kortykotropiną,
• ma obrzęki,
• ma zastoinową niewydolność serca,
• ma ciężką niewydolność nerek,
• zaburzenia czynności nerek (lek może spowodować zatrzymanie sodu w organizmie).

Przed zastosowaniem Natrium chloratum należy poinformować lekarza o stosowaniu takich preparatów jak:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen),
• karbenoksolon (leczenie owrzodzeń jamy ustnej),
• kortykosteroidy (leki stosowane w leczeniu choroby reumatycznej),
• kortykotropinę (hormon przysadki mózgowej).