Neuralgia popółpaścowa jako powikłanie po półpaścu

Półpasiec to bolesne schorzenie, które niesie ze sobą ryzyko powikłań. Jednym z najbardziej bolesnych komplikacji pojawiających się po wyleczeniu tej choroby jest neuralgia popołpaścowa, określana również skrótem PHN.

1. Czym jest półpasiec?

Półpasiec należy do chorób zakaźnych wywołanych przez tego samego wirusa, który przyczynia się do powstania ospy wietrznej (viracella-zoster virus – VZV). Jak informuje neurolog dr n. med. Anna Błażucka u niektórych chorych po przebyciu ospy wietrznej i zagojeniu się zmian skórnych wirus ukrywa się w organizmie i w sprzyjających okolicznościach uczynnia się wywołując półpasiec. Warto dodać, że wirus ten uaktywnia się w stanach osłabionej odporności, u ludzi w starszym wieku, przy zaburzeniach immunologicznych, w chorobie nowotworowej, po chemioterapii i w stanach wycieńczenia.

2. Objawy neuralgii popółpaścowej

Neuralgią popółpaścową określa się przewlekłe bóle neuropatyczne mogące pojawić się u osób, które zakażone były wirusem półpaśca. Pacjenci opisują je jako piekące, pulsujące, kłujące, a nawet przeszywające lub strzelające. W miejscach, w których występowały zmiany skórne może dochodzić również do parestezji, czyli zaburzeń czucia o różnych charakterze. Szacuje się, że problem ten dotyka od 9 do 15% pacjentów, którzy wcześniej przebyli półpasiec, a ryzyko jego wystąpienia rośnie wraz z wiekiem chorego.

3. Leczenie neuralgii popółpaścowej

Przebieg choroby ma charakter indywidualny. Ból może bowiem ustąpić po kilku miesiącach, a może trwać latami, przynosząc ból i dyskomfort dla chorego. Problem z całkowitym wyleczeniem i charakter nawrotowy tej choroby sprawia, że pacjentom z neuralgią popółpaścową towarzyszyć mogą także stany lękowe, stany depresyjne oraz problemy ze snem.

Zwykłe leki przeciwbólowe mogą okazać się nieskuteczne, dlatego podczas leczenia neuralgii popółpaścowej często stosuje się leki przeciwdepresyjne i leki przeciwpadaczkowe, które również pomagają zniwelować ból. Dr n. med. Anna Błażucka podkreśla, że leki te są skuteczne tylko wtedy, gdy są stosowane w odpowiedniej, często wysokiej dawce oraz przez odpowiednio długi czas. W leczeniu neuralgii można też stosować tramadol i niektóre opioidy, doustnie lub w postaci plastrów naklejanych na skórę.

Ekspert dodaje również, że w przypadku neuralgii rzadko skuteczna jest monoterapia, często konieczne jest stosowanie odpowiednio dobranych leków z różnych grup, o różnych mechanizmach działania. Przepisując leki o różnych mechanizmach działania stosuje się zazwyczaj metodę prób i błędów polegającą na podawaniu kolejno leków o uznanej skuteczności działania aż do ustąpienia bólu.

A jakie leki stosuje się w pierwszej kolejności? Najczęściej jako pierwsze stosuje się połączenie leku przeciwdrgawkowego z lekiem przeciwdepresyjnym, a w przypadku silnego bólu dołącza się tramadol lub lek opioidowy. Leczenie doustne łączy się z miejscowo stosowanymi, mającymi działanie znieczulające, plastrami lub kremem z 5% lidokainą lub 8% kapsaicyną. Lidokainę można stosować również w postaci wlewów dożylnych. W Poradniach Leczenia Bólu stosuje się blokady nerwów obwodowych korzeni lub zwojów międzykręgowych, jednak często blokadę należy powtórzyć lub wykonać skuteczniejszą od niej termolezję.