Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (853 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Neuropsychologia. Jak choroba zmienia pacjenta?

Avatar placeholder
25.03.2019 11:56
Neuropsychologia. Jak choroba zmienia pacjenta?
Neuropsychologia. Jak choroba zmienia pacjenta?

Każdy, kto zetknął się z osobą przeklekle chororą, kto się nią opiekował, dostrzegał zmiany następujące w jej zachowaniu i psychice. Często słyszy się, że choroba kogoś odmieniła, że pod jej wpływem stał się innym człowiekiem.

Czy to tylko ulotne wrażenie, czy też efekt procesów zachodzących w organizmie dotkniętym określonym schorzeniem? Neuropsychologia jest tą dyscypliną wiedzy, która pomaga w wyjaśnianiu tych zagadnień. O tym, jak choroba zmienia człowieka, rozmawiamy z dr Michałem Harciarkiem z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Anna Jęsiak: Szuka pan odpowiedzi na pytanie, jak choroba przewlekła odbija się na naszej psychice, jak zmienia osobowość.

Dr Michał Harciarek: Są badacze, którzy mówią, że jeśli nasza osobowość „mieści się” w głowie, to zlokalizowana jest w obszarach płatów czołowych. Lecz połączenie z nimi ma każdy z obszarów mózgu, więc i uszkodzenie którejkolwiek z jego części niejako automatycznie dotyka płaty czołowe.

Zobacz film: "Otyłość. Historia Aleksandry"

W literaturze przedmiotu znany jest przypadek Amerykanina, Phineasa Gage’a, który pracując przy budowie kolei, doznał poważnego urazu mózgu – stalowy pręt przebił mu czaszkę, niszcząc znaczną część płatów czołowych. Gage przeżył, ale stał się zupełnie innym człowiekiem. Jego przemianę opisał lekarz Harlow, zwracając uwagę na zaangażowanie płatów czołowych w regulacje naszego zachowania. Działo się to w XIX wieku.

Płaty czołowe to taki obszar mózgu, który relatywnie długo się rozwija (kulminacja przypada około 20–25 roku życia, a nawet do 28) i jednocześnie jest bardzo wrażliwy na procesy chorobowe.

Zajmował się pan otępieniem czołowo-skroniowym. Na czym ono polega?

Jest chorobą neurodegeneracyjną, często mylnie diagnozowaną jako choroba Alzheimera.

Charakteryzuje się postępującymi zmianami osobowości i zachowania, które coraz bardziej zbliżają chorych do poziomu trzyletniego dziecka. Postępujące zdziecinnienie objawia się brakiem dystansu, niecierpliwością, rozhamowaniem, zdenerwowaniem z błahego powodu. ****

Pierwsze symptomy pojawiają się między 55. a 60. rokiem życia, ale mogą wystąpić wcześniej lub później. Odpowiada za to zanik komórek nerwowych, głównie w płatach czołowych. Postępuje on stopniowo, u jednych przebiega szybciej, u innych wolniej.

Czy powodem podjęcia badań nad neuropsychologicznymi konsekwencjami przewlekłej niewydolności nerek było zainteresowanie płatami czołowymi?

Częściowo. Nasz organizm – o czym niekiedy zapominamy – jest całością, a wszystkie jego organy powiązane są z mózgiem. Zła praca jakiegoś narządu rzutuje na psychikę dwojako. Obciąża ją bowiem zarówno cierpienie związane z chorobą i jej leczeniem, jak i skutki nieprawidłowo funkcjonującego narządu.

Nerki odpowiadają za wydalanie produktów przemiany materii. Gdy działają źle, to te produkty nie zostają usunięte i z krwią docierają do mózgu, sukcesywnie go podtruwając. To wywołuje w nim zmiany funkcjonalne, a na pewnym etapie – również strukturalne.

Wszelkie schorzenia wpływające na mózg (w tym przewlekła niewydolność nerek) oddziałują negatywnie przede wszystkim na płaty czołowe i na powiązane z nimi jądra podstawy. Obszary płatów czołowych w dużej mierze zaangażowane są w „zarządzanie” naszym zachowaniem, tzn. w tworzenie celu i jego skuteczne realizowanie.

Co istotne, przewlekła niewydolność nerek w wielu przypadkach jest wtórna wobec schorzeń pierwotnych, takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Fakt ten potencjalnie poszerza zakres możliwych deficytów neuropsychologicznych u osób z przewlekłą niewydolnością nerek.

Do neurointoksykacji, czyli kumulacji toksyn w mózgu na skutek niewydolności nerek, dochodzą bowiem wówczas kłopoty krążeniowe, sercowo-naczyniowe. W przyszłości ciekawe może być zatem rozstrzygnięcie, w jakim stopniu takie współwystępowanie schorzeń wpływających na mózg odbija się na procesach poznawczych – myśleniu, kojarzeniu, kontroli, języku, funkcjach wzrokowo-przestrzennych.

Prawdopodobnie w grę wchodzi tu interakcja chorób i sposobów ich leczenia. Równoczesne występowanie kilku schorzeń potęguje negatywne skutki, zwiększa podatność osłabionego organizmu (w tym płatów czołowych) na wszelkie, także neuropsychologiczne konsekwencje.

Chorych z przewlekłą niewydolnością nerek poddaje się dializoterapii. Jak wpływa ona na pracę mózgu?

Dializoterpia usuwa szkodliwe substancje z organizmu, ale sama jej procedura, konieczność wizyt – 3 razy w tygodniu po 4 godziny – w stacji dializ wiąże się ze stresem i niedogodnościami. W trakcie oczyszczania krwi duża jej część znajduje się poza organizmem.

Mimo podawania specjalnych preparatów regulujących jej krzepliwość i przepływ mózg bywa niedokrwiony i zarazem niedotleniony. Powtarzalność dializoterapii przez lata może zatem negatywnie wpływać na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego.

W swoich badaniach wykazałem, że chorzy ci niejednokrotnie mają problemy z pamięcią, więcej czasu zabiera im wykonywanie czynności poznawczych. Kłopoty te mają jednak zazwyczaj łagodny charakter, a ich nasilenie w dużej mierze zależy też od chorób towarzyszących.

Czy udana transplantacja nerki eliminuje te problemy?

W dużej mierze tak i to było dla mnie największym badawczym zaskoczeniem. Niespodzianką było też to, jak pewne zmienne śródoperacyjne w toku transplantacji rzutują na późniejsze funkcjonowanie poznawcze. ****

Im krótszy czas między pobraniem a przeszczepieniem nerki – tym lepiej, bo czas tak zwanego zimnego i ciepłego niedokrwienia ma duże znaczenie.

W większości wypadków stan pacjentów po transplantacji wydatnie się poprawia, a zaburzenia neuropsychologiczne ulegają remisji. W krótkim czasie po przeszczepie zwiększa się sprawność psychomotoryczna, tempo przetwarzania informacji, koncentracja uwagi; poprawia się pamięć.

Prowadzone aktualnie przeze mnie i lekarzy z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego badania mają na celu pokazanie, na ile trwała jest to zmiana, jak działają na układ nerwowy leki immunosupresyjne podawane w celu przeciwdziałania odrzuceniu przeszczepu.

Intryguje mnie też kwestia problemów pamięciowych u chorych, którzy przed przeszczepem przeszli operację by-pass. W świetle uzyskanych do tej pory wyników jedno wszakże nie budzi wątpliwości: udany przeszczep przywraca możliwość normalnego funkcjonowania.

Rodziny chorych powinny wiedzieć, że ich dziwne niekiedy zachowania nie są racjonalną reakcją, a wynikają z zaburzeń neuropsychologicznych. Taka świadomość pozwoli inaczej podejść do chorego, który przecież nie jest apatyczny czy nadpobudliwy dlatego, że chce komuś zrobić na złość...

Potrzeba tu nie tylko rzeczowej rozmowy z lekarzem, lecz także psychoedukacji, która nie tylko pomoże zrozumieć nietypowe zachowania i przygotować na określone objawy, lecz także umożliwi podjęcie niezbędnych kroków, choćby natury prawnej, w przypadku postępującego otępienia. Taka psychoedukacja to poważne wyzwanie dla psychologów.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Anna Jęsiak

Doktor Michał Harciarek z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego jeszcze w trakcie studiów zainteresował się neuropsychologią, a także psychologią kliniczną. Pracę magisterską poświęcił zaburzeniom emocjonalnym u osób po udarze niedokrwiennym, a rozprawę doktorską – funkcjonowaniu poznawczemu pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek, poddanych transplantacji. Badania gdańskiego naukowca doczekały się już licznych wyróżnień i zwróciły uwagę naukowego świata.

Polecamy w serwisie www.poradnia.pl: Choroba Alzheimera – objawy, badania, leczenie

(www.poradnia.pl)

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze