Nie tylko reumatyzm. Ta choroba atakuje serce i płuca, może prowadzić nawet do ślepoty
Na tę chorobę cierpi jeden procent populacji, czyli 400 tys. Polaków. RZS niszczy tkanki otaczające stawy, z czasem prowadząc do degeneracji stawów i niepełnosprawności chorego. - Choć nazwa choroby może sugerować jedynie schorzenie stawów, to RZS jest układową chorobą tkanki łącznej. Dotyka układu sercowego, oddechowego, nerwowego, kostnego, naczyniowego, narządu wzroku czy skóry – wylicza reumatolog Bartosz Fiałek.
1. RZS – ból i obrzęk stawów to dopiero początek
Reumatoidalne zapalenie stawów, kiedyś określane także mianem gośćca, to choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Uważa się, że pewną rolę odgrywają czynniki środowiskowe, jak palenie papierosów czy stres, a także genetyczne.
Niezdiagnozowane lub wykryte za późno prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia stawów, postępującej niepełnosprawności i przewlekłego bólu.
Choroba może się rozwinąć na przestrzeni kilku tygodni, a u ok. 10-15 proc. chorych wystarczy kilka lub kilkanaście dni. Zazwyczaj manifestacją RZS jest symetryczne zapalenie stawów stóp i dłoni pod postacią bólu i obrzęku.
Mogą też pojawić się objawy ogólne, choć są one zdecydowanie rzadkie i trudno je kojarzyć z chorobą zapalną stawów. To osłabienie, stany podgorączkowe lub gorączki, bóle mięśni, spadek masy ciała i masy mięśniowej.
To jednak dopiero początek. Choć RZS uderza w stawy, to może stanowić zagrożenie dla niemal wszystkich układów w organizmie.
2. Uwaga na serce
Mają wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów i powstają w miejscach najbardziej narażonych na ucisk lub nieopodal mięśni i stawów. Są skutkiem zapalenia drobnych naczyń skóry czy narządów wewnętrznych i dotykają nawet jednej czwartej chorych. Mowa o guzkach reumatoidalnych. Są najczęściej niebolesne, ale mogą prowadzić do poważnych powikłań.
- Guzki reumatyczne mogą się tworzyć w sercu i powodować zaburzenia rytmu serca, które mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie lek. Bartosz Fiałek, specjalista w dziedzinie reumatologii.
RZS na serce wpływa także pośrednio, przyczyniając się do szybszego rozwoju miażdżycy.
- Toczący się przewlekle wysoki stan zapalny istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego, co jest znaczącym problemem, ponieważ mogą ostatecznie prowadzić do zawału mięśnia sercowego tudzież udaru niedokrwiennego mózgu – tłumaczy ekspert.
3. RZS atakuje płuca
Bóle w klatce piersiowej, suchy kaszel, duszności to najczęstsze objawy RZS ze strony układu oddechowego.
- W układzie oddechowym, w płucach mogą także pojawić się guzki reumatyczne. W przebiegu RZS może dojść do rozwoju choroby śródmiąższowej płuc – podkreśla ekspert.
- Zejściowym stanem tej choroby może być zwłóknienie płuc. Wówczas zwłókniała część miąższu płucnego może być wyłączona z dalszego procesu wymiany gazowej – dodaje.
4. Czy RZS zwiększa ryzyko nowotworów?
U pacjentów z RZS odnotowuje się nieprawidłowości w obrębie układu krwionośnego – niedokrwistość, nieprawidłowe wartości leukocytów, a w okresie zaostrzenia choroby także nadpłytkowość. W odniesieniu do układu limfatycznego chorzy mogą zaobserwować powiększenie węzłów chłonnych. Z układem limfatycznym wiąże się jednak znacznie poważniejsze zagrożenie.
Badania wskazują, że aktywna postać choroby zwiększa ryzyko chłoniaka nieziarniczego (ang. non-Hodkin lymphoma, NHL). Prawdopodobieństwo zachorowania jest nawet dwukrotnie wyższe niż u osób bez RZS. Badacze uważają, że ma to związek z generowaniem przez chorobę autoimmunologiczną przewlekłego stanu zapalnego.
Dr Fiałek przyznaje, że w reumatologii jest co najmniej kilka chorób, jak np. polimialgia reumatyczna, które w momencie rozpoznania "powinny zwiększać ostrożność onkologiczną".
- RZS może współistnieć z nowotworami, choć nie w istotnie zwiększonym stopniu, jak np. zespół Sjoegrena, w przebiegu którego obserwuje się nawet 44-krotnie wyższe ryzyko wystąpienia chłoniaków – podkreśla reumatolog.
5. Cierpi wzrok, mięśnie, kości i układ nerwowy
Serce, płuca, układ limfatyczny i krwiotwórczy – im RZS także daje popalić.
To jednak nie wszystko:
- zarówno choroba, jak i przewlekłe stosowanie leków zwiększają ryzyko zapalenia i uszkodzenia nerek,
- RZS może powodować problemy z układem nerwowym – wśród powikłań wymienia się zespół cieśni nadgarstka, polineuropatie czy będące skutkiem ucisku na rdzeń kręgowy niedowłady, mrowienia, drętwienia kończyn,
- może uszkadzać narząd wzroku,
- Zawsze pytam pacjentów, gdy pojawiają się w moim gabinecie z RZS lub podejrzeniem zapalnej choroby stawów, czy doszło do zajęcia struktur oka. Warstwy oka są często zajmowane w przebiegu różnych artropatii zapalnych, np. w ZZSK jest to zwłaszcza błona naczyniowa, a w RZS twardówka i nadtwardówka. Przewlekłe stany zapalne mogą prowadzić do pogorszenia, a nawet utraty wzroku – mówi dr Fiałek.
- wpływa negatywnie na układ kostny,
- RZS zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy. Z jednej strony jest to wynikiem przewlekłego stanu zapalnego wpływającego na zmniejszenie gęstości mineralnej kości, a z drugiej - stosowane w leczeniu glikokortykosteroidy są jednym z czynników zwiększającym ryzyko wystąpienia zrzeszotnienia kości – dodaje ekspert.
- skutkiem zapalenia naczyń mogą być też zmiany skórne: owrzodzenia, a nawet martwica skóry, w tym opuszków palców.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
