Niebezpieczne połączenie. W tym wypadku zapomnij o kawie

Kawa może znacznie utrudniać wchłanianie żelaza z pożywienia, zwłaszcza tego pochodzenia roślinnego (tzw. żelaza niehemowego). Winne są zawarte w niej polifenole, które wiążą żelazo w przewodzie pokarmowym i ograniczają jego przyswajanie. Jeśli więc pijesz kawę bezpośrednio po posiłku, szczególnie bogatym w roślinne źródła żelaza (np. strączki, szpinak, kasze), ryzykujesz jego mniejszą dostępność dla organizmu.

Długoterminowo może to prowadzić do niedoborów, zwłaszcza u kobiet, osób na diecie roślinnej lub z anemią. Kawę najlepiej pić około godzinę po posiłku. Jeśli suplementujesz żelazo, nigdy nie popijaj go kawą.

Dodatek mleka do kawy może wpływać na jej działanie, choć nie w taki sposób, jak się często sądzi. Białka zawarte w mleku, szczególnie kazeina, mogą wiązać część polifenoli, takich jak kwas chlorogenowy, czyli jeden z głównych przeciwutleniaczy w kawie. Oznacza to, że mleczna kawa może mieć trochę słabsze działanie antyoksydacyjne niż czarna.

Nie oznacza to jednak, że kawa z mlekiem jest niezdrowa, ponieważ nadal zawiera kofeinę, poprawia koncentrację i pobudza. Jednak u osób z nietolerancją laktozy może powodować problemy trawienne. Warto też pamiętać, że kawa w wersji z cukrem, syropami i bitą śmietaną staje się bardziej deserem niż napojem i łatwo dostarcza mnóstwo kalorii. Natomiast, mleko może łagodzić drażniące działanie kawy na żołądek, co dla niektórych będzie plusem.

Picie kawy w krótkim czasie od przyjmowania suplementów może wpływać na ich wchłanianie i skuteczność. Dotyczy to zwłaszcza preparatów z żelazem, cynkiem, magnezem, wapniem i witaminami z grupy B. Kofeina oraz zawarte w kawie polifenole mogą zaburzać przyswajanie tych składników, zmniejszając ich biodostępność nawet o kilkadziesiąt procent.

Dlatego suplementy najlepiej przyjmować przynajmniej godzinę przed lub dwie godziny po wypiciu kawy. Dotyczy to zwłaszcza osób z niedoborami, dla których skuteczność suplementacji ma kluczowe znaczenie. Warto też pamiętać, że kawa może działać moczopędnie, co dodatkowo wpływa na wydalanie niektórych mikroelementów z organizmu. Jeśli więc zależy ci na pełnym efekcie suplementów, najlepiej oddzielić je czasowo od porannej filiżanki.

Dla wielu osób poranna kawa to codzienny rytuał, który pomaga się obudzić i rozpocząć dzień z pełną mocą. Jednak picie kawy na pusty żołądek nie zawsze wychodzi na zdrowie, szczególnie jeśli towarzyszy temu uczucie niepokoju, drżenia rąk czy rozdrażnienie. Kofeina działa pobudzająco na układ nerwowy, a bez towarzystwa posiłku może wywołać gwałtowny wzrost kortyzolu, czyli hormonu stresu.

Picie kawy na pusty żołądek może podrażniać układ pokarmowy i zwiększać wydzielanie kwasu żołądkowego. Dla osób z nadkwasotą, refluksem lub wrażliwym żołądkiem może to być szczególnie problematyczne. Choć wiele osób nie odczuwa negatywnych skutków takiego rytuału, warto obserwować swoje ciało, ponieważ jeśli pojawiają się nieprzyjemne objawy, lepiej wypić kawę po lekkim śniadaniu. To prosty sposób, by cieszyć się jej działaniem bez ryzyka dla zdrowia i równowagi organizmu.

Choć kawa sama w sobie może mieć korzystny wpływ na organizm, niektóre dodatki zamieniają ją w bombę kaloryczną. Najgorszym połączeniem okazuje się cukier i tłuszcz, zwłaszcza w postaci słodkich syropów, bitej śmietany oraz mleka skondensowanego. Taka kawa dostarcza dużo słabej jakości kalorii i powoduje szybki wzrost poziomu cukru we krwi. Z czasem może to obciążać trzustkę i prowadzić do insulinooporności.

Dodanie tłuszczu (np. masła lub oleju kokosowego) do kawy, jak w popularnej kawie kuloodpornej, jest promowane jako sposób na energię i sytość. Jednak w połączeniu z cukrem może przynieść odwrotny efekt, czyli zaburzyć gospodarkę lipidową i nasilić stan zapalny.

Jeśli pijesz kawę dla smaku lub pobudzenia, lepiej unikać ciężkich, słodkich dodatków. Prosta czarna kawa lub napar z niewielką ilością mleka będzie lepszym wyborem dla zdrowia i sylwetki.

Kawa może wpływać na wchłanianie i działanie niektórych leków, zarówno osłabiając ich skuteczność, jak i nasilając działania niepożądane. Kofeina pobudza układ nerwowy i przyspiesza metabolizm, co u niektórych osób może zakłócać równowagę farmakologiczną.

Przy lekach na nadciśnienie, serce, tarczycę, a także przy antybiotykach, antydepresantach i preparatach z żelazem lub wapniem trzeba uważać z kawą. Lepiej pić ją w odstępie od przyjmowania takich leków. Kawa może zmniejszyć ich wchłanianie lub wywołać niepożądane interakcje.

Aby uniknąć problemów, najlepiej zachować co najmniej 1–2 godziny odstępu między wypiciem kawy a zażyciem leków, zarówno przed, jak i po. Warto też zapoznać się z ulotką każdego leku lub skonsultować się z farmaceutą czy lekarzem, by upewnić się, że kawa nie zaburzy jego działania.

Choć kawa ma wiele zalet i może być elementem zdrowego stylu życia, nie każdy dodatek i nie każda pora jej spożycia są dla nas korzystne. Kawa może podrażniać żołądek i utrudniać wchłanianie niektórych leków oraz składników odżywczych. Jeśli dodasz do niej dużo cukru lub syropów, traci swoje prozdrowotne właściwości. Dlatego najlepiej pić ją z umiarem i w odpowiednim czasie, aby nie osłabiała działania suplementów ani leków i nie szkodziła zdrowiu. Dzięki kilku prostym zmianom kawa może pozostać przyjemnym rytuałem, który wspiera organizm zamiast go przeciążać.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl