Niespojenie łuku S1 – przyczyny, objawy i leczenie
Niespojenie łuku S1 to wada wrodzona kręgosłupa w odcinku krzyżowym. Jej istotą jest nieprawidłowy rozwój kręgosłupa spowodowany rozszczepem, czyli niezamknięciem kanału kręgowego. Brak zrostu łuku kręgu wpływa na pojawianie się deformacji i szybkiego zwyrodnienia krążków międzykręgowych kręgosłupa. Jakie są przyczyny i objawy patologii? Jak leczyć niespojenie łuku?
1. Co to jest niespojenie łuku S1?
Niespojenie łuku S1 jest wrodzoną wadą rozwojową kręgosłupa w odcinku krzyżowym. Obok niespojenia łuku kręgu segmentu L5, czyli patologii w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, to jedna z najczęstszych wrodzonych wad kręgosłupa. Niespojenie, inaczej niedomknięcie łuku pojawia się, gdy nie dochodzi do pełnego zamknięcia (zrośnięcia się) kanału kręgowego. Wówczas zamiast się zrosnąć, dwa łuki kręgu pozostawiają szczelinę. Wada powstaje na wczesnych etapach rozwoju, to jest około 3. tygodnia życia płodowego. Niespojenie kręgu określane jest również jako rozszczep kręgosłupa (łac. spina bifida). Wada ma różne nasilenie. Najczęściej deformacja wywołuje nieprawidłowe napięcia mięśni, sprzyja przeciążeniom kręgosłupa. Jest jednym z czynników rozwoju choroby zwyrodnieniowej. Jej następstwem mogą być zarówno łagodne bóle czy dyskomfort w poruszaniu się, wywołany zaburzeniem unerwienia mięśni, zmęczeniem lub osłabieniem, ale również ich porażenie, które może prowadzić do unieruchomienia.
2. Przyczyny niespojenia łuku
Wśród przyczyn niespojenia łuku kręgu L5 lub S1 czy innych odcinków kręgosłupa wyróżnia się również czynniki środowiskowe i genetyczne. To między innymi: działanie teratogennych substancji, ekspozycja na promieniowanie rentgenowskie, zakażenia wirusowe w czasie ciąży, cukrzyca matki w okresie ciąży, niedobory witamin w ciąży. To między innymi dlatego kobietom planującym ciążę zaleca się przyjmowanie witaminy B9 (kwas foliowy) oraz witamin z grupy B12.
3. Objawy niespojenia łuku S1
Niespojenie łuku S1 sprawia, że kręgosłup staje się słabszy, a przez to bardziej podatny na działanie niekorzystnych sił. Jego deformacja prowadzi do zaburzeń postawy, upośledzenia synchronizacji mięśni oraz przyspieszenia zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie. Niekiedy pojawiają się objawy bólowe (kręgosłup w miejscu niespojenia łuku S1 czy L5 jest bardziej podatny na działanie różnych sił, co zwiększa ryzyko pojawienia się dolegliwości bólowych), upośledzenie motoryki, niedyspozycje związane z osłabieniem i nadmierną męczliwością mięśni, aż po zanik mięśni i ich unieruchomienie. Objawy jednak nie zawsze się pojawiają. Wiele zależy od stopnia zaawansowania zmian. Dolegliwości zwykle manifestują się u osób dorosłych, po przeciążeniu kręgosłupa. Wiele osób żyjących z tą przypadłością może wręcz nie wiedzieć o jej istnieniu, gdyż patologia nie musi wpływać na codzienne funkcjonowanie i komfort życia. To dlatego bardzo często wada wykrywana jest najczęściej po wykonaniu rutynowego badania RTG.
4. Leczenie wady kręgosłupa
Leczenie niespojenie łuku S1 najczęściej polega na okresowym stosowaniu leków przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), rehabilitacji i stosowaniu ćwiczeń wzmacniających gorset mięśniowy. Zabiegi fizykoterapeutyczne i przyjmowanie leków wydają się mieć jedynie działanie pomocnicze i doraźne.
Bardzo ważne jest wzmacnianie mięśni brzucha, grzbietu oraz pośladków. To przekłada się na zwiększenia siły mięśniowej, lepszą stabilizację centralną oraz ułatwia utrzymanie odpowiedniej postawy ciała. Jednocześnie i tym samym zapobiega typowym dla wady dolegliwościom, takim jak uczucie ograniczenia ruchomości, ból lędźwi w czasie ruchu, promieniowanie bólu do kończyn czy drętwienia. Dobrym pomysłem są zajęcia w tak zwanej szkole pleców. Ćwiczenia można również wykonywać w domu. Niespojenie łuku kręgu wymaga wykonywania codziennych ćwiczeń po około 30 minut.
Osoby, które mają niespojenie łuku S1, powinny unikać przeciążeń kręgosłupa z powodu większej podatności na powstawanie zmian o charakterze zwyrodnieniowym. Nie należy:
- dźwigać ciężkich przedmiotów,
- pracować z pochyloną sylwetką,
- długo przebywać w pozycji siedzącej,
- wykonywać ćwiczeń oraz prac wymagających gwałtownego pochylania sylwetki do przodu,
- nadmiernie prostować kręgosłupa,
- mieć nadwagi.
Najczęściej wada nie wymaga interwencji chirurgicznej. Zdarzają się jednak wyjątki. Operacja jest wymagana, gdy stwierdza się nasilone objawy neurologiczne, takie jak przykurcze, osłabienie mięśni, ograniczenie zakresu ruchomości.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.