Nowe powikłanie po COVID-19. Czym jest niedobór glutationu i czy jest groźny?
Najnowsze badania wskazują, że pacjenci z COVID-19 mają poważnie podwyższony poziom wolnych rodników w organizmie. Na skutek zaburzeń metabolicznych i rozwoju procesu zapalnego, dochodzi do rozwoju stresu oksydacyjnego, który w dłuższej perspektywie może być przyczyną wielu chorób. - Zaskakujący jest fakt, że wirus SARS-CoV-2 może wpływać na procesy nie tylko immunologiczne, ale także metaboliczne w organizmie - mówi prof. Michał Kukla.
1. COVID-19 może powodować stres oksydacyjny
Naukowcy z Baylor College of Medicine w USA zbadali wpływ COVID-19 na poziom stresu oksydacyjnego, uszkodzenia wynikającego z nadmiernej ilości wolnych rodników oraz niedoboru glutationu, który jest najważniejszym naturalnym przeciwutleniaczem, a jego brak w organizmie przyczynia się do rozwoju chorób nowotworowych.
Stres oksydacyjny to pojęcie dość skomplikowane, ale leżące u podstaw funkcjonowania naszego organizmu. Do zjawiska tego dochodzi, kiedy zakłóca się równowaga między wolnymi rodnikami a zdolnościami antyoksydacyjnymi wynikającymi z syntezy przeciwutleniaczy (antyoksydantów). Dopóki zachowana jest równowaga, możliwe jest prawidłowe funkcjonowanie komórek i narządów.
Glutation jest białkiem wytwarzanym przez komórki wszystkich organizmów i jest uważany za najsilniejszy antyoksydant. Głównym magazynem glutationu jest wątroba. Spadek poziomu glutationu prowadzi do obniżenia zdolności antyoksydacyjnych, co prowadzi do nadmiernego gromadzenia wolnych rodników, co może zwiększać ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym zapalnych i metabolicznych.
- Stres oksydacyjny oraz spadek poziomu glutationu może wynikać z naturalnych procesów starzenia się, cukrzycy, zakażenia wirusem HIV, zaburzeń neurodegeneracyjnych, chorób sercowo-naczyniowymi oraz otyłości – wyjaśnia prof. Rajagopal Sekhar, endokrynolog z Baylor. - Okazuje się, że COVID-19 może również może wpływać na stres oksydacyjny - dodaje.
2. "Byliśmy zaskoczeni". Wiek nie wpływa na wystąpienie stresu oksydacyjnego u chorych na COVID-19
Prof. Sekhar wraz ze swoim zespołem zbadał próbki 60 pacjentów, którzy byli hospitalizowani z powodu COVID-19. Naukowcy podzielili pacjentów na trzy grupy, w zależności od wieku: 21-40 lat, 41-60 oraz 61+.
We wcześniejszych badaniach zespół prof. Sekhara wykazał, że u zdrowych osób dorosłych poziom stresu oksydacyjnego, uszkodzeń oksydacyjnych i glutationu pozostaje w normie i jest stabilny. Dopiero po 60. roku życia parametry te zaczynają ulegać zakłóceniom.
Najnowsze badanie wykazało jednak, że u chorych na COVID-19 nie istnieje zależność między wiekiem a wystąpieniem stresu oksydacyjnego.
"Byliśmy zaskoczeni, widząc, że pacjenci w grupach 21-40 i 41-60 lat mieli znacznie niższy poziom glutationu i większe nasilenie stresu oksydacyjnego niż odpowiednie grupy wiekowe bez COVID-19" – przyznaje prof. Sekhar.
Poziom stresu oksydacyjnego również był bardzo wysoki w grupie osób po 60. roku życia.
3. Niedobór glutationu. Czy może spowodować powikłania?
Zdaniem prof. Michała Kukli, kierownika Zakładu Endoskopii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz adiunkta Kliniki Chorób Wewnętrznych i Geriatrii, Collegium Medicum UJ, zaskakujący jest fakt, że zakażenie SARS-CoV-2 w tak istotnym stopniu wpływa na szereg procesów metabolicznych oraz na rozwój stresu oksydacyjnego.
W niedawno opublikowanych badaniach prof. Kukla wraz ze swoim zespołem wykazał, że zakażenie SARS-CoV-2 powoduje rozregulowanie funkcji endokrynnej tkanki tłuszczowej oraz wątroby. U chorych dochodzi do zaburzeń syntezy hormonów tkanki tłuszczowej (adipokiny) oraz hormonów wątroby (hepatokiny).
Zaburzenia te miały związek z ciężkością choroby, nasileniem procesu zapalnego oraz wpływały na rokowania pacjentów, niezależnie od otyłości i zespołu metabolicznego.
- Przewlekający się proces zapalny, zaburzenia metaboliczne bez wątpienia zmniejszają zdolności antyoksydacyjne organizmu - podkreśla prof. Kukla. - Dokładne mechanizmy spadku poziomu glutationu w przebiegu COVID-19 wymagają dalszych badań. Nadal nie wiemy, jak długo stan nadmiernego stresu oksydacyjnego i spadku stężenia glutationu może się utrzymywać po ustąpieniu choroby i czy w dłuższej perspektywie spowoduje rozwój powikłań - podkreśla ekspert.
4. Czy przeciwutleniacze można suplementować?
Dr Jacek Bujko, lekarz rodzinny wyjaśnia, że każdy stres może wpływać na równowagę oksydacyjną w organizmie. A ten pandemiczny stres dotyka zarówno osoby, które chorują ciężko, bezobjawowo, jak i tych, które nie chorowały wcale.
- Im dłużej trwa stres, tym większe spustoszenie sieje w organizmie. Niestety, obecna sytuacja w Polsce, drastyczne liczby zgonów oraz izolacja powodują, że wiele osób cierpi z powodu podwyższonego ciśnienia tętniczego, depresji oraz bezsenności. Przekłada się to na obniżenie reakcji odpornościowej, w której wolne rodniki mają swój udział - wyjaśnia dr Bujko.
Niestety, nie udowodniono, aby jakiekolwiek suplementy diety mogły podwyższać poziom przeciwutleniaczy.
- Pacjenci często przychodzą i oczekują, że dam im cudowną tabletkę, która rozwiąże wszystkie problemy. Niestety, tak to nie działa. Przeciwutleniaczy nie da się suplementować. Najważniejsze więc jest zapobiegać. Żeby zachować równowagę, trzeba stosować zdrową dietę, utrzymywać aktywność fizyczną, nie palić papierosów, nie pić alkoholu, wysypiać się. Nie ma niestety drogi na skróty - podkreśla dr Bojko.
Zobacz także: Świat nauki wstrzymał oddech. Czy wariant Omikron spowoduje nową pandemię, czy przybliży koniec istniejącej?
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.