Rak tarczycy - klasyfikacja, przyczyny, objawy, leczenie
Rak tarczycy to najczęstszy nowotwór złośliwy gruczołów układu wewnątrzwydzielniczego. Występuje stosunkowo rzadko w porównaniu do innych nowotworów złośliwych. Rak tarczycy stanowi 1 proc. wszystkich nowotworów złośliwych. Częściej pojawia się u kobiet niż mężczyzn. Po 50 roku życia rak tarczycy dotyka znacznie więcej kobiet. Szacuje się, że odpowiednie leczenie raka tarczycy oraz metody diagnostyczne wpływają na pozytywne rokowanie.
1. Rak tarczycy - klasyfikacja
Wyróżniamy następujące rodzaje nowotworów tarczycy:
- Rak brodawkowaty tarczycy – wzrost nowotworu z reguły jest wolny, z możliwością przejścia z czasem w postać o dynamicznym przebiegu. Początkowo nie powoduje dolegliwości. Przerzuty drogą naczyń chłonnych szerzą się do węzłów chłonnych szyjnych i mostkowo-obojczykowo-sutkowych.
- Rak pęcherzykowy tarczycy.
- Rak rdzeniasty tarczycy.
- Rak anaplastyczny tarczycy – rośnie bardzo szybko, uciska i przesuwa tchawicę. Chorzy odczuwają duszność, często pojawia się chrypka. Rosnący guz może uciskać na naczynia krwionośne. Przerzuty powstają zarówno drogą naczyń chłonnych, jak i krwionośnych. Rokowanie jest zdecydowanie złe. Średni czas przeżycia chorych mimo leczenia operacyjnego i naświetlań nie przekracza 6 miesięcy.
- Inne: chłoniaki, rak płaskonabłonkowy, mięsak.
2. Rak tarczycy - przyczyny
Przyczyny występowania raków tarczycy nie są całkowicie wyjaśnione. Wśród czynników ryzyka wyróżnia się:
- niedobór jodu w diecie;
- nadmierna stymulacja tarczycy przez TSH;
- działanie promieniowania jonizującego – zwiększenie zapadalności na raka u chorych naświetlanych na okolicę szyi czy też u osób napromieniowanych w wyniku eksplozji nuklearnej;
- czynniki genetyczne – dużą rolę przypisuje się aktywacji onkogenów RAS, RET, MET oraz inaktywacji genów supresorowych i występowaniu czynników wzrostowych oraz ich receptorów, jak TSH, cytokininy, naskórkowy czynnik wzrostu EGF;
- Niektóre rzadkie choroby dziedziczne.
Zarówno niedobór jodu, jak i nadmiar jodu szkodzi. W przypadku niedoboru jodu pojawia się rak pęcherzykowaty, a przy nadmiarze rak brodawkowaty. Mutacja genu RET dotyczy raka rdzeniastego.
3. Rak tarczycy - objawy i leczenie
Sam rak tarczycy nie powoduje zwykle zaburzeń czynności tarczycy, ale może być powikłaniem jej niedoczynności. Częściej jednak eutyreoza wynika z guzów przerzutowych w tarczycy. Wśród objawów nasuwających podejrzenie raka tarczycy znajdują się takie symptomy, jak:
- obecność pojedynczych lub mnogich guzów tarczycy, zwłaszcza przy ich tendencji wzrostowej ,
- chrypka wynikająca z podrażnienia strun głosowych,
- powiększone węzły chłonne szyi ,
- duszność ,
- zaburzenia połykania.
Objawy nie są dość charakterystyczne, podobne jak w innych chorobach tarczycy. Stąd wniosek, że nie wolno bagatelizować jakichkolwiek objawów zmian w tarczycy.
Zobacz także:
W celu zdiagnozowania zmian w obrębie tarczycy należy wykonać USG tarczycy. Nie można postawić pewnego rozpoznania na jego postawie. Wykonuje się badanie fizykalne w celu zlokalizowania guzków na szyi, po czym wykonuje się biopsję tarczycy, a dokładniej guzków. Następnie pobrany wycinek bada sie pod kątem histopatologicznym. Kolejnym badaniem jest scyntygrafia tarczycy z użyciem jodu, a w niektórych przypadkach scyntygrafia całego ciała. Prawdopodobieństwo nowotworu złośliwego wzrasta, gdy zmiana okazuje się tzw. „guzkiem zimnym” – nie oznacza to jednak, iż każdy „guzek gorący” wyklucza zmianę złośliwą. Wykonuje się również badania laboratoryjne: oznaczenie w surowicy wapnia, TSH, hormonów tarczycy. Najpewniejsze jednak jest pooperacyjne badanie histopatologiczne usuniętej zmiany.
Komentarze