Objawy boreliozy - jak je rozpoznać?

By stwierdzić boreliozę czasami nie potrzebne są żadne badania. Wystarczy dobrze obserwować swoje ciało. Jeśli pojawi się na nim rumień wskutek ugryzienia kleszcza - możesz mieć pewność, że jesteś zarażony.

Jak jednak poznać chorobę, jeśli rumień nie wystąpi od razu? Dzieje się tak w bardzo dużej liczbie przypadków. Na co więc zwracać uwagę? Jak długo po ukąszeniu kleszcza można rozpoznać chorobę? Odpowiemy na te pytania.

Przeczytaj także: Działają jak filtr przeciwsłoneczny. Chronią skórę przed poparzeniami

Obraz
Źródło zdjęć: © 123RF
Ewa Rycerz

/ 6Nietypowe objawy?

Był rok 2000, kiedy Monika zaczynała naukę w I klasie liceum. Miała wtedy 15 lat. Pamięta to jak dzisiaj. Wstała rano i poczuła się jakoś dziwnie - słaba, obolała, rozbita wewnętrznie. Trudno jej było zebrać myśli i skoncentrować się na czymkolwiek. Nie wiedziała co się z nią dzieje. A, co gorsza – taki stan trwał wiele tygodni, systematycznie się pogarszając. Dziewczyna nie była w stanie przejść nawet kilku metrów po linii prostej. Od razu się przewracała. Jej ciało zesztywniało, a każdy najmniejszy ruch powodował ból.

Mijały lata, złe samopoczucie raz odchodziło w niepamięć, innym razem wracało. Wizyty u lekarzy nie przynosiły efektu, a ona cierpiała. Nikt nie potrafił postawić diagnozy, nawet nie zasugerował badań. Dopiero po 15 latach Monika zauważyła na nodze okrągłą plamkę, nie bolała, ale rosła. I dopiero wtedy od lekarza usłyszała, że to charakterystyczny objaw boreliozy, zwanej także chorobą z Lyme. Symptomów tego schorzenia jest jednak dużo więcej. Nie zawsze potrafimy je rozpoznać.

/ 6Rumień wędrujący

Jedynym charakterystycznym objawem boreliozy jest rumień wędrujący. Wywołuje go bakteria Borrelia. Zmiana wskazuje na obecność tej bakterii w organizmie.

Rumień wędrujący nie pojawia się w momencie wkłucia kleszcza w skórę, ale nawet do 14 dni po ukąszeniu pajęczaka. Zazwyczaj znika samoistnie po około miesiącu. Zdarza się jednak, że pozostaje dłużej – wtedy jest świadectwem rozsiania się krętka po organizmie. A to z kolei jest oznaką przejścia choroby z fazy skórnej do postaci wczesnej rozsianej.

Rumień wędrujący bardzo łatwo rozpoznać. Wyglądem przypomina tarczę strzelniczą, a w środku znajduje się plamka po ukąszeniu kleszcza. Obręcz "wędruje", z dnia na dzień powiększa się. Ta cecha odróżnia rumień wędrujący od zwykłego, bedącego np. reakcją alergiczną na ugryzienie pajęczaka.

Niestety, choć rumień jest cechą charakterystyczną dla boreliozy, nie występuje w 100 proc. zakażeń. Lekarze podkreślają, że jest on obecny jedynie u 30-40 proc. pacjentów. Dlatego tak ważne jest słuchanie własnego ciała, by rozpoznać inne objawy schorzenia.

/ 6Chłoniak limfocytowy i inne zmiany skórne

Rzadkim, ale również charakterystycznym objawem boreliozy jest chłoniak limfocytowy skóry, świadczący o schorzeniu w postaci skórnej. To guzek w kolorze czerwono-niebieskim. Zmiana jest niebolesna i zazwyczaj wystąpuje na płatku ucha lub na małżowinie usznej, czasami na brodawce sutkowej lub mosznie. Obserwuje się ją najczęściej u dzieci.

Borelioza w postaci skórnej może mieć również charakter przewlekły, a jej efektem bywa przewlekłe zanikowe zapalenie skóry. Objawy tego schorzenia to niesymetryczne czerwonosine zmiany na skórze rąk i nóg. Na początku zarówno ręce, jak i nogi mogą sprawiać wrażenie obrzękniętych, później jednak zauważalne jest ścieńczenie skóry. W drastycznych przypadkach może ona nawet przypominać wyglądem bibułę, jest pozbawiona włosów. Objawom takim towarzyszy ból pobliskich stawów.

/ 6Objawy narządowe i ogólnoustrojowe

Borelioza przyjmuje nie tylko postać skórną, ale daje objawy łudząco podobne do przeziębienia lub grypy. Rozsianie się krętka z rodzaju Borrelia może powodować gorączkę, poty, dreszcze, uderzenia gorąca. Dolegliwości przypominają grypę i bardzo często są z nią mylone, także przez lekarzy. W efekcie – nieleczona borelioza postępuje jeszcze bardziej. Skutek? Obniżenie sprawności fizycznej, bezsenność, chroniczne i silne zmęczenie oraz wypadanie włosów.

Co jest niezwykle ważne – objawy grypopodobne występują dopiero jakiś czas po ugryzieniu kleszcza i zakażeniu.

Chorobę z Lyme można zdiagnozować także na podstawie objawów zmian w narządach. Jest to jednak bardzo trudne, ponieważ takie zmiany nie są dla schorzenia charakterystyczne i potwierdzenie boreliozy wymaga innych badań. Niemniej jednak uwagę należy przykładać do takich objawów jak: dretwienie kończyn i języka. U niektórych pacjentów pojawiają się także zaburzenia smaku oraz bole bioder, stawów, jąder. Ma to związek z zajęciem nerwów przez bakterię. Pojawiają się także kurcze mięśniowe.

Przeczytaj także:

/ 6Zapalenie stawów

Obraz
© 123RF

Choroba z Lyme atakuje także stawy i są to dość częste przypadki. Zapalenie stawów pojawia się w niedługim czasie po wystąpieniu rumienia. W niektórych sytuacjach – również wtedy, gdy rumienia nie ma.

Zapalenie stawów, będące objawem i jednocześnie skutkiem boreliozy, obejmuje zazwyczaj jeden lub dwa stawy. Atakuje zazwyczaj te duże, np. kolanowy czy skokowy. Charakteryzuje się bolesnością, opuchlizną i sztywnością stawu.

Charakterystyczne dla stawowych objawów boreliozy jest to, że mogą one cofać się, a później nawracać, ustępując z czasem całkowicie. Nie znika jednak choroba. Wręcz przeciwnie – ona postępuje w ukryciu, przechodząc w formę przewlekłą i prowadzącv do nieodwracalnego później zniszczenia powierzchni stawowych.

/ 6Objawy neurologiczne

Obraz
© 123RF

Zaawansowana postać borelozy może stać się bardzo niebezpieczna. Powód? Choroba atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Może wtedy dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenia mózgu. Objawami są w takich przypadkach silne bóle głowy, nudności, wymioty.

Innymi symptomami neuroboreliozy będą także: upośledzenie siły mięśniowej, zaburzenia czucia w rękach i nogach, drżenia oraz nadwrażliwość na dotyk.

Neuroborelioza może stać się przyczyną depresji, drażliwości, zaburzeń koncentracji i otępienia. Jej skutkie mogą być także nietypowe napady padaczkowe.

Jeśli zatem wiesz, że ugryzł cię kleszcz, ale mimo to nie zauważyłeś rumienia wędrującego, a jedynie rumień po kleszczu – nie czekaj. Udaj się do lekarza po skierowanie na badanie w kierunku wykrycia choroby z Lyme. Borelioza – wbrew pozorom – występuje bardzo często. Zakażonych nią jest coraz więcej kleszczy.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda