Objawy ma nawet 5 mln Polaków. Gastroenterolog: To może być IBS, ale też nowotwór jelit

Zespół jelita drażliwego (IBS) określany jest już chorobą cywilizacyjną. Cierpi na niego ok. 11 proc. ludzkości. Szacuje się, że w Polsce zmaga się z nim ok. 13 proc. populacji (ok. 5 mln osób) między 30. a 40. rokiem życia. Eksperci wskazują, że to kobiety dwa razy częściej zapadają na to schorzenie. Natomiast dolegliwości najczęściej pojawiają się między 20. a 50. rokiem życia.

- Połowa pacjentów, którzy trafiają do gastroenterologa, zmaga się z zespołem jelita drażliwego. Co więcej, z roku na rok tych chorych przybywa. Pamiętajmy także, że definicja zespołu jelita drażliwego jest bardzo pojemna i czysto objawowa, a pod podobnymi objawami mogą kryć się różne przyczyny. Nie ma testu diagnostycznego tego schorzenia. Wcześniej traktowano je jako powiązane z nerwicą, ale obecnie wiemy, że u wielu pacjentów jest ono związane z mikrobiotą jelitową. Przekonujemy się o tym w ten sposób, że poprawiając skład mikrobioty redukujemy dolegliwości chorego - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie gastroenterolog dr n. med. Tadeusz Tacikowski.

Do objawów IBS zaliczamy: bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, zaparcia lub ich naprzemienne występowanie. - Dla wielu pacjentów są one bardzo dokuczliwe i znacznie obniżają jakość ich życia. Dlatego, gdy się pojawią, nie można ich bagatelizować. Nie dajmy sobie wmówić, że taka nasza natura, tylko szukajmy przyczyny. Jednak warto podkreślić, że diagnostyka zespołu jelita drażliwego może być skomplikowana, ponieważ objawy, które się z nim wiążą, pojawiają się również w przebiegu wielu innych chorób - tłumaczy dr Tacikowski.

Kiedy zatem mogą one sugerować poważniejsze schorzenia? - Czerwona lampka w naszej głowie powinna zapalić się, gdy wystąpią tzw. objawy alarmowe. Zaliczamy do nich: nagłą i dużą utratę masy ciała, anemię, krwawienie z odbytu. Ponadto stosujemy dokładny wywiad i kryteria wiekowe. Im pacjent starszy, tym poszerzamy diagnostykę tych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Wówczas wykonujemy na przykład kolonoskopie. Jednak jeżeli pojawią się objawy alarmujące, tę diagnostykę poszerzamy u każdego - podkreśla dr Tacikowski.

Z wizytą u specjalisty nie należy zwlekać, zwłaszcza że nowotwór jelita grubego rocznie zabija ok. 12 tysięcy Polaków i atakuje coraz młodszych, nawet przed czterdziestką.

- Diagnozę raka jelita grubego słyszy ponad 18 tys. Polaków rocznie i z każdym rokiem ta liczba rośnie. Dlatego stawiajmy na diagnostykę. Jeszcze raz podkreślę, gdy zmagamy się z zaparciami, biegunkami i bólami brzucha może występować u nas IBS, ale mogą to być też objawy nowotworu - alarmuje dr Tacikowski.

Główne objawy raka jelita grubego to:

• zmiana rytmu wypróżnień (biegunki, zaparcia lub ich naprzemienność),

• krew w stolcu,

• uczucie niepełnego wypróżnienia,

• bóle brzucha, wzdęcia, skurcze,

• niewyjaśniona utrata masy ciała,

• osłabienie, zmęczenie,

• niedokrwistość (najczęściej wynikająca z niedoboru żelaza).

Ponieważ do złudzenia przypominają one zespół jelita drażliwego, zawsze w wypadku wystąpienia tych symptomów konieczna jest pogłębiona diagnostyka.

Naukowcy wciąż szukają przyczyny występowania zespołu jelita drażliwego. Jedno z ostatni badań przeprowadzonych przez naukowców z University of Cambridge wskazuje, że wysoki poziom hormonu INSL5, który występuje w komórkach jelit, może wpływać na wiele przypadków przewlekłej biegunki i powodować do 40 proc. przypadków zespołu jelita drażliwego z biegunką. Jednak należy zaznaczyć, że badania są dopiero na wstępnej fazie.

- Poczekajmy na dalszy rozwój tych badań. Musimy przekonać się, jak ten hormon dokładnie wpływa na pacjentów zmagających się z zespołem jelita drażliwego. Jeżeli rzeczywiście okaże się, że uwalnianie tego hormonu może powodować występowanie zespołu jelita drażliwego, wówczas trzeba będzie zastanowić się, jak go zniwelować. Minie wiele lat nim będziemy mogli ocenić, czy to odkrycie będzie miało zastosowanie w praktyce. Natomiast już teraz można leczyć skutecznie ten zespół poprzez poprawę mikrobioty jelitowej - mówi gastroenterolog.

Zatem jak możemy radzić sobie z dokuczliwymi objawami tej choroby? - Należy przede wszystkim zastosować niskofermentującą dietę niskowęglowodanową. U większości pacjentów będzie konieczne też podanie leków przeciwbakteryjnych i probiotyków. Obserwacje kliniczne pokazują, że nadmierna konsumpcja węglowodanów jest jedną z przyczyn zespołu jelita wrażliwego. Dlatego należy je ograniczyć. Z menu najlepiej wyrzucić także żywność wysokoprzetworzoną - podsumowuje dr Tacikowski.