Odciski na stopach – przyczyny, objawy, usuwanie i zapobieganie
Odciski na stopach to mocno ograniczone zmiany, które są zbudowane z wielu warstw zrogowaciałych komórek naskórka. Ich pojawienie się w miejscu permanentnego ucisku lub tarcia często wywołuje ból i dyskomfort. Obecność odcisków to skutek noszenia niewłaściwego obuwia bądź nieodpowiedniej pielęgnacji stóp. Jak się ich pozbyć i zapobiegać powstawaniu? Co warto wiedzieć?
1. Co to są odciski na stopach?
Odciski na stopach, czyli niewielkie zgrubienia twardej i obumarłej skóry, nie tylko nie dodają urody, ale i są dotkliwe, ponieważ bolą i utrudniają chodzenie. Jeśli są duże i grube, skóra często traci elastyczność i pęka.
Dokuczliwe i nieestetyczne zmiany mogą pojawić się w różnych miejscach na stopie, najczęściej na górnych powierzchniach stóp: nad częściami kostnymi palców, końcach palców, przestrzeniach między palcami oraz na podeszwach.
2. Przyczyny odcisków na stopach
Przyczyny pojawienia się odcisków na stopach są różne. Najczęściej odpowiada za nie:
- niewłaściwe obuwie (za ciasne albo zbyt luźne, za małe, na zbyt wysokich obcasach),
- niedopasowane skarpety bądź rajstopy,
- nieodpowiednia pielęgnacja stóp,
- zmiany zapalne stawów, zniekształcenia struktury kości,
- nadwaga,
- niewłaściwa motoryka (chodzenie).
Odciski stóp to częsta przypadłość. Ma to związek z tym, że skóra na podeszwie stopy, w porównaniu do innych części ciała, jest stosunkowo gruba. Wskutek ciągłego nacisku wywieranego na nią lub tarcia, aby ochronić się przed uszkodzeniem, wytwarza komórki warstwy rogowej. Ponieważ naskórek nie złuszcza się, a nadmiernie narasta i w następstwie niedokrwienia obumiera, tworzy stwardniałą warstwę. Tworzą się odciski.
3. Rodzaje odcisków na stopach
W zależności od charakteru zmiany na skórze wyróżnia się odciski (inaczej nagniotki) i modzele.
Na palcach stóp zwykle pojawiają się nagniotki. Te tworzą się na wyniosłościach kostnych (nagniotki twarde) i między palcami stóp (nagniotki miękkie). Nagniotki na stopach występują również na powierzchniach stycznych palców i na stawach palcowych.
Jak wyglądają? To małe zgrubienia z białym punktem głęboko w środku (jądrem). W ich centrum znajduje się czop rogowy nazywany rdzeniem. Ma on zwykle kształt stożka. Ponieważ wierzchołek odcisku skierowany jest w głąb skóry, gdy dochodzi do podrażniania zakończeń nerwowych, pojawia się ból.
Na stopach pojawiają się także modzele. To miękkie i płaskie skupiska zrogowaciałego naskórka bez wyraźnych granic. Pojawiają się wskutek nierównomiernego obciążenia stopy w wyniku nieprawidłowego chodu czy noszenia butów na wysokim obcasie. Modzele wyglądają jak odciski, nie w odróżnieniu od nich nie posiadają jądra, które naciskałoby na zakończenia nerwowe. To dlatego zmiany te nie wywołują dolegliwości bólowych.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
4. Jak się pozbyć odcisków na stopach?
Jeśli odciski i nagniotki są niewielkie, można je leczyć samodzielnie. Pomagają różne preparaty na odciski, które są dostępne w aptekach i drogeriach w postaci płynów i żeli. Niezbędne są plastry z opatrunkiem lub specjalne plastry na odciski na stopach.
Modzele można zetrzeć przy użyciu specjalnej tarki, uprzednio mocząc stopy w kąpieli wodnej z dodatkiem mydła lub soli. Nie należy używać pumeksów czy nożyków, z uwagi a ryzyko zakażenia.
Warto również wykorzystać domowe sposoby na odciski. Pomaga:
- moczenie stóp w odwarze z płatków owsianych,
- wcieranie w odciski oleju rycynowego,
- smarowanie odcisków pastą z sody oczyszczonej, którą tworzy się przez wymieszanie wody z sodą w proporcji 1:3,
- układanie na odcisku skórki ze świeżej cytryny, plastrów cytryny lub paska świeżego ananasa,
- przykładanie na odcisk wilgotnej saszetki z herbatą,
- nakładanie krążków cebuli lub przekrojonych ząbków czosnku,
- stosowanie na noc okładów z kwasu chlebowego.
Warto pamiętać, że odcisków na stopach należy się pozbyć. Nieleczone nie tylko przysparzają bólu, ale czasem wywołują stan zapalny. To dlatego, gdy leczenie na własną rękę nie jest skuteczne, należy zwrócić się o pomoc do specjalisty.
Odciski, które są duże i głębokie, usuwa specjalista w gabinecie pedicure, chirurg lub podolog (usuwa odcisk wraz z korzeniem). Jeśli zmiany wywołują silne dolegliwości, lekarz wycina zgrubiałą tkankę (zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym). Czasem, gdy zmiany są poważne i uporczywe bądź ulegną zakażeniu, wymagają leczenia, także podania antybiotyków.
Warto przy tym pamiętać, że samo usunięcie nagniotka, choć przynosi ulgę, nie zawsze załatwia sprawę. Jeżeli źródło bólu (np. niewygodne obuwie) nie zostanie wyeliminowane, dolegliwości będą nawracać.
5. Jak zapobiegać odciskom?
Odciskom na stopach można zapobiegać. Aby się nie pojawiały, trzeba:
- nosić wygodne, nieuciskające buty, najlepiej na niedużym obcasie,
- unikać zakładania ciasnych skarpet bądź rajstop.
W sytuacji, gdy pojawi się zgrubienie, trzeba je osłonić, wykorzystując poduszeczki oraz plastry i wkładki ochronne zabezpieczające przed uciskiem i powstaniem odcisków na stopach.
Bardzo ważna jest również odpowiednia pielęgnacja stóp. Samo mycie to za mało. Należy sięgać po kremy do stóp z dużą zawartością mocznika, które zmiękczają, nawilżają i odżywiają skórę. Można również stosować peelingi, a zrogowaciałą skórę systematycznie usuwać tarką do stóp.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.