Orteza na nadgarstek – kiedy i po co ja stosować?

Orteza na nadgarstek, inaczej stabilizator nadgarstka, to produkt zaopatrzenia medycznego, który służy do stabilizowania stawu promieniowo-nadgarstkowego, potocznie nazywanego nadgarstkiem.

Stabilizator przydaje się w wielu okolicznościach. Jego zadaniem jest usztywnienie, a co za tym idzie także zabezpieczenie nadgarstka, zwłaszcza podczas wykonywania ruchu. Orteza przyczynia się także do przyspieszenia procesu regeneracji uszkodzonych tkanek. Pozwala zachować odpowiednią ciepłotę ciała, która dodatkowo wpływa na szybszą rehabilitację.

Stabilizator nadgarstka jest stosowany w różnych okolicznościach. Najczęściej wykorzystuje się go:

• przy zmianach zwyrodnieniowych stawów,
• gdy dokucza bólu nadgarstka,
• w terapii po urazach skrętnych i złamaniach (także urazach kciuka),
• deformacjach, przykurczach,
• nadwyrężeniu, przeciążeniu,
• po poważniejszych zabiegach chirurgicznych w obrębie stawu nadgarstkowego,
• przy przewlekłym zapaleniu stawów,
• zapaleniu ścięgien,
• wspomagająco przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Ponieważ dzięki stabilizatorowi nadgarstka możliwe jest ustabilizowanie stawu w pozycji funkcjonalnej, stosuje się go w celu zapobiegania postępującym zwyrodnieniom, minimalizowania uszkodzeń oraz szybszej rekonwalescencji.

Można kupić różne stabilizatory nadgarstka: sztywne, półsztywne i miękkie.

Sztywne ortezy stosuje się przy poważnych urazach oraz bezpośrednio po zabiegach chirurgicznych, kiedy konieczna jest znaczna stabilizacja nadgarstka. Sztywne ortezy często są wyposażone w dodatkowe usztywnienie w postaci szyny, a w niektórych przypadkach mogą zastępować gips.

Tego typu ortezy mają za zadanie całkowite unieruchomienie stawu, a w niektórych typach stabilizatora również i kciuka (to dobra orteza na nadgarstek przy cieśni oraz innych chorobach oraz urazach tego stawu, a także w przypadku urazów kciuka). Twarde ortezy stabilizujące pozwalają znacznie unieruchomić staw, ale często wykluczają z normalnej aktywności.

Półsztywne stabilizatory wykorzystuje się w łagodniejszych urazach oraz profilaktycznie, na przykład podczas uprawiania sportu. Jeśli nie ma takiej potrzeby, zamiast usztywnionej ortezy lepiej zastosować miękki i lekki stabilizator.

Elastyczne, cienkie opaski uciskowe stosuje się głównie w łagodnych urazach nadgarstka i kciuka, przy lekkim nadwyrężeniu, zwichnięciu, w profilaktyce przeciążeń, a także zdiagnozowanej cieśni nadgarstka. Sprawdzają się również podczas uprawiania sportu. To rozwiązanie rekomendowane przez fizjoterapeutów.

Lekka, usztywniająca opaska sprawdza się także u osób cierpiących na reumatyzm, zapalenie ścięgien czy też artretyzm. Opaska na nadgarstek nie stabilizuje stawu tak mocno, ale pozwala ograniczyć ból i w pewnym zakresie przyspieszyć proces zdrowienia stawu.

Do produkcji ortez na nadgarstek wykorzystuje się różne materiały. To zarówno materiały syntetyczne z poliestru, poliamidu i elastanu, jak i skóry. Niektóre modele posiadają poduszki ze styropianowych kulek. Elastyczne opaski na nadgarstek zwykle są zapinane na rzepy. Mogą być krótkie i długie. Opaska magnetyczna zapinana jest na magnes.

Dobór ortezy na nadgarstek to bardzo ważna, ale i indywidualna kwestia. Aby dokonać wyboru, warto skonsultować się ze specjalistą, ortopedą lub fizjoterapeutą. Nie ma bowiem jednego, uniwersalnego rozwiązania, a wybór najlepszego stabilizatora zależy od kilku czynników.

Kluczowy jest cel użytkowania orteza (profilaktyka, rehabilitacja, uprawianie sportu), typ schorzenia i stopień jego zaawansowania. Nie mniej ważny jest rozmiar stabilizatora. Zbyt duża orteza nie dość, że nie zapewni stabilizacji i ochrony, może pogorszyć stan ręki.

Za mała orteza może utrudniać dopływ krwi do dłoni, a to powoduje ból, obrzęk, otarcia, a także drętwienie. Poważna konsekwencją może być zapalenie żył czy zakrzepica.

Warto także pamiętać, że lekkich urazów nie ma sensu rehabilitować sztywnymi ortezami, a przy głębokich nie zaleca się stosowania opasek.

Stabilizator nadgarstka można kupić w aptece i drogerii, sklepie sportowym i specjalistycznym sklepie zajmującym się sprzedażą sprzętu medycznego. Ich ceny są bardzo różne. Zaczynają się od kilkudziesięciu złotych, a mogą sięgać nawet 300 zł. Można przyjąć, że im bardziej usztywniona orteza, tym wyższa cena. Możliwe jest dofinansowanie zakupu ortezy z Narodowego Funduszu Zdrowia.