Ortopeda – kim jest i czym się zajmuje? Badanie i leczenie
Ortopeda jest lekarzem specjalizującym się w diagnostyce, różnicowaniu i leczeniu wszelkich nieprawidłowości w obrębie układu ruchu, czyli kości szkieletowych, więzadeł, stawów oraz mięśni. Czym się zajmuje? Jak wygląda badanie specjalistyczne?
1. Kim jest ortopeda?
Ortopeda to lekarz zajmujący się diagnostyką, różnicowaniem oraz leczeniem zachowawczym i operacyjnym schorzeń wrodzonych lub nabytych, chorób i zmian pourazowych układu ruchu, głównie szkieletu (z wyjątkiem kości czaszki), systemu więzadłowo-stawowego organizmu, a także mięśni i nerwów. Jest specjalistą ortopedii, która obejmuje:
- wady postawy,
- zmiany zwyrodnieniowe,
- choroby metaboliczne,
- zapalenia i zakażenia kości i stawów,
- choroby nerwowo-mięśniowe,
- uszkodzenia nerwów obwodowych,
- reumoortopedię,
- jałowe martwice kości i osteochondrozy,
- choroby endokrynologiczne i uwarunkowane genetycznie,
- zaopatrzenie ortopedyczne, protezowanie i amputacje kończyn,
- choroby nowotworowe, występujące w obrębie narządu ruchu,
- złamania patologiczne i zmęczeniowe.
Z ortopedią ściśle powiązana jest chirurgia urazowa (traumatologia), zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem, także operacyjnym, różnych urazów: złamań, skręceń, zwichnięć kości, stawów, więzadeł, ścięgien. W Polsce lekarz może rozpocząć szkolenie w dziedzinie ortopedii i traumatologii narządu ruchu po odbyciu lekarskiego stażu podyplomowego. Warto pamiętać, że rozwój ortopedii w naszym kraju rozpoczął się w 1923 roku wraz z powstaniem w Poznaniu pierwszej kliniki o tej specjalności.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Czym zajmuje się ortopeda?
Ortopeda zajmuje się takimi częściami ciała jak kręgosłup, miednica, bark, klatka piersiowa, udo, biodro, goleń, kolano, nadgarstek, ramię, łokieć, ręka, przedramię, stopa, staw skokowy.
Ortopeda przede wszystkim:
- leczy urazy kości i okolicznych tkanek miękkich. Wszelkie urazy, czyli: stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia i złamania,
- zajmuje się leczeniem zmian zwyrodnieniowych, a także stanów zapalnych kości i systemu stawowo-więzadłowego,
- przeprowadza zabiegi chirurgiczne kości i innych narządów układowych,
- opatruje urazy narządów ruchu oraz powikłania pourazowe,
- planuje i wdraża leczenie zachowawcze, dobiera zaopatrzenie ortopedyczne,
- zleca zabiegi fizykoterapeutyczne,
- współpracuje z innymi specjalistami, na przykład fizjoterapeutą, neurologiem czy reumatologiem,
- leczy uszkodzenia nerwów obwodowych,
- zajmuje się wadami postawy,
- prowadzi leczenie chorób genetycznych,
- zajmuje się zmianami nowotworowwymi i zakaźne kości,
- prowadzi konsultacje w zakresie zaopatrzenia ortopedycznego i rehabilitacji ruchowej oraz protezy kończyny.
Ortopedia zajmuje się nie tylko diagnozowaniem chorób i urazów, ale też profilaktyką, szczególnie dzieci. Warto wiedzieć, że początkowo ortopedzi zajmowali się głównie leczeniem wad postawy u dzieci.
3. Badanie u ortopedy
Ortopeda podczas wizyty najpierw przeprowadza wywiad. Pyta o objawy dolegliwości oraz ich charakter: jak często się pojawiają, jak bardzo dokuczają i w jakich okolicznościach. Lekarz może przeprowadzić **badanie palpacyjne*, aby określić rodzaj schorzenia. Sprawdza ruchomość stawów, ich stabilność i położenie, a także kręgosłup i układ kostny. Ponieważ to często za mało, specjalista może podjąć zlecić różne badania, takie jak:
- zdjęcie rentgenowskie (RTG) kręgosłupa, stopy, klatki piersiowej, przedramienia, stopy,
- badanie ultrasonograficzne (USG),
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny,
- artrografia,
- densytometria (pomiar gęstości mineralnej tkanki kostnej).
4. Leczenie ortopedyczne
Leczenie ortopedyczne zależy od rodzaju schorzenia. Czasem wystarczy leczenie farmakologiczne, które ma charakter nieinwazyjny. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się inwazyjne leczenie chirurgiczne (zabiegi i operacje). Ortopeda może w przypadku dolegliwości bólowych zlecić niesterydowe leki przeciwzapalne czy leki rozkurczowe, a także zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak masaże, ćwiczenia rehabilitacyjne, prądy, lasery, krioterapia czy elektroterapia.
Aby skorzystać z usług ortopedy w ramach NFZ, należy najpierw udać się do lekarza rodzinnego, by ten wydał stosowne skierowanie. Możliwe jest także umówienie się na wizytę prywatną. Jej koszt mieści się w przedziale 100-200 zł, w zależności od miasta, renomy specjalisty czy lokalizacji gabinetu. W przypadku ostrego urazu należy skonsultować się z ortopedą na przykład za pośrednictwem SOR-u.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.