Pelagra (rumień lombardzki) – objawy i leczenie
Pelagra to choroba związana z niedoborem niacyny, czyli witaminy B3. W krajach uprzemysłowionych występuje rzadko, nadal jednak stanowi poważny problem w Afryce i Indiach.
1. Pelagra – przyczyny
W XVIII w. po imporcie kukurydzy z Ameryki do Europy w Hiszpanii wybuchła epidemia pelagry. Opisał to po raz pierwszy w 1735 r. lekarz Gaspar Casal. Zauważył on, że choroba ma związek ze spożywaniem kukurydzy pochodzącej z Nowego Świata i brakiem mięsa w diecie. Problem dotyczył zwłaszcza osób ubogich.
W Stanach Zjednoczonych pelagra pojawiła się dopiero w 1902 r. i na początku uznawana była za chorobę infekcyjną. Teorię tę obalił jednak Joseph Goldberger, amerykański lekarz epidemiolog, który powiązał chorobę ze złym odżywianiem. Wykluczył też możliwość jej dziedziczenia, choć wiele jej przypadków występowało w rodzinie.
Goldberger opracował też model leczenia oraz zapobiegania pelagrze. Słusznie zauważył, że w jej przebiegu występuje niedobór witaminy nazywanej przez niego witaminą PP (prevention of pellagra) oraz tryptofanu. Za swoje odkrycie był pięciokrotnie nominowany do Nagrody Nobla.
Obecnie pelagra w Stanach Zjednoczonych i Europie praktycznie nie występuje, wyjątek stanowią przypadki choroby alkoholowej. Nadal jednak jest to aktualny problem w Indiach, Afryce i Chinach.
2. Pelagra – objawy
Objawy pelagry to m.in. zmiany skórne o charakterze pigmentowej wysypki, która rozwija się symetrycznie w miejscach nieosłoniętych przed promieniami słonecznymi, np. na dłoniach. W przebiegu choroby pojawiają się też zaparcia lub biegunki oraz nudności. Charakterystyczne są też zabarwienie języka (jasnoczerwone) oraz objawy neurologiczne – depresja, apatia, zaniki pamięci, bóle głowy, niekiedy agresja.
3. Pelagra – brak witaminy B3
By potwierdzić pelagrę, wykonuje się badanie laboratoryjne, które ujawnia niedostateczną ilość niacyny (witaminy B3). Leczenie pelagry polega więc na uzupełnieniu niedoborów metodą suplementacji.
Bardzo istotna jest też właściwa dieta. To właśnie ona pozwala zapobiec chorobie. Jeśli jest odpowiednio zbilansowana, nie ma się czego obawiać. Witamina B3 obecna jest m.in. w takich produktach jak chude mięso, ryby, rośliny strączkowe, orzechy ziemne, masło orzechowe, migdały, banany, suszone daktyle.
Witamina B3 pełni w organizmie wiele istotnych funkcji. Jest niezbędna do prawidłowej pracy mózgu i układu nerwowego. Bierze też udział w syntezie hormonów płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny. Zdaniem niektórych niacyna ma również zdolność obniżania stężenia cholesterolu i i triglicerydów w surowicy oraz rozszerzania naczyń krwionośnych.
Niedobór niacyny jest stanem poważnym, który może prowadzić nie tylko do rozwoju pelagry, ale też dysfunkcji układu trawiennego. Zbyt mała ilość witaminy B3 w organizmie prowadzi też do zakłóceń w obrębie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.
Nie wolno jednak na własną rękę przyjmować niacyny w dużych dawkach. Suplementowana przez dłuższy czas prowadzi do martwicy wątroby, arytmii serca oraz może powodować problemy skórne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
