Plamica Schönleina-Henocha – charakterystyka, przyczyny, objawy, diagnoza i leczenie

Plamica Schönleina-Henocha inaczej zwana plamicą alergiczną to zapalenie naczyń krwionośnych. To choroba autoimmunologiczna polegająca na tym, że leukocyty (białe ciałka krwi) atakują ścianę naczyń krwionośnych. Plamica Schönleina-Henocha jest schorzeniem, w którym przeciwciała IgA powodują uszkodzenie lub martwicę naczyń krwionośnych.

1. Co to jest plamica Schönleina-Henocha?

Nazwa choroby powstała od nazwisk lekarzy (Johanna Lukasa Schönleina i Eduarda Heinricha Henocha), którzy opisali plamicę Schönleina-Henocha. Wskutek reakcji alergicznej organizm zaczyna produkować przeciwciała w IgA, których nadmiar odkłada się w naczyniach krwionośnych skóry, stawów, przewodu pokarmowego, nerek, centralnego układu nerwowego lub jąder. W rezultacie w tych miejscach zaczyna rozwijać się stan zapalny.

Obszar zajęcia skóry lub narządów może być różny u poszczególnych osób. Najczęściej plamica Schönleina-Henocha dotyka dzieci, u których może dojść do nawrotu choroby. Z powodu występującego odczynu uczuleniowo-zapalnego drobnych naczyń krwionośnych, wzrasta ich przepuszczalność. W efekcie ma miejsce krwawienie do skóry, które objawia się plamicą Schönleina-Henocha, czyli czerwoną wysypką, która najczęściej powstaje na nogach lub pośladkach.

Początkowo plamica Schönleina-Henocha pojawia się w postaci małych bąbli, czerwonych plamek lub guzków. Następnie kolor wysypki zmienia się w siny lub szkarłatny. Powstałe zmiany skórne można wyczuć poprzez dotyk. Cechami charakterystycznymi wysypki przy plamicy Schönleina-Henocha jest jej intensywny kolor, który nie ulega zblednięciu w wyniku nacisku, ponadto plamica układa się symetrycznie i znika po około 5 tygodniach i nie pozostawia śladów na skórze.

Nieco rzadziej, zmiany skórne związane z plamicą Schönleina–Henocha mogą wystąpić na kończynach górnych lub tułowiu. Wiele dzieci odczuwa ból oraz obrzęk stawów. W większości przypadków zmiany chorobowe w plamicy Schönleina-Henocha pojawiają się w stawach kolanowych i skokowych, nieco rzadziej na nadgarstkach lub łokciach.

2. Przyczyny plamicy Schönleina-Henocha

Przyczyny powstawania plamicy Schönleina–Henocha nie są znane. Nie jest to choroba zakaźna, ani dziedziczna. Wywołuje ją odczyn uczuleniowo-zapalny drobnych naczyń. Choroba trwa zazwyczaj kilka tygodni. Istnieje przekonanie, według którego, plamicę Schönleina–Henocha mogą wywołać infekcje wirusowe i bakteryjne, drobnoustroje np.

• paciorkowce,
• wirus różyczki,
• odry,
• ospy wietrznej
• HIV

Innymi przyczynami plamicy Schönleina-Henocha mogą być:

• spożywanie niektórych leków,
• szczepionki,
• ukąszenia owadów,
• przebywanie w niskiej temperaturze,
• substancje chemiczne
• alergeny pokarmowe np. orzechy, jajka, mięso, mleko, pomidory, ryby, czekolada.

3. Objawy choroby

Oprócz plamicy, chorobie Schönleina–Henocha mogą towarzyszyć takie objawy, jak ból brzucha (najczęściej w okolicy pępka), który powstaje w wyniku zapalenia naczyń jelitowych, a także może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego. Nie często przy plamicy Schönleina-Henocha dochodzi do powstania wgłobienia (istnieje prawdopodobieństwo leczenia chirurgicznego).

Ponadto w plamicy Schönleina–Henocha zdarza się, że dochodzi do zapalenia naczyń nerkowych, co objawia się krwiomoczem oraz obecnością białka w moczu. Sporadycznie plamica Schönleina-Henocha może wywołać drgawki, u mężczyzn obrzęk jąder, wylew krwi np. do mózgu, lub płuc. Często w wyniku choroby nasila się ból głowy.

4. Jak się leczy plamicę

W celu postawienia diagnozy w przypadku wystąpienia plamicy Schönleina-Henocha zaleca się wykonanie badania krwi (aby zbadać poziom IgA), a także, parametry stanu zapalnego, takie jak OB i CRP. Często zaleca się wykonanie badanie moczu pod kątem wystąpienia krwi w moczu, a także badanie kału. Zazwyczaj dochodzi do samoistnego wyleczenia plamicy Schönleina-Henocha w przeciągu kilku tygodni.

W przypadku nasilonych bólów w plamicy Schönleina-Henocha stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne. W zależności od objawów czasami zaleca się leki przeciwhistaminowe lub hemostatyczne. W wyjątkowych sytuacjach, gdy plamica Schönleina-Henocha jest ciężko przechodzona, istnieje możliwość podania sterydów. Jednak tylko w przypadkach, gdy u chorego wystąpiły, np. ciężkie objawy ze strony układu pokarmowego lub krwotok.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.