Przepuklina odbytnicy (uchyłek odbytnicy) - przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka
Przepuklina odbytnicy (uchyłek odbytnicy) to uwypuklenie, występujące na ścianie odbytu w kierunku gruczołu krokowego lub pochwy. Wraz z upływem czasu schorzenie powoduje zaparcia, problemy z wypróżnianiem się i dolegliwości bólowe w okolicy miednicy mniejszej. Zaawansowana przepuklina jest wskazaniem do zabiegu operacyjnego. Co warto wiedzieć o uchyłku odbytnicy?
1. Co to jest przepuklina odbytnicy?
Przepuklina odbytnicy (przepuklina odbytu) to potoczne nazwy schorzenia, określanego mianem uchyłku odbytnicy. Jest to uwypuklenie ściany odbytu w stronę prostaty u mężczyzn i pochwy u kobiet.
Zmiana ta wywołuje zaburzenia czynności układu pokarmowego i objawy, takie jak: zaparcia, parcie na stolec czy ból miednicy mniejszej. Przepuklina jest rozpoznawana znacznie częściej u kobiet, ze względu na budowę ciała i wpływ hormonów.
2. Przyczyny wystąpienia przepukliny odbytnicy
Przepuklina odbytu powstaje na skutek osłabienia tkanki łącznej miednicy mniejszej i nadmiernego napięcia mięśni odbytnicy. Najczęściej powstaje na skutek czynników, takich jak:
- otyłość,
- wypróżnianie się z dużym wysiłkiem,
- wiele porodów siłami natury,
- powikłany poród,
- zabiegi ginekologiczne,
- usunięcie macicy,
- nadmierne obniżenie krocza,
- podeszły wiek.
3. Objawy przepukliny odbytu
Początkowo uchyłek odbytu nie wywołuje żadnych objawów, jedynie w trakcie badania per rectum można zauważyć przesunięcie końcowego fragmentu jelita.
Następnie schorzenie prowadzi do problemów z wypróżnieniem się, ze względu na występujące uwypuklenie, które powoduje zaleganie kału.
Przepuklina o wielkości powyżej 4 centymetrów sprawia, że pacjenci odczuwają bolesne parcie na stolec, ból miednicy mniejszej, uczucie niepełnego wypróżnienia lub nietrzymanie stolca. Kobietom może doskwierać dodatkowo dyskomfort w czasie seksu. Wraz z rozwojem schorzenia możliwe jest również wypadanie odbytu lub pochwy.
4. Diagnostyka przepukliny odbytu
Diagnostyka uchyłku odbytnicy nie jest skomplikowana, ale wymaga wykonania kilku badań. Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie wywiadu, określenie zaobserwowanych objawów, a także wykonanie badania proktologicznego.
Następnie pacjent jest kierowany na defekografię, ocenę wydolności zwieraczy i rozciągliwości odbytnicy, USG przezodbytnicze i przezpochwowe, a także rezonans miednicy mniejszej oraz badanie ginekologiczne.
5. Leczenie przepukliny odbytnicy
Uchyłek odbytnicy w początkowej fazie jest wskazaniem do leczenia zachowawczego, polegającego na ćwiczeniach mięśni Kegla, treningu behawioralnym i elektrostymulacji.
Brak poprawy lub zaawansowana przepuklina wymaga przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego, polegającego na usunięciu powstałego uwypuklenia.
6. Profilaktyka przepukliny odbytnicy
Najczęściej uchyłek odbytu jest skutkiem nadmiernego napięcia mięśni odbytnicy, na przykład w trakcie wypróżniania się. W związku z tym kluczowe jest dbanie o regularną aktywność fizyczną i spożywanie wartościowych produktów.
W codziennej diecie powinny występować produkty pełnoziarniste, kasze, rośliny strączkowe, surowe warzywa, owoce zawierające pestki, orzechy, siemię lniane, a także nabiał.
Warto ograniczyć cukier, tłuszcze zwierzęce i mąkę pszenną. Ogromne znaczenie ma również picie minimum dwóch litrów wody i jedzenie kilku małych posiłków w ciągu dnia, w regularnych odstępach czasu. Istotnym elementem profilaktyki przepukliny jest też dbanie o prawidłową masę ciała.
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
