Trwa ładowanie...

Przyczyny niepłodności

Avatar placeholder
20.07.2020 15:46
Przyczyny niepłodności
Przyczyny niepłodności (Shutterstock)

Problemy z zajściem w ciążę dotyczą co szóstej pary na całym świecie. Niepłodność dotyczy szerokiego kręgu ludzi i dlatego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) została uznana za chorobę społeczną. O niepłodności można mówić wtedy, gdy kobieta nie może zajść w ciążę po roku lub dwóch latach regularnego współżycia płciowego z przeciętną częstotliwością trzech-czterech stosunków tygodniowo, bez stosowania żadnych metod i środków antykoncepcji. Jakie są główne przyczyny niepłodności?

spis treści

1. Problemy z zajściem w ciążę

We współczesnym świecie decyzja o zajściu w ciążę jest przez kobiety coraz częściej odkładana na później. Liczy się praca, kariera, dorabianie się. Pary dość późno decydują się na dziecko, a tym samym zmniejszają sobie szansę na posiadanie potomstwa. Problemy z zajściem w ciążę dotyczą nie tylko kobiet, ale związku, nawet gdy jedno z partnerów jest płodne. Można mówić o dwóch rodzajach niepłodności: o niemożności zajścia w ciążę i o niemożności donoszenia ciąży. Wyróżnia się także niepłodność całkowitą oraz względną (okresową), najczęściej pochodzenia psychogennego.

Niepłodność psychogenna wynika z przepracowania, stresu, zbytniego przejmowania się nieudanymi próbami poczęcia dziecka, z zahamowań seksualnych czy problemów w związku. Czasami pary nie wiedzą, kiedy jest najlepszy moment na zapłodnienie. Wtedy wystarczy tylko, że lekarz podpowie, jak wyregulować cykl miesiączkowy kobiety i kiedy jest najdogodniejszy czas na współżycie płciowe, doprowadzające do poczęcia. Problemy z zajściem w ciążę wynikają najczęściej ze zbyt późnego zdecydowania się na dziecko.

2. Niepłodność kobieca

Zobacz film: "Przekarmianie dzieci"

Niepłodność kobiecą szacuje się na około 45-50% wszystkich jej przyczyn. Podział przyczyn niepłodności kobiecej opiera się na budowie anatomicznej żeńskich narządów rozrodczych. I tak możemy wyróżnić pięć przyczyn niepłodności kobiecej.

  • Jajnikowe – są to zaburzenia hormonalne, które można rozpoznać na podstawie skróconej drugiej fazy cyklu miesięcznego oraz obniżenia stężenia progesteronu mierzonego siedem dni po domniemanej owulacji. Do zaburzeń owulacji należą: oligoowulacje, czyli skąpe jajeczkowanie oraz anowulacje, czyli brak jajeczkowania. Przebiegają one z zaburzeniami rytmu krwawień miesiączkowych (brak miesiączki lub rzadkie miesiączki). Przyczynami tych zaburzeń mogą być: stany zapalne jajników, degeneracja jajników, procesy nowotworowe, endometrioza, pierwotny defekt lub brak jajnika/jajników.
  • Jajowodowe – aby doszło do zapłodnienia, jajowód musi być drożny, ruchomy i mieć prawidłowy stan błony śluzowej. Stopień uszkodzenia jajowodów może być różny. Najczęstszą przyczyną ich defektu są: stany zapalne jajników i jajowodów, zrosty okołojajnikowe i jajowodowe, wodniaki jajowodów, wady wrodzone jajowodów (brak jajowodów lub ich całkowita niedrożność), przerost lub obrzęk błony śluzowej jajowodów i skurcz mechaniczny jajowodów.
  • Maciczna – macica to jedyne miejsce w ciele kobiety, w którym może zagnieździć się zarodek, dlatego jej stan anatomiczny jest bardzo ważny. Defekty macicy mogą wynikać z jej wad wrodzonych, np. macica podwójna, dwurożna, jednorożna, brak macicy lub niedorozwój macicy. Inną przyczyną niepłodności mogą być przegrody wewnątrzmaciczne, zrosty pozapalne lub powstałe po wcześniejszym wyłyżeczkowaniu, polipy macicy, mięśniaki macicy, zapalenie błony śluzowej macicy. Duże znaczenie w problemach z zajściem w ciążę ma też położenie i rozmiar macicy. U niepłodnych kobiet często występuje też endometrioza, czyli przerost błony śluzowej macicy.
  • Szyjkowa – duże znaczenie w leczeniu niepłodności kobiecej przywiązuje się do parametrów śluzu szyjkowego, a więc jego ilości, przejrzystości i ciągliwości. Ponadto sprawdza się również budowę szyjki macicy, np. czy nie ma wad anatomicznych – wrodzonego zrośnięcia szyjki, rozdarcia szyjki, blizn czy nadżerki. Poza tym, niektóre kobiety wytwarzają przeciwciała znajdujące się w śluzie szyjki, które skierowane są przeciwko plemnikom i powodują ich zlepianie się i obumieranie;
  • Pochwowa – w tym przypadku przyczyny niepłodności zależą od kształtu pochwy, jej wymiarów, wrodzonych wad w budowie anatomicznej oraz od jej stanu bakteriologicznego.

Innymi przyczynami niepłodności kobiecej mogą być ponadto: zaburzenia układu nerwowego, zaburzenia psychiczne i czynnościowe.

3. Niepłodność męska

Problemy z zajściem w ciążę mogą być również spowodowane przez męski czynnik niepłodności. Szacuje się go na 35-40% wszystkich jej przyczyn. Rozpoznanie niepłodności męskiej opiera się przede wszystkim na badaniu nasienia. W 1 ml nasienia płodnego mężczyzny powinno się znajdować około 20 milionów ruchliwych, żywych plemników. Kiedy ich liczba jest mniejsza lub są one nieruchliwe albo mają nieprawidłową budowę, jest to poważna podstawa do stwierdzenia męskiej niepłodności.

Do innych, rzadszych przyczyn niepłodności ze strony mężczyzny, należą:

  • zaburzenia budowy jąder,
  • zaburzenia w transporcie nasienia,
  • niewydolność układu kanalikowego,
  • wady rozwojowe męskich narządów rozrodczych,
  • zaburzenia hormonalne,
  • zaburzenia układu nerwowego,
  • niedoczynność tarczycy,
  • nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy,
  • zaburzenia wytrysku,
  • zaburzenia psychiczne.

Potencję i płodność ogranicza również cukrzyca. Jednak w 10-20 % przypadków przyczyn niepłodności nie daje się ustalić. Nie wiadomo, skąd wynikają problemy z zajściem w ciążę, pomimo regularnego miesiączkowania kobiety, prawidłowych cyklów owulacyjnych, prawidłowego stanu anatomicznego żeńskich narządów rozrodczych i właściwych parametrów nasienia. Taką niepłodność nazywamy idiopatyczną.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Bezpłodność może być dziedziczona
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze