Rak krtani - rzadki, ale podstępny nowotwór. Zobacz, jak rozpoznać początkowe objawy raka krtani
Rak krtani jest najczęściej wykrywany u osób po 45. roku życia. Z badań wynika, że jest aż dziesięciokrotnie częściej rozpoznawany u mężczyzn niż u kobiet. Lekarze wiążą to z faktem, że mężczyźni dużo częściej palą papierosy. Pierwsze objawy raka krtani są zazwyczaj bagatelizowane i przypisywane innym dolegliwościom. Na co należy zwrócić uwagę?
Artykuł jest częścią akcji "Pomyśl o sobie – sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii". Wypełnij TEST i dowiedz się, czego tak naprawdę potrzebuje twój organizm.
1. Przyczyny raka krtani
Tak jak w przypadku większości chorób nowotworowych, nie jest znana dokładna przyczyna zachorowania na ten rodzaj nowotworu. Znamy tylko czynniki ryzyka, są to:
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- obniżenie odporności spowodowane wirusem HIV lub lekami immunosupresyjnymi, które stosuje się po przeszczepach,
- zakażenie wirusem HPV,
- raki okolicy głowy i szyi w rodzinie,
- wieloletnie narażenie na działanie substancji, takich jak azbest, iperyt, chrom, produkty spalania drewna lub węgla,
- nieodpowiednia dieta, w której brakuje antyoksydantów,
- refluksowe zapalenie krtani objawiające się częstą zgagą, która powoduje podrażnienie błony śluzowej,
- wiek,
- niedobór witaminy A,
- infekcja wirusowa gardła lub strun głosowych, która spowodować rozwój brodawczaków krtani.
2. Objawy raka krtani
Pierwsze objawy raka krtani mogą pozostać niezauważone i zależą od lokalizacji raka. Są to głównie: chroniczna chrypka, która utrzymuje się powyżej czternastu dni, kaszel, uczucie ciała obcego w gardle, zmiana głosu, ból gardła (może promieniować na ucho), duszność, problemy z połykaniem, powiększenie węzłów chłonnych na szyi, chudnięcie, osłabienie, zmęczenie, bladość skóry, nieprzyjemny zapach z ust.
- Pierwszy i najważniejszy objaw raka krtani to chrypka. Każda chrypka wymaga weryfikacji. Jeżeli nie mija, nie jest związana z jakąś przemijającą infekcją, to wymaga pilnej wizyty u laryngologa lub lekarza rodzinnego, który potrafi zbadać krtań. To jest pierwszy objaw, który pojawia się dość szybko, nawet w mało zaawansowanym stadium choroby. Dotyczy to przede wszystkim palaczy, bo pamiętajmy o tym, że palenie papierosów stymuluje raka krtani. W bardziej zaawansowanej postaci tego nowotworu pojawiają się powiększone węzły chłonne na szyi - wyjaśnia dr hab. n. med. Adam Maciejczyk, dyr. naczelny Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu.
- Powiększenie węzłów chłonnych, które nie jest związane ze stanem zapalnym, zawsze powinno skłonić pacjentów do konsultacji z lekarzem. To to może być zarówno objaw raka krtani, jak i raka gardła - dodaje ekspert.
Objawy raka krtani zdecydowanie częściej diagnozowane są u:
- palaczy,
- osób narażonych na działanie chromu, niklu, uranu i azbestu,
- osób po przebytych urazach,
- osób po oparzeniach krtani,
- osób, które pracują głosem (wokaliści, wykładowcy, nauczyciele).
Należy pamiętać, że kluczowe w leczeniu raka krtani jest jego wczesne rozpoznanie. Dlatego nie wolno lekceważyć pierwszych niepokojonych symptomów. Niestety często są one niespecyficzne i mogą być mylone z objawami infekcji górnych dróg oddechowych.
- Nowotwór krtani nie występuje często, jest to kilka procent wszystkich nowotworów. Ryzyko zachorowania zwiększa przede wszystkim palenie papierosów i picie alkoholu. Kolejną przyczyną są zakażenia wirusem HPV, dlatego tak ważne są szczepienia i to zarówno dziewczynek, jak i chłopców. Najważniejsza jest profilaktyka, a jeżeli pojawią się pierwsze objawy, które nie są związane ze stanem zapalnym, konieczna jest konsultacja z laryngologiem - przypomina dr Maciejczyk.
Z danych WHO wynika, że zakażenia HPV odpowiadają za znaczny odsetek nowotworów głowy i szyi, w tym nawet 12 proc. przypadków raka krtani i gardła.
3. Diagnozowanie
Ponieważ wczesne objawy raka krtani wymagają pogłębionej diagnostyki, pacjent zostaje skierowany na konsultację laryngologiczną oraz specjalistyczne badania. U pacjentów wykonuje się wówczas:
- badanie histopatologiczne,
- laryngoskopię,
- USG szyi,
- biopsję próbki tkanki z krtani.
Przeprowadzenie badań obrazowych za pomocą USG, tomografu komputerowego oraz rezonansu magnetycznego pozwala na określenie rozmiaru zmian nowotworowych.
Gdy rak krtani zostanie zdiagnozowany, choremu należy zapewnić staranną opiekę, a przede wszystkim wsparcie psychiczne. Zalecana jest rekreacja, jak najbardziej wskazane są spacery na świeżym powietrzu. Należy pamiętać o dostarczaniu odpowiedniej ilości kalorii w diecie chorego i o dobrym jej zbilansowaniu. W przypadku problemów z połykaniem zaleca się dietę półpłynną lub płynną. W celu poprawy stanu odżywienia chorego można stosować różne odżywki i naturalne napoje energetyczne.
4. Jak przebiega leczenie raka krtani?
Podstawowym sposobem leczenia raka krtani jest leczenie operacyjne. W zależności od stopnia zaawansowania choroby wykonuje się różne zabiegi operacyjne. Zabiegami chirurgicznymi wykonywanymi najczęściej są:
- mikrochirurgiczna dekortykacja strun głosowych - również z użyciem lasera Co2, która jest stosowana w najmniej zaawansowanych postaciach raka krtani,
- chordektomia, czyli usunięcie zajętej struny głosowej.
Radziej wykonywane są:
- laryngektomie częściowe – zaletą laryngektomii częściowych jest zachowanie czynności głosowej i prawidłowego oddychania,
- hemilaryngektomia,
- laryngektomia całkowita - w najwyższych zaawansowaniach choroby.
Bardzo częstą i mało inwazyjną metodą leczenia raka krtani jest radioterapia. Jest ona skuteczna przy niedużym zaawansowaniu raka jako samodzielna metoda oraz stanowi ona terapię uzupełniającą w znacznych zaawansowaniach raka z przerzutami do węzłów chłonnych szyi. Jeśli nie jest możliwe usunięcie raka, stosuje się kombinację chemioterapii i radioterapii.
5. Profilaktyka raka krtani
Jak wygląda profilaktyka raka krtani? Aby zapobiegać temu nowotworowi, należy unikać narażenia na czynniki mogące być przyczyną choroby. I tak zaleca się:
- leczenie wszystkich stanów, które mogą być podłożem rozwoju raka krtani,
- zaprzestanie palenia tytoniu,
- unikanie kontaktu z toksycznymi substancjami,
- unikanie zadymionych miejsc,
- maksymalne ograniczenie picia alkoholu,
- osoby pracujące głosem powinny nauczyć się optymalnego, jak najmniej obciążającego ich struny głosowe sposobu mówienia,
- w przypadku niedoborów – podawanie witaminy A.
Najważniejsze w terapii chorób nowotworowych jest jak najszybsze wykrycie choroby. Dlatego tak ważne jest, by wczesne objawy raka krtani nie zostały zbagatelizowane.
- Wszystko zależy od stopnia zaawansowania choroby. W przypadku raka krtani mało zaawansowane zmiany na strunach można stosunkowo szybko wyłapać. Można powiedzieć, że jest to ta dobra strona tego nowotworu. Kiedy zmiana jest tylko w obrębie struny głosowej, rokowania są bardzo dobre. Trwała wyleczalność przekracza 90 proc. - o ile nowotwór jest wykryty na wczesnym etapie - podsumowuje dr Maciejczyk.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.