Refluks pęcherzowo-moczowodowy - odmiany, przyczyny, objawy, leczenie
Refluks pęcherzowo-moczowodowy objawia cofaniem się moczu z pęcherza do moczowodów. Taki stan pojawia się z powodu niesprawnego mechanizmu, który odpowiada za zamykanie ujścia moczowodów i pęcherza. Refluks ten pojawia się głównie u dzieci. Refluks może być obecny jeszcze w fazie prenatalnej jako wodonercze, czyli nieprawidłowe poszerzenie moczowodów. Dolegliwość może mieć także związek z infekcją dróg moczowych lub ostrą postacią odmiedniczkowego zapalenia nerek.
Refluks pęcherzowo-moczowodowy
W tym artykule:
Odmiany i przyczyny refluksu pęcherzowo-moczowodowego
Wyróżnia się:
- Refluks pierwotny – spotykany w 70% przypadków, wynika z nieprawidłowej budowy mechanizmu zastawkowego, czyli połączenia moczowodu z pęcherzem. Jeśli długość podśluzowa moczowodów jest niewystarczająca w stosunku do ich średnicy, dochodzi do zaburzeń w mechanizmie zastawkowym.
- Refluks wtórny – powstaje, gdy pojawiają się przeszkody poniżej ujść moczowodu do pęcherza. W tych przypadkach dochodzi do zwiększenia ciśnienia w pęcherzu i cofania się moczu do moczowodu. W tej odmianie refluksu mechanizm zastawkowy jest nienaruszony, ale na skutek zwiększonego ciśnienia związanego z obstrukcją dochodzi do zaburzeń w połączeniu pęcherzowo-moczowodowym. Obstrukcje mogą być anatomiczne lub funkcjonalne. Obstrukcje anatomiczne to: zastawki cewki tylnej, a także zwężenie moczowodów i cewki moczowej. Jeśli to one powodują refluks, opcją leczenia jest operacja. Do obstrukcji funkcjonalnych zaliczają się nieprawidłowości w obrębie pęcherza, w tym infekcje. Wyleczenie tych dolegliwości zwykle powoduje pozbycie się refluksu.
Objawy i rozpoznanie refluksu pęcherzowo-moczowodowego
Refluks pęcherzowo-moczowodowy powoduje zaleganie moczu, który stanowi bardzo dobrą pożywkę dla bakterii. Dochodzi do rozwoju zakażenia układu moczowego, który jest główną przyczyną rozpoczęcia diagnostyki refluksu pęcherzowo-moczowodowego. Symptomy refluksu u noworodków to zwykle ospałość i niższy wzrost. Natomiast u niemowląt i młodszych dzieci obserwuje się gorączkę, bolesne oddawanie moczu, nieprzyjemny zapach moczu, częste oddawanie moczu oraz zaparcia lub biegunkę, ale tylko wtedy, gdy wystąpienie refluksu poprzedziła infekcja dróg moczowych.
W diagnostyce przeprowadza się badanie moczu, USG jamy brzusznej oraz cystouretrografię mikcyjną (przez cewnik wprowadza się do pęcherza środek cieniujący i wykonuje zdjęcie rentgenowskie podczas oddawania moczu). Dzięki temu badaniu można określić nie tylko występowanie choroby, ale także jej stopień zaawansowania. Wczesne rozpoznanie refluksu jest kluczowe, zwłaszcza w przypadku małych pacjentów.
Zapobieganie i leczenie refluksu pęcherzowo-moczowodowego
Leczenie zależne jest od częstości występowania zakażeń układu moczowego i stopnia refluksu. Zakażenie leczy się antybiotykiem oraz stosuje się profilaktykę zakażeń (antybiotyk w mniejszej dawce). Większy stopień refluksu oraz refluks wtórny może wymagać leczenia operacyjnego oraz opieki nefrologa. Gdy choroba nie jest leczona, może przyczyniać się do zaburzeń rozwoju dziecka, choroby nerek i nadciśnienia tętniczego. Działania profilaktyczne obejmują: kontrolne badania moczu, picie dużych ilości płynów, dbanie o higienę intymną, unikanie długich kąpieli w wannie, całkowite opróżnianie pęcherza, przyjmowanie preparatów, np. z żurawiną, która ma działanie odkażające na drogi moczowe.
Źródła
- Powikłania chirurgiczne przeszczepiania nerek
- Myśliwiec M., Wielka interna - nefrologia, Medical Tribune Polska, Warszawa 2009, ISBN 978-83-60135-62-4
- Myśliwiec M. Choroby nerek, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3528-5
- Kawalec W., Kubicka K. Pediatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3253-9
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
