Rząd wspiera walkę z chorobami otępiennymi. Powstał projekt ważnego programu

"Krajowy Program Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025-2030" ma być panaceum na rosnącą liczbę przypadków chorób otępiennych w społeczeństwie.

"Sytuacja ta stanowi coraz większe wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej oraz polityki społecznej, bowiem koszty leczenia i opieki nad chorym z otępieniem wzrastają, a wydatki te należą obecnie do największych, po wydatkach na nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe oraz udary mózgu" – argumentuje resort zdrowia.

Program zakłada działania profilaktyczne, edukacyjne, wspieranie badań naukowych i nowoczesnych technologii, a także usprawnienie leczenia.

"Celem głównym projektu jest wzrost liczby osób, u których przeprowadzono testy oceniające funkcje poznawcze w podstawowej opiece zdrowotnej, a także zwiększenie dostępu do wsparcia dla opiekunów osób z chorobami otępiennymi" - czytamy w wyjaśnieniu opublikowanym na sejmowej stronie.

Schorzenia otępienne możemy już traktować jako choroby cywilizacyjne. Według raportu "World Alzheimer Report 2021" 55 milionów osób na świecie cierpi na demencję, ale do 2030 roku prognozowany jest wzrost do nawet 78 milionów.

Z kolei Alzheimer's Disease International (ADI) podaje, że do 2050 r. liczba osób cierpiących na choroby otępienne w skali światowej może wynieść nawet 152 mln, co oznacza, że ulegnie potrojeniu.

Choroby otępienne dotykają przede wszystkim osoby starsze, po 60 roku życia i są jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności w tej grupie wiekowej. Mając na uwadze postępujące starzenie się społeczeństwa, walka ze schorzeniami otępiennymi powinna być wysoko na liście priorytetów. Warto jednak zaznaczyć, że nie dotyczą one wyłącznie seniorów, znane są przypadki zachorowań wśród młodszych osób.

Zobacz także: Ma 30 lat i choruje na Alzheimera. Tak jak jego ojciec

W 2017 r. Światowe Zgromadzenie Zdrowia w Genewie zatwierdziło "Globalny plan działania dotyczący reakcji zdrowia publicznego na demencję na lata 2017–2025". Został on jednogłośnie przyjęty przez 194 kraje WHO, w tym Polskę. Dokument zobowiązuje kraje członkowskie do opracowania strategii, planów dotyczących chorób otępiennych.

Liczba chorych na świecie poraża, ale Polska nie odbiega znacząco do tych statystyk. Wystarczy spojrzeć na dane pochodzące z projektu "PolSenior 2. Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem" (realizowany w latach 2017-2020). Wynika z niego, że mierzymy się z dużą liczbą przypadków zaburzeń funkcji poznawczych. Uśredniając, u co 6. osoby po 60 roku życia występuje deficyt poznawczy nasuwający podejrzenie otępienia. Łagodne zaburzenia poznawcze występują u ponad 16 proc osób w wieku 60 lat i więcej. Z kolei symptomy otępienia pojawiają się u 15,8 proc. w wymienionej grupie wiekowej, przy czym rozkładają się następująco:

• otępienie lekkie – 11,6 proc.,

• otępienie umiarkowane – 2,8 proc.,

• otępienie ciężkie - 1,4 proc.

To jednak nie dane najbardziej niepokoją, ale brak świadomości. Ani sami chorzy, ani bliscy często nie potrafią na czas dostrzec pierwszych objawów schorzeń otępiennych, składając je na karb starości czy zmęczenia. Tymczasem, im dłużej symptomy są ignorowane i nie są podejmowane środki zaradcze, tym choroba staje się groźniejsza dla organizmu. Stąd tak wielka potrzeba nie tylko zwiększenia dostępności do leczenia, ale i konkretnych działań edukacyjnych.

Zobacz także: Wczesne objawy choroby Alzheimera

Nie bez znaczenia są również rosnące koszty leczenia i opieki nad chorymi z otępieniem. Obecnie plasują się wysoko na liście największych wydatków związanych z chorobami, zaraz po nowotworach, chorobach sercowo-naczyniowych i udarach mózgu.

Wyżej wymienione dane nie napawają optymizmem. Prowokują pytanie, jak można zatrzymać ten proces, jak możemy sobie pomóc. Odpowiedzią może być planowany program.

"Krajowy Program Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025–2030" będzie miał interdyscyplinarny charakter. Autorzy projektu wskazują na kilka głównych obszarów działania:

• podnoszenie świadomości społecznej – celem działań jest ograniczenie zachowań stygmatyzujących, uwrażliwienie społeczeństwa na potrzeby chorych i ich rodzin, tworzenie dla nich bezpiecznych przyjaznych przestrzeni oraz edukacja różnych grup odbiorców,

• zmniejszanie ryzyka zachorowania – kampanie informacyjne na temat modyfikowalnych czynników ryzyka wystąpienia zaburzeń otępiennych oraz możliwych do podjęcia działań profilaktycznych, promowanie przy tym aktywności fizycznej, intelektualnej, artystycznej i społecznej, a także przygotowywanie wytycznych, np. dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań aktywizujących wspierających prewencję chorób otępiennych,

• wsparcie wczesnej diagnostyki – działania wpływające na usprawnienie diagnostyki osób z podejrzeniem występowania zaburzeń otępiennych, w tym ewentualnego zaimplementowania do systemu nowych metod i sposobów diagnostyki, wdrożenie narzędzi zwiększających wykrywalność zaburzeń otępiennych na wczesnym etapie oraz określenie ich etiologii,

• leczenie, opieka i wsparcie dla chorych – przede wszystkim działania dotyczące rozwoju opieki dziennej oraz domowej, ochrony praw osób z zaburzeniami otępiennymi, w tym wprowadzenie systemu wspieranego podejmowania decyzji, wsparcie informacyjne odnośnie do postępowania w różnych sytuacjach związanych z chorobę,

• wsparcie dla opiekunów – działania z zakresu wsparcia psychologicznego i informacyjnego dla opiekunów nieformalnych, opieka wytchnieniowa, edukacja i działania szkoleniowe,

• budowanie systemów gromadzenia danych – zbieranie, monitorowanie danych dotyczących chorób otępiennych,

• badania naukowe i innowacyjne – wsparcie nowoczesnych technologii, prowadzenie badań naukowych oraz opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie chorób otępiennych.

Autorzy programu podkreślają, że ich cele są zbieżne z celami społeczno-gospodarczymi, określonymi w innych dokumentach rozwojowych o charakterze strategicznym dla państwa.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła: Gov.pl