Rzeżączkowe zapalenie gardła - przyczyny, objawy i leczenie
Rzeżączkowe zapalenie gardła jest jedną z postaci powszechnej choroby przenoszonej drogą kontaktów seksualnych, jaką jest rzeżączka. Wywołują ją bakterie Gram-ujemne dwoinki rzeżączki. Infekcja w większości przypadków przebiega bezobjawowo, potrafi być jednak groźna. To dlatego tak ważne jest jej rozpoznanie i leczenie.
1. Co to jest rzeżączkowe zapalenie gardła?
Rzeżączkowe zapalenie gardła jest chorobą wywoływana przez bakterię – dwoinkę rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae), która należy do gonokoków. Drobnoustroje infekują gardło na drodze niezabezpieczonego stosunku oralnego.
Dwoinka rzeżączki to Gram-ujemna bakteria tlenowa: nieruchliwa i niewytwarzająca przetrwalników. Ma kształt ziarenek kawy ułożonych po dwa i zwróconych do siebie powierzchniami wklęsłymi. Żyje zwykle w wilgotnych okolicach ciała, np. jamie ustnej, drogach moczowo-płciowych czy odbytnicy. Patogen wywołuje rzeżączkę (Gonorrhoea), znaną też pod nazwą tryper czy gonorea. Zalicza się ją do grupy chorób przenoszonych drogą płciową.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Objawy rzeżączkowego zapalenia gardła
W zdecydowanej większości, bowiem w około 90 % przypadków, zakażenie rzeżączkowym zapaleniem gardła przebiega bezobjawowo. Symptomy, jeśli się pojawią, to:
- silny ból gardła pojawiający się w czasie przełykania,
- zaczerwienienie gardła,
- obrzęk łuków podniebiennych,
- wzrost lepkości śliny,
- cuchnący oddech,
- ropna wydzielina, która pojawia się na tylnej ścianie gardła i migdałkach,
- bolesne niewielkie owrzodzenia błony śluzowej,
- żywoczerwone, wrażliwe dziąsła, którym może towarzyszyć martwica brodawek międzyzębowych lub owrzodzenie języka,
- bolesne, powiększone okoliczne węzły chłonne,
- podwyższona temperatura ciała.
3. Inne postaci objawy rzeżączki
W przeważającej większości przypadków lokalizacja objawów rzeżączki jest związana z drogą zakażenia i miejscem wniknięcia patogenów do organizmu. Ponieważ jednak gonokoki mogą przeniknąć do krwiobiegu i wędrować z prądem krwi do różnych narządów, często wywołują w nich stany zapalne. Tym samym zainfekowanie dwoinką Neisseria gonorrhoea może prowadzić nie tylko do rzeżączkowego zapalenia gardła, ale i:
- zapalenia odbytu i odbytnicy,
- zapalenia spojówek,
- zakażenia rozsianego.
Rzeżączka umiejscowiona poza narządami płciowymi może także przybrać postać:
- rzeżączkowego zapalenia odbytu i odbytnicy (u osób uprawiających seks analny). W przypadku objawowego zapalenia występuje pieczenie, świąd odbytu, śluzowa wydzielina z odbytu oraz zaburzenia w oddawaniu stolca. Choroba może przebiegać bezobjawowo,
- rzeżączkowego zapalenia spojówek, które obserwuje się głównie u niemowląt. Jest wywołane zakażeniem podczas porodu. U dorosłych pojawia się bardzo rzadko,
- rozsianego zakażenia rzeżączkowego, co oznacza rozsiew bakterii drogą krwi. Objawy to gorączka, bóle stawów, zmiany skórne - głównie na dłoniach i stopach (pojawia się charakterystyczna krosta otoczona obwódką zapalną). Rzeżączka rozwija się jednak głównie w cewce moczowej i narządach rodnych.
Rzeżączka u mężczyzn najczęściej przyjmuje postać zapalenia przedniego odcinka cewki moczowej. Do typowych objawów należy gęsty ropny wyciek z cewki moczowej, a także ból i pieczenie w cewce moczowej nasilające się podczas oddawania moczu. Mogą się również ujawnić dyskomfort i dolegliwości bólowe przy wzwodzie.
Rzeżączka u kobiet manifestuje się najczęściej jako rzeżączkowe zapalenie szyjki macicy, ostre zapalenie cewki moczowej czy zapalenia gruczołów Bartholina. Do typowych objawów zalicza się:
- pieczenie w pochwie,
- intensywne upławy,
- ból podbrzusza,
- ropną lub śluzowo-ropną wydzielinę z cewki,
- ból i uczucie pieczenia podczas oddawania moczu,
- śluzowo-ropną wydzielinę z dróg rodnych,
- zaczerwienienie lub obrzęk ujścia zewnętrznego cewki moczowej,
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego, np. krwawienia pomiędzy miesiączkami,
- obfite i przedłużające się miesiączki.
## Diagnostyka i leczenie rzeżączkowego zapalenia gardła
W przypadku podejrzenia rzeżączkowego zapalenia gardła, chory powinien zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i leczenia.
Rozpoznanie rzeżączkowego zapalenia gardła umożliwia wywiad i badanie lekarskie, a także badania laboratoryjne. Do metod diagnostycznych stosowanych w celu identyfikacji N. gonorrhoeae z wydzieliny gardła należy: test amplifikacji kwasów nukleinowych (ang. nucleid acid amplification test – NAAT), hodowla na podłożach selektywnych z dodatkiem substancji hamujących wzrost innych drobnoustrojów.
W leczeniu rzeżączkowego zapalenia gardła stosuje się antybiotyki: cefalosporyny III generacji i fluorochinolony, w dawce jednorazowej, tak domięśniowo, jak i doustnie. Rzeżączka gardła jest chorobą, którą trzeba leczyć, ale i można jej zapobiegać. Ponieważ do infekcji gardła dochodzi na drodze stosunku oralnego, bardzo ważne jest stosowanie prezerwatywy lub zaniechanie kontaktów intymnych z osobą, co do której zdrowia nie ma pewności.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.