Są bardzo popularne w Polsce. Powszechny błąd sprawia, że leki nie działają
Plastikowe pojemniki na leki cieszą się w Polsce niezwykłą popularnością, ponieważ w założeniu służą kształtowaniu systematyczności i skuteczności farmakoterapii. Niestety wielu pacjentów nie wie, że to zły sposób przechowywania dla większości preparatów. Eksperci ostrzegają, że w najlepszym wypadku leki nie zadziałają, a w najgorszym mogą doprowadzić do rozkładu substancji leczniczej, która zaszkodzi zdrowiu.
1. Częsty błąd pacjentów
Farmaceuci ostrzegają, że choć pojemniki na leki są bardzo przydatnym narzędziem budującym systematyczność u pacjenta, to niestety większości leków nie można przechowywać w taki sposób - powinny pozostać w oryginalnym opakowaniu aż do momentu zastosowania.
Chodzi o utratę właściwości, do której dochodzi, gdy lek zostaje wyjęty z oryginalnego opakowania. Co gorsza, preparat, który przechowywany jest w niewłaściwych warunkach, może nam zaszkodzić. Zmianie może ulec wygląd, zapach czy konsystencja leku, a to znak, że mogło dojść do rozkładu substancji leczniczej, która utraciła swoje działanie. To z kolei oznacza, że może być szkodliwa dla zdrowia.
"Leki nie mogą leżeć na powietrzu czy na słońcu. Pod wpływem światła może dojść do inaktywacji substancji czynnych, mogą nastąpić też niebezpieczne relacje. Pacjenci przyjmujący leki immunosupresyjne, po transplantacji, w chorobach autoimmunologicznych w reumatologii, nefrologii itd. muszą - a nie mogą - przechowywać leki w oryginalnych opakowaniach!" – alarmuje w mediach społecznościowych dr Katarzyna Muras-Szwedziak, nefrolog.
Farmaceutka Justyna Habas dodaje, że m.in. tabletki do rozpuszczenia w wodzie, leki do sporządzania zawiesin, podjęzykowe czy dopoliczkowe tabletki, które oryginalnie znajdują się w plastikowej czy szklanej i szczelnie zamkniętej fiolce, są chronione przed pochłanianiem wilgoci, a tym samym ich przedwczesną degradacją. Nie należy ich umieszczać w plastikowych pojemnikach. Podobnie jest m.in. z lekami przeciwzakrzepowymi, takimi jak Pradaxa czy lekami przeciwnowotworowymi i immunosupresyjnymi (metotreksat, cyklosporyna).
- Co ważne, były już przypadki krwiomoczu spowodowanego przepakowaniem Pradaxy do pojemnika na leki. Problem ustąpił, gdy lek zaczął być poprawnie przyjmowany bezpośrednio z oryginalnego opakowania. Wchłanianie wilgoci może zwiększać biodostępnosć dabigatranu (substancji czynnej – red.), a to zwiększa ryzyko działań niepożądanych – tłumaczy farmaceutka.
Przechowywanie leków w pojemnikach może okazać się szkodliwe także w ekstremalnych przypadkach np. gdy trafimy niespodziewanie do szpitala.
- Zakładając najgorsze: trafiasz do szpitala, nie pamiętasz nazw swoich leków, nigdzie nie masz ich spisanych, a osoba próbująca ci pomóc i znaleźć opakowania leków, które przyjmujesz, zastaje tylko pudełko na leki. Dużych białych bądź nawet pomarańczowych tabletek jest multum i nikt nie zgadnie po wyglądzie, co to jest – dodaje Habas.
2. Pamiętaj o właściwej temperaturze przechowywania
Mgr Marian Witkowski, prezes warszawskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej, dodaje, że niewłaściwe przechowywanie leków nie ogranicza się jedynie do umieszczania ich w plastikowych pojemnikach. Jak tłumaczy farmaceuta, zdarza się, że pacjenci nie czytają ulotki dołączanej do leku i zapominają o umieszczeniu preparatu w lodówce. Tymczasem powinny być w niej przechowywane te preparaty, dla których producent ustalił temperaturę przechowywania między +2°C a +8°C.
- Warto pamiętać, aby zawsze, w przypadku każdego leku, przeczytać informacje dotyczące sposobu przechowywania na ulotce, którą do opakowania dołącza producent. Zazwyczaj lek powinno się przechowywać w temperaturze pokojowej, czyli od 15 do 25°C, natomiast jest też szereg preparatów, które należy przechowywać w niższej temperaturze tj. w przedziale temperatur od +2 do +8°C jak np. insuliny czy też szczepionki. Zachowanie tzw. łańcucha zimnego jest przeogromnie istotnym czynnikiem dla zachowania prawidłowych właściwości terapeutycznych leku – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prezes warszawskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej.
3. Leki w lodówce
Ekspert dodaje, że leki przechowywane w lodówce nie powinny leżeć w bezpośrednim sąsiedztwie jedzenia, ścianek lodówki ani znajdować się na drzwiach. Uważa się, że najlepszą półką na leki jest ta umieszczona pośrodku.
- Leki powinniśmy trzymać z dala od miejsc nasłonecznionych (np. na parapetach), wilgoci, kurzu i innych źródeł zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperatury. Częstym błędem popełnianym przez pacjentów jest także trzymanie leków w kieszeni ubrań, która jest bardzo ciepła i wilgotna. Wówczas leki są narażone na niekorzystne warunki zewnętrzne, w tym zbyt wysoką temperaturę, która może niebezpiecznie zmienić właściwości fizyko-chemiczne preparatu. Te z kolei mogą mieć wpływ na aktywność substancji czynnej leku i powodować jej zmianę na substancję niebezpieczną dla organizmu ludzkiego – informuje mgr Witkowski.
Ze względu na dużą wilgotność leków nie powinno przechowywać się także w łazience oraz kuchni.
4. Nie wyrzucaj przeterminowanych leków do kosza
Przeterminowanych leków nie wolno wyrzucać nie tylko do kosza na śmieci, lecz także do toalety. Należy wrzucić je do specjalnego pojemnika, który znajdziemy m.in. w niektórych aptekach, urzędach, przychodniach bądź szpitalach.
- Związki chemiczne zawarte w lekach działają niekorzystanie na glebę i wodę. Można powiedzieć, że to, co wrzucimy do wody, do nas wróci. Chemikalia rozkładają się przez wiele lat, mogą zatruwać zarówno rośliny, jak i zwierzęta. Właśnie z tego powodu nie wolno wyrzucać leków wraz z innymi odpadami komunalnymi do przydomowych koszy czy muszli toaletowej. Większość aptek w Polsce dysponuje pojemnikami na przeterminowane leki, które przynosi pacjent. Dzieje się to w porozumieniu z urzędami miast, które odpowiadają za utylizację tych preparatów – kończy ekspert.
Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
