Sine usta – najczęstsze przyczyny

Sine usta, czyli zmiana ich barwy na nienaturalną, pojawiają się w wielu okolicznościach i z różnych przyczyn, zarówno błahych, jak i poważnych, tak u dzieci, jak i dorosłych. Sinica nie jest chorobą, lecz objawem, który może być skutkiem różnych chorób.

Za siny kolor ciała odpowiada przewaga hemoglobiny odtlenowanej we krwi, która nadaje fioletowy wygląd powłokom (natlenowana krew ma kolor jasnoczerwony). Najczęstsze przyczyny zasinienia ust to:

• nadmierne wychłodzenie organizmu (sine usta z zimna),
• wady serca powodujące przeciek żylno-tętniczy (czyli prawo-lewy), problemy z sercem (szczególnie niepokojące są fioletowe usta u dziecka),
• anemia,
• astma i inne choroby układu oddechowego, w przebiegu których dochodzi do niedostatecznej podaży tlenu do organizmu. To na przykład przewlekła obturacyjna choroba płuc czy mukowiscydoza, zapalenie płuc, rozedma płuc,
• obecność ciała obcego w drogach oddechowych.
• nerwica (wiele osób wiąże ten objaw właśnie z nerwicą).

W przypadku niemowląt sine usta mogą być skutkiem zaciskania ich na brodawce sutkowej podczas ssania pokarmu z piersi.

Sine usta pojawiają się najczęściej zarówno wskutek znacznego, jak i nagłego obniżenia temperatury ciała. Skóra ust nie posiada gruczołów potowych i tylko niewielką ilość gruczołów łojowych, przez co jest mniej odporna na działanie czynników zewnętrznych. Po rozgrzaniu się usta wracają do normalnej barwy.

Wyziębieniu organizmu sprzyja niedostosowanie ubioru do pogody oraz brak ruchu (przebywanie na mrozie w jednej pozycji), głód, niedożywienie i konsumpcja alkoholu, ale również podwyższona temperatura ciała, obniżona odporność czy niedoczynność tarczycy.

Warto pamiętać, że im większy poziom wychłodzenia organizmu, tym poważniejsze mogą być jego konsekwencje. Jeśli z powodu zimna temperatura ciała obniży się do 35 stopni Celsjusza, mówi się o hipotermii. To stan zagrażający życiu.

Sine usta mogą być także objawem anemii. Obserwuje się wówczas również bladą cerę, przewlekłe zmęczenie, senność, gorszą tolerancję wysiłku fizycznego, bóle i zawroty głowy, kłopoty z koncentracją, zaburzenia pracy serca, jak również wypadanie włosów i kruche paznokcie.

Anemia, nazywana także niedokrwistością, to zaburzenie krwi, które cechuje się obniżonym poziomem hemoglobiny we krwi (jej czerwony barwnik), a także obniżonym odsetkiem erytrocytów we krwi oraz nieprawidłową budową erytrocytów.

Przyczyną anemii są zarówno niedobory żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego w diecie, ale i zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych (np. w przebiegu chorób przewodu pokarmowego). Odpowiadać za nią może także utrata krwi z powodu intensywnych miesiączek czy krwotoków. Redukcja objawu sinych ust w przypadku anemii wymaga leczenia poprzez stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety bogatej w pokarmy będące źródłem żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego, a także włączenia leków dostarczających żelazo w bardzo dużych dawkach. Jeśli przyczyną niedokrwistości są inne choroby, terapia powinna je uwzględnić.

Najczęściej występujące wady serca to przełożenie głównych naczyń, tetralogia Fallota, zespół hipoplazji lewego serca, wspólny pień tętniczy czy zarośnięcie zastawki trójdzielnej.

Zasinienie ust, któremu towarzyszą takie objawy jak duszności, świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej i kaszel, przyspieszony oddech, kaszel, zawroty głowy czy nadmierne pocenie się, mogą wskazywać na atak astmy i niedotlenienie organizmu. Ma to związek z tym, że podczas napadu choroby dochodzi do niekontrolowanego skurczu mięśni, co zwęża ich światło i ogranicza bądź wręcz uniemożliwia przepływ powietrza.

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą, nazywaną inaczej dychawicą. Jej przyczyną jest proces zapalny toczący się w oskrzelach. Schorzenie ma związek z nadreaktywnością tych narządów. Jej objawami są nawracające ataki, które występują szczególnie w nocy lub nad ranem. Schorzenie ma charakter napadowy.

Zasinienie ust, zwłaszcza u dziecka, może wskazywać na zablokowanie dróg oddechowych przez ciało obce, np. klocek, guzik, mała baterię. Gdy dziecko krztusi się i próbuje je wypluć, warto mu pomóc, oklepując okolicę międzyłopatkową w pozycji stojącej. W sytuacji, gdy dziecko jest małe, sprawdzi się pozycja leżąca na brzuchu, na kolanach u rodzica, z nieco pochyloną głową.

Objawy połknięcia ciała obcego zależą od wielkości, rodzaju, umiejscowienia oraz czasu zalegania przeszkody. Jeśli ciało obce zatka oskrzela, część płuca przez nie zaopatrywana nie wentyluje się i powstaje niedodma.